چرا پورابراهیمی عصبانی شد؟

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، محمدرضا پور ابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس اخیرا موضوع واردات خودرو از محل صادرات محصولات کشاورزی را مطرح کرده بود.

وی اعلام کرده بود که موضوع مورد موافقت دولت نیز قرار گرفته وبه زودی از ارز صادرات محصولات کشاورزی (واردات در برابر صادرات خود و غیر) برای واردات خودرو استفاده خواهد شد. این موضوع ظرف چند ساعت از سوی بانک مرکزی تکذیب شد. حالا رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در مکاتبه تندی با رئیس جمهور نکاتی را در خصوص رئیس کل بانک مرکزی مطرح کرده که به نظر میرسد با واقعیتهای اقتصادی کشور در تعارض باشد.

بخشی از متن نامه پور ابراهیمی که در رسانه ها منتشر شده در ادامه قابل مشاهده است؛

«رئیس کل بانک مرکزی در بدعتی جدید نه خودشان و نه معاونین بانک مرکزی در جلسه ای با محوریت موضوعات ارزی حاضر نشدند و لذا موضوعات جمع بندی جلسه مرتبط با مسائل ارزی با اظهار نظر قائم مقام محترم وزیر جهاد کشاورزی، مدیران سازمان توسعه تجارت ایران و نهایتا وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی انجام گردید.

در این جلسه قائم مقام وزیر جهاد کشاورزی، آقای دکتر پیمان‌پاک، خبر دادند که اخیرا در جلسه کمیته ارزی دولت با حضور آقای دکتر مخبر معاون اول رئیس جمهور موضوع اختصاص ارز ناشی از صادرات محصولات کشاورزی به واردات خودرو مورد توافق قرار گرفته و به زودی ابلاغ و اجرایی خواهد شد. علی‌رغم اینکه مباحث مزبور از طرف نمایندگان دولت مطرح و مبنای جمع بندی مباحث ارزی در این نشست گردید، بانک مرکزی در اقدامی غیرمسئولانه و خارج از روال متداول روابط بین مجلس و دولت اقدام به صدور بیانیه علیه کمیسیون اقتصادی مجلس و تکذیب مطالب ارائه شده نمایندگان دولت در این نشست در فضای رسانه‌ای کشور نمود.

جای بسی تاسف و تعجب است که بانک مرکزی به جای حضور در این نشست با این رفتار غیر مسئولانه در پی حاشیه‌سازی و ایجاد تنش در روابط مجلس و دولت محترم می‌باشد.

این اقدامات غیر مسئولانه در مدیریت فعلی بانک مرکزی مسبوق به سابقه است و در این خصوص حتما به یاد دارید که آقای دکتر فرزین در پایان سال قبل پس از قرائت گزارش ارزی کمیسیون اقتصادی در صحن علنی مجلس شورای اسلامی در نامه‌ای به رئیس قوه مقننه در بیانی گستاخانه گزارش کارشناسی این کمیسیون و اظهار نظر مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در تحلیل علمی و تجربی بازار ارز و ارائه راهکارهای تخصصی مرتبط با مدیریت بازار ارز را تشویش اذهان عمومی و فعالان اقتصادی کشور قلمداد نمود که قطعا اینگونه اظهارنظرها و اقدامات نابخردانه بانک مرکزی با رویکرد تعاملی دولت جنابعالی در تضاد آشکار میباشد.

ادامه سوء مدیریت و بی‌تدبیری بانک مرکزی در اینگونه موارد به صلاح نظام مقدس جمهوری اسلامی نیست و صبر مجلس انقلابی هم در مواجه با این گستاخی‌ها حدی دارد و قطعا کمیسیون اقتصادی مجلس در راستای وظایف و ماموریتهای خود برای حمایت از مردم و فعالان اقتصادی ذره‌ای از منافع ملی، علی‌رغم این تخریب‌های هدفمند بر علیه مجلس، کوتاه نخواهد آمد.»

در مورد نامه آقای پور ابرهیمی دو نکته حائز اهمیت است، نکته اول به شبهاتی درخصوص ایجاد رانت جدید برای صادرکنندگان پسته برای رفع تعهد ارزی و واردات خودرو باز می گردد. این موضوع در شبکه های اجتماعی با حواشی همراه شده بود چرا که قسمت مهمی از ارز مربوط به صادرات محصولات کشاورزی با صادرات پسته که عمدتا مربوط به استانهایی از جمله کرمان است باز می گردد. برخی فعالان رسانه ای این موضوع را به عنوان ایجاد یک گذرگاه رانتی برای رفع تعهد صادرکنندگان پسته و همچنین یک انحصار برای این دسته از صادرکنندگان برای واردات خودرو قلمداد کرده بودند.

اما نکته دوم احتمالا به موضوعات کلان ارزی کشور بازمیگردد. رئیس کل بانک مرکزی از اسفند ماه سال قبل سیاست تثبیت ارزی را در دستور کار قرار داده است که این موضوع با منافع بسیاری از صادرکنندگان در تعارض بوده هرچند در عمل شاهد نتیجه بخش بودن سیاست مذکور و ایجاد ارامش و ثبات در بازار داراییها بودیم. به عبارت ساده تر هرچند کنترل نرخ ارز در محدوده زیر 50 هزار تومان در نمیه اول سال یک موفقیت عمده محسوب میشد اما رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس از همان ابتدا نسبت به این سیاست موضع منفی اتخاد کرده بود و در موارد متعدد علیه سیاست ارزی موفق دولت نیز مصاحبه کرده است.

بانک مرکزی با سیاست تثبیت ارزی و تخصیص ارز 28500 تومانی برای واردات کالای اساسی و همچنین ایجاد مرکز مبادله طلا و ارز و دریافت ارز صادرکنندگان با نرخ 37500 تومان ثبات نسبی در بازار ارز ایجاد کرده که به هر حال این موضوع به مذاق صادرکنندگان خوش نیامده و در این بین تلاشهای رئیس کمیسیون اقتصادی برای متوقف کردن این سیاست به نتیجه نرسیده است.

به نظر میرسد اقای پور ابراهیمی بیش از آنکه از غیبت فرزین در یک جلسه ناراحت باشد و دلش برای صادرات کشاورزی سوخته باشد، از ادامه سیاست موفق تثبیت ارزی بانک مرکزی و به سرانجام نرسیدن ایده اش برای حذف ارز 28500 تومانی ناراحت است.

هر چند همین موضوع صادرات محصولات کشاورزی (با محوریت پسته کرمان) هم در راستای حمایت قدرتمند از کرمانی ها ارزیابی می شود.

علی الظاهر، پورابراهیمی بیشتر به خاطر اینکه مسئولان بانک مرکزی از سیاست شکست خورده "ارز شناور مدیریت شده" و حذف ارز 28500 تومانی حمایت نکرده اند، به نوعی عصبانی شده و اقدام به نگارش یک نامه با ادبیات خارج از عرف کرده است که اتفاقا به تشدید اختلاف بین دولت و مجلس دامن می زند.

در انتها لازم به ذکر است که به هر حال سیاست‌های ارزی کشور باید در بانک مرکزی تعیین شود، نه کمیسیون اقتصادی مجلس و در شرایطی که بانک مرکزی دوران موفقی را در کنترل تورم، تثبیت نرخ ارز، کاهش رشد نقدینگی، ساماندهی بانک‌ها، افزایش رشد اقتصادی می گذراند، حمله به رئیس کل بانک مرکزی غیر از ایجاد تنش و ایجاد اختلاف بین دولت و مجلس نتیجه مثبتی نخواهد داشت.