گرمای شب چله در محاصره سوز سرمای تجملات / فراموشی خاستگاه اصلی یلدا در هیاهوی پرطمطراق فضای مجازی

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از  صبح قزوین؛ مراسم شب یلدا یکی از مهم‌ترین آداب ایرانیان است که در گذشته به دور از تجملات برگزار می‌شد، همه اعضای خانواده به خانه بزرگ فامیل می‌رفتند و آجیل و شب‌چره‌هایی که معمولا در انبار خانه بود را میل می‌کردند اما این روزها شاهد برگزاری یلدای تجملاتی هستیم که باید انواع دسر، ژله و کیک با تم یلدا که اغلب هندوانه‌ای است در مهمانی سرو شود.

حال آنکه یلدا فرصت مغتنمی است که می‌تواند دل‌ها را به هم گره بزند و نوید آشتی با سلام‌های جامانده در کوچه پس کوچه‌های دلتنگی‌ها باشد تا دلخوری‌ها و کدورت‌ها حتی شده برای ساعاتی به ملاحظه نعمت حضور بزرگتر‌ها، محو شده و سردی روابط بین بستگان جای خود را به گرمای مهربانی و صفا و صمیمیت خانوادگی دهد. حمید عابدیها در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی صبح قزوین؛ با بیان اینکه فلسفه و خاستگاه تاریخی شب یلدا به آیین میترایی ایرانیان باستان برمی‌گردد؛ اظهار کرد: شاخصه فرهنگ قوم ایرانی در همه ادوار شادی، رادی، آبادی و آزادی بوده است یعنی ایرانیان به دنبال آبادانی و شادی بوده‌اند و غم به معنای افسردگی در بین ایرانیان تا قبل از حملات چندگانه عرب، مغول تاتار، سلجوقیان روم و ترک، غزنویان ترک و ایلخانان و تیموریان، معنایی نداشته است. وی افزود: ایرانیان قدیم از هر مناسبتی برای جشن و شاد بودن استفاده می‌کردند و ماهانه جشنی داشتند؛ چنانچه هر ماه 30 روز بوده که هر روزی نیز اسمی داشته است؛ به طور مثال روز ششم هر ماه، خرداد و روز شانزدهم هر ماه، مهر نام داشته، حال اگر در ماه هفتم که مهر ماه است، روز شانزدهم که مهرروز مهرماه می‌شود را جشن ماهانه می‌گرفته‌اند و به همین ترتیب در همه ماه‌های سال جشن داشته‌اند. شب چله نویدبخش آشتی با سلام‌های جامانده در کوچه پس کوچه‌های دلتنگی‌ عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور قزوین بیان کرد: یلدا با هر خاستگاه و تاریخچه‌ای که دارد چه آنچه که به ایران باستان و آیین میترایی و چه آنچه که به فرهنگ مسیحی و ولادت حضرت عیسی مسیح برمی‌گردد؛ یک جشن ایرانی شناخته شده می‌باشد که بهتر است از آن با عنوان شب چله یاد شود. عابدیها تصریح کرد: ما انسان‌ها گاهی آنچنان از حقیقت دور گشته و مجازی شده‌ایم که خاستگاه این جشن‌ها و گردهمایی‌ها را از یاد برده‌ایم؛ درحالیکه باید در شب‌های این چنینی، حضور عزیزانمان را بهتر و بیشتر درک کنیم و با دوری از تجملات و چشم و هم چشمی‌ها، زمینه قطع صله رحم را فراهم نکنیم. وی بیان کرد: متاسفانه جشن‌ها و آیین‌های ایرانی در گذر زمان غبار گرفته و مورد غفلت واقع شدند به طور مثال فلسفه شب یلدا کنار هم بودن و جشن گرفتن است که امروزه با انواع تشریفات و مسائل خودساخته و بدعت‌ها در هم آمیخته و بسیار هزینه بردار شده است. به گزارش صبح قزوین؛ رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی قدرت عظیمی در تغییر سبک زندگی دارند، افراد از طریق رسانه‌ها الگوهای رفتاری خاصی را در پیش می‌گیرند که برخی از آن‌ها با آداب‌ورسوم ایرانیان همخوانی ندارد. اگرچه اصل یلدا کنار هم قرار گرفتن اعضای خانواده و تعریف داستان‌های اساطیری بزرگان خانواده است اما این روزها یلدا به مدد شبکه‌های اجتماعی به محلی برای نمایش گذاشتن هنرهای آشپزی تبدیل شده است که افراد تلاش می‌کنند با پوشیدن لباس‌های متناسب با تم یلدا و گرفتن عکس‌های جذاب ازنظر بصری این شب را با افرادی خارج از خانواده به اشتراک بگذارند و فلسفه یلدا که دورهم نشینی اعضای خانواده است را زیر سؤال ببرند. آرزو سلخوری در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی صبح قزوین؛ با اشاره به تاثیر رسانه و شبکه‌های اجتماعی در سبک زندگی افراد اظهار کرد: با فراگیر شدن استفاده از اینترنت شاهد تغییرات فراوان در نحوه زندگی، کار، یافتن اطلاعات، شکل خرید و نوع معاشرت هستیم به‌طوری‌که امروز، تصور زندگی بدون آن دشوار است و نسل جدید به‌سختی می‌تواند درک کند که زندگی قبل از اینکه دنیا به سمت عصر دیجیتال حرکت کند؛ چگونه بود. وی افزود: این تغییرات نه‌تنها در سبک زندگی ما ایجاد شده است بلکه می‌توان آثار آن را در تغییرات فرهنگ و آداب‌ورسوم اصیل ایرانی نیز دید. تاثیر زیاد شبکه‌های اجتماعی بر ارزش‌ها و فرهنگ‌ها عضو فعال انجمن سواد رسانه‌ای ایران تصریح کرد: فضای مجازی به‌ویژه رسانه‌های اجتماعی زندگی ما را به طرز چشمگیری تغییر داده‌اند و شاهد نوعی کمال‌جویی در کاربران شبکه‌های اجتماعی هستیم و این کمال‌جویی منجر به افزایش جراحی‌های پلاستیک الهام‌گرفته از فیلترهای موجود در شبکه اجتماعی و رونق غذاها و دسرهای متنوع و جذابی شده که در یک مربع کوچک منتشر شده است. وی عنوان کرد: برخی از شبکه‌های اجتماعی در نگاه اول ممکن است یک سرویس ساده به اشتراک‌گذاری عکس به نظر بیایند اما اگر دقیق‌تر به آن نگاه کنیم متوجه می‌شویم ارزش‌ها و فرهنگ ما را تحت تأثیر قرار داده‌اند. سلخوری بیان کرد: اگر نگاهی به سبک زندگی اغلب کاربران این شبکه‌های اجتماعی بیندازیم می‌توانیم به‌وضوح ببینیم که چگونه تحت تأثیر آن قرارگرفته‌اند، از نحوه چیدمان قفسه‌های کتاب بر اساس رنگ جلد گرفته تا اینکه چگونه مقاصد گردشگری که زمانی به‌ندرت بازدید می‌شد اکنون زیر پا گذاشته می‌شوند. وی تاکید کرد: اینستاگرام با ارائه مداوم تصاویری از زندگی‌ها و سرگرمی‌های بصری جذاب به کاربران، مردم را وادار کرده که «زندگی‌شان را شایسته‌تر برای پست کردن کنند». این مقام مسئول گفت: جشن‌های مرسوم ایرانی مانند شب یلدا، عید نوروز و سایر مراسم‌ها به یک نماد وضعیت تبدیل شده و اکنون اغلب کاربران این شبکه‌های اجتماعی، جشن‌های سنتی را با دیزاین‌های جذاب‌تر برگزار می‌کنند و از انواع دسر و خوراکی‌های هماهنگ شده با تم یلدا که سنخیتی با اصل فرهنگ شب یلدای ایرانی ندارد، استفاده می‌کنند که عکس‌های گرفته‌شده در این شب عالی به نظر برسد و بتواند لایک های بیشتری دریافت کند. وی بیان کرد: اینستاگرام به‌عنوان یک پلتفرم اشتراک‌گذاری عکس کار خود را آغاز کرد، اما به سرعت به تأثیرگذارترین اپلیکیشن نسل ما تبدیل شد، مردم می‌دانند که راه پیروزی در اینستاگرام این است که از نظر بصری کاری جذاب انجام دهند. سلخوری عنوان کرد: از لحظه‌ای که اینستاگرام ما را با فیلترهای تنظیم‌کننده واقعیت آشنا کرد، نحوه ارائه خودمان به جهان را تغییر داد. اینستاگرام می‌خواست جامعه‌ای بسازد که به هنر و خلاقیت اهمیت دهد در عوض، "آن‌ها یک مرکز خرید ساختند" که بسیاری از اینفلوئنسرها و کاربران این شبکه اجتماعی با روی آوردن به تجمل‌گرایی به‌نوعی زندگی خود را می‌فروشند و هر کاربر تلاش می‌کند با طراحی تم ویژه لایک بیشتری به دست بیاورد. به گزارش صبح قزوین؛ یکی از رسوم شب یلدا در قزوین «خنچه چله» است، در این مراسم خانواده داماد هدایایی را به خانه عروس می‌فرستاد، این هدایا با توجه به بضاعت خانواده داماد متفاوت بود و افرادی که دارای تمکن مالی بودند ترمه، طلا، پارچه زر دوز، چند نوع میوه فصل، کله قند و شیرینی مخصوص قزوین ارسال می‌کردند. رونق تشریفات مراسم یلدا را به محلی برای چشم و هم چشمی تبدیل کرده است در خانواده‌هایی که بضاعت مالی اندکی داشتند اغلب به ارسال یک پارچه و مقادیری میوه فصل بسنده می‌شد، هر خانواده با توجه به بضاعت خود هدایا را در طبق‌های چوبی نقاشی شده ارسال می‌کردند که تعداد طبق‌ها در خانواده‌های دارای تمکن مالی بیشتر بود. اما این روزها با گسترش تجملات و افزایش چشم و هم چشمی شاهد تغییر در این رسم هستیم و هدیه یلدایی عروس به کاری تشریفاتی بدل شده است که باید شامل هندوانه حکاکی شده و ظروف میوه تزیین شده به همراه هدایای مختلفی باشد، اغلب نوعروسان انتظار دارند که هدیه یلداییشان در حدی باشد که بتواند در شبکه‌های اجتماعی به نمایش بگذارند. سلخوری در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی صبح قزوین؛ گفت: رونق تجملات و تشریفات مراسم یلدا را به محلی برای چشم و هم چشمی تبدیل کرده و برخی از خانواده‌ها با صرف هزینه‌های هنگفت به این تجملات دامن می‌زنند، چشم و هم چشمی صفا و صمیمیت بین افراد خانواده را کمرنگ نموده و گاهی شاهد ایجاد کدورت در بین خانواده‌ها هستیم. وی افزود: مراسم‌های آیینی ما باید به دور از سطحی نگری، تجملات و تشریفات برگزار شود، اگر چه این رسم دیرینه برای عروس و داماد خوش یمن است اما اگر با چشم و هم چشمی همراه شود جز ایجاد کدورت چیزی در بر ندارد. به حقیقت یلدای ایرانی بنگریم به گزارش صبح قزوین؛ با رواج شبکه‌های اجتماعی به‌نوعی شاهد فاصله گرفتن از سبک‌های سنتی زندگی هستیم به‌طوری‌که بسیاری از آداب‌ورسوم ما در سایه تشریفات از اصل خود فاصله گرفته و چه بسا در سال‌های آینده اثری از آن‌ها را نخواهیم دید. مشاهده عکس‌ها و فیلم‌ها از مهمانی‌های پرتجمل کاربران شبکه‌های اجتماعی به‌نوعی حس ناکافی بودن به مخاطب القا می‌کند که در پی آن هر فردی تلاش می‌کند برای دیده شدن از فرهنگ منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی پیروی کند بدون اینکه در نظر داشته باشد اصل این جشن به چه منظوری برگزار شده است. در این میان افرادی هم که توانایی برگزاری جشن با این تجملات را ندارند با دیدن خوشی‌های دیگران و ناتوانی خود به‌نوعی دچار انزوای اجتماعی می‌شوند و سعی می‌کنند خود را از جامعه دور کنند؛ چراکه در مقایسه با عکس‌های منتشرشده در فضای مجازی خود را در سطح پایین‌تری می‌بینند که ایده‌آل و موردپذیرش مخاطبان شبکه‌های اجتماعی نیستند. حال آنکه باید به حقیقت یلدای خود بنگریم که همان با هم بودن در فضایی شاد و به دور از کینه و کدورت است بنابراین ضرورت دارد در راستای پاس نگهداشتن آیین‌های ایرانی خود با پرهیز از حواشی به اصل قضیه که همان صله رحم است بپردازیم. انتهای پیام /