دوشنبه 5 آذر 1403
گوناگون

کارگردان و مستندساز مشهور درگذشت

وب‌گاه عرشه آنلاین مشاهده در مرجع
کارگردان و مستندساز مشهور درگذشت

ترنس مکارتنی فیلیگیت در 97 سالگی از دنیا رفت.

ترنس مکارتنی فیلیگیت مستندساز مشهور بریتانیایی - کانادایی و پیشگام کارگردانی مستند، در تورنتو و در حالی که 97 ساله بود به دلیل بیماری پارکینسون از دنیا رفت.

وی مدت‌ها با هیات ملی فیلم کانادا همکاری داشت و سازنده بیش از 100 فیلم مستند بود که آنها را نوشت و کارگردانی و تهیه و تدوین کرد. حرفه درخشان وی از سال 1956 با مجموعه‌ای از فیلم‌های آموزشی پس از جنگ آغاز شده بود.

تری فیلیگیت یکی از چهره‌های کلیدی در جنبش سینما وریته یا سینما حفیقت دهه 1960 بود و با چهره‌هایی چون رابرت درو، دی. آ. پنبیکر، ریچارد لیکوک و آل میسلز زیر چتر گروه آمریکایی رابرت درو آسوشیتز مستندهای مهمی از آن دوران تهیه کرد که «ایکس - پایلوت» در سال 1961 و «پرایمری» در سال 1960 از جمله آنها بودند که این فیلم دوم مستندی درباره کمپین اولیه سناتور جان اف کندی بود.

به جز ساخت فیلم مستند در آمریکا، وی در یک دوره 40 ساله همکاری با هیات ملی فیلم کانادا (NFB) نیز 31 مستند به یاد ماندنی ساخت که «روزهای پیش از کریسمس» در سال 1958 درباره آستانه تعطیلات سال نو در مونترال به عنوان یکی از اولین فیلم‌هایی که با دوربین 16 میلی‌متری دستی ساخته شد از جمله آنهاست.

رییس هیات ملی فیلم کانادا با ابراز تاسف از درگذشت وی گفت او یکی از شخصیت‌های کلیدی واحد «بی» که به عنوان واحد افسانه‌ای در NFB شناخته می‌شد، بود و به انقلابی در فیلم‌های غیرداستانی کمک کرد. او به عنوان یک معلم در دانشگاه یورک هم کار کرد و با استعداد و فداکاری عظیمش در این راه تاثیر فراوان گذاشت.

در گروه «بی» کانون ملی فیلم که شامل کرویتور، کونیگ و ترنس مکارتنی فیلگیت بود، سینمایی بی‌واسطه‌تر و مستقیم‌تر که عاری از تصنع باشد مدنظر بود و به همین منظور آنها شروع به ساخت مجموعه‌های تلویزیونی «چشم صادق» شامل فیلم‌های کوتاه 30 دقیقه‌ای کردند که «روزهای پیش از کریسمس»، «بخش اورژانس» و «برگ کمرشکن» از جمله آنها بودند.

فیلیگیت در حالی که شاید کمتر از مستندسازان هم عصر آمریکایی‌اش شناخته شده بود در کارنامه‌اش فهرست قابل توجهی از افتخارات را داشت که دریافت جایزه برای «جهان در حال تغییر: آفریقای جنوبی» در سال 1964 و دریافت جایزه بزرگ یوروویژن جشنواره فیلم و تلویزیون کن برای «برگ کمر شکن» درباره کارگران مهاجر کارخانه‌های تنباکو و جایزه جمینی کانادا برای بهترین برنامه مستند اجتماعی / سیاسی برای فیلم «تیموتی فایندلی: آناتومی یک نویسنده» در سال 1992 از جمله آنهاست.

وی سال 2011 جایزه دستاورد برجسته جشنواره هات داکس را دریافت کرد و همان سال نشان لیاقت کانادا به وی اهدا شد.

در عین حال وی ساخت فیلمی را در کارنامه داشت که برنده اسکار شد اما مجسمه‌ای به وی نرسید. در سال 1962 رابرت هیوز تهیه‌کننده از او خواست تا فیلمی درباره زندگی شاعر مشهور آمریکایی رابرت فراست بسازد. وی این درخواست را پس از آن مطرح کرد که شرلی کلارک که قرار بود ابتدا فیلم را بسازد از این پروژه بیرون رفت و پس از پایان فیلم کلارک از یک تبصره قرارداد استفاده کرد تا خودش به عنوان کارگردان فیلم شناخته شود و همین فیلم با عنوان «رابرت فراست: ستیز یک عاشق با جهان» سال 1963 جایزه اسکار بهترین مستند را دریافت کرد.

مکارتنی به عنوان فیلمسازی فروتن و در عین حال با اعتماد به نفس شناخته می‌شود. وی در بریتانیا به دنیا آمده و در هند بزرگ شده بود و از 9 سالگی به کشورش بازگشت و از 17 سالگی پرواز با هواپیما را آموخت و این موجب شد تا پرواز یکی از ویژگی‌های فیلم‌هایش شود و مستندهای مهمی درباره پروازهای جنگی و آموزشی و نیروی هوایی بسازد.

وی سازنده بیش از 100 فیلم در طول 50 سال کار حرفه‌ای‌اش بود./ مهر

هم اکنون دیگران می خوانند
کارگردان و مستندساز مشهور درگذشت 2