کشف دو خمره سفالین تدفین کودک در آذربایجان‌غربی
تهران - ایرنا - سرپرست هیئت باستان‌شناسی گفت: در کاوش‌ها دو خمره سفالین تدفین کودک در تپه گردآشوان آذربایجان غربی به دست آمد که سنتی متداول در دوره مس و سنگ جدید است.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، مهناز شریفی با اعلام این خبر گفت: تپه گردآشوان در حوزه رودخانه زاب پیرانشهر در آذربایجان غربی واقع شده است. این باستان شناس وجود رودخانه را یکی از عوامل شکل گیری تپه گردآشوان دانست و تصریح کرد: این تپه در حاشیه شرقی دشت پیرانشهر و در جانب شرقی رودخانه لاوین واقع شده و فاصله آن تا بستر رودخانه در ضلع شمالی و غربی حدود 330 و 450 متراست. به گفته شریفی، تپه گردآشوان پشته ای با سطح قاعده مدور و قطر تقریبی 55 متر، در حال حاضر در بافت مسکونی روستا قرار گرفته و منازل مسکونی دامنه های آن را احاطه کرده است. به دلیل نهشت ضخیم مس و سنگ جدید با ارتفاع حدود 7 متر، به نظر می رسد گردآشوان به عنوان کلیدی ترین محوطه مس و سنگ جدید در منطقه باشد. کاوش گردآشوان علاوه بر اهداف نجات بخشی، با هدف شناخت وضعیت فرهنگی حوزه زاب در دوره مس و سنگ جدید (حسنلو) انجام یافت. این باستان شناس با اشاره به اینکه پس از دوره مس و سنگ جدید، گردآشوان متروک و در اوایل دوره اسلامی، سطح محوطه به عنوان گورستان استفاده می‌شود، یکی از ویژگی های دوران مس و سنگ جدید شمال غرب ایران را سفال‌های کاهرو Chaff-Tempered دانست و تصریح کرد: با توجه به تبادلات بین مناطق مرتفع، دشت‌ها و زمین‌های پست به ویژه طی دوره مس وسنگ، سنت فرهنگی سفال های کاهرو را در مناطق مختلف شاهد هستیم. شریفی گفت: گاهنگاری نسبی و نتایج به دست آمده از کاوش، نشانگر پیوندهای فرهنگی حوزه زاب با مناطق قفقاز، آناتولی و بین النهرین است که به دلیل نزدیکی به حوزه های فرهنگی فوق روابط فرهنگی داشته اند. او با بیان اینکه در این کاوش سفال پیزدلی و سفال‌های کاهرو یا سنت بومی شمال بین النهرین، به وفور به دست آمد افزود: در این دوره شمال غرب ایران در حوزه گسترش این گونه سفالی قرار داشته و مواد فرهنگی و گاهنگاری آن، مخصوصا از نیمه دوم هزاره چهارم (مس وسنگ جدید) ارتباط و شباهت گسترده ای را با محوطه های بین النهرین شمالی، سوریه و شرق آناتولی به نمایش می گذارد.
موقعیت گردآشوان که در مجاورت شمال بین النهرین و شرق آناتولی قرار داشته در وجود سنت های فرهنگی مشترک نقش بسزایی داشته و ارتباطات فرهنگی شرق آناتولی، قفقاز جنوبی و شمالغرب ایران در عصر مس وسنگ، محل شکل گیری و رشد فرهنگ سفال کاهرو و سپس فرهنگ کوراارس بوده است.
به گفته شریفی، این مناطق همواره مرکز تلاقی اقوام مختلف با ساختارهای متفاوت قومی و فرهنگی بوده و بیشتر دسته های مهاجریا مهاجمی که طی قرون و اعصار از شرق به غرب رفته اند، از این ناحیه عبور کرده اند. پس از دوره مس و سنگ تغییرات بنیادی همزمان در قفقاز جنوبی و سپس آناتولی شرقی و شمال غرب ایران رخ می دهد که نشانگر پایان فرهنگ های سفال کاهرو و آغاز و تبدیل این مناطق به یک الگوی فرهنگی جدید با عنوان سنت فرهنگی کوراارس است که تقریبا برای یک هزاره، تبدیل به یک هویت قدرتمند می شود. سرپرست هیئت باستان شناسی با اشاره به یافته های این کاوش اظهار داشت: در گردآشوان دو تدفین در خمره سفالین به دست آمد که سنتی متداول در دوره مس و سنگ جدید بوده است. به نحوی که تدفین کودکان در خمره ها یا کاسه های بزرگ در مناطق وسیعی با سنت سفال کاهرو از قفقاز تا شمال غرب ایران رواج داشته و نمونه مشابه آن در آلچان تپه، تپه گارا بین النهرین، قفقاز جنوبی و لیلاتپه گزارش شده است. گرداشوان، روستایی از توابع بخش مرکزی و در شهرستان پیرانشهر استان آذربایجان غربی ایران است.
*س_برچسب‌ها_س*