گسترش علم، حلقه مفقوده دوران پهلوی بود

به گزارش ایسنا، سمینار "بازتاب انقلاب اسلامی در آثار اندیشمندان جهان" امروز، 17 بهمن ماه با حضور تعدادی از مسئولان و شخصیت‌های فرهنگی در دانشکده حقوق دانشگاه تهران برگزار شد. دکتر سعیدرضا عاملی، محمود منتظری مقدم، فؤاد ایزدی، شیخ ابراهیم زکزاکی، سید مهدی علیزاده موسوی، محمد العاصی، احسان شاه‌قاسمی، هادی بیگی، دکتر عباسعلی کدخدایی، حمید شهریاری، مهدی فرمانیان، مسعود شجره، مجتبی رحمان‌دوست، سید ابوالحسن نواب و عباس خامه‌یار به سخرانی پرداختند. چهار پنل علمی در این سمینار نیز برگزار شد.

دکتر جمال رحیمیان، سرپرست معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی در ابتدای این برنامه ضممن خوش‌آمدگویی به علاقه‌مندان در این برنامه اظهار کرد: انقلاب اسلامی، یکی از مهم‌ترین رویدادهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی قرن بیستم است که بسیاری از اندیشمندان درباره این واقعه سیاسی اظهار نظر کرده‌اند. شاید بتوان گفت سمیناری با موضوع انقلاب اسلامی در آثار اندیشمندان جهان برای نخستین بار در کشور برگزار می‌شود. جهاد دانشگاهی برای برگزاری یک همایش جامع‌تر با این موضوع در سال آتی اعلام آمادگی می‌کند.

انقلاب به گسترش علم توجه کرد

دکتر سعیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز با اشاره به تغییر نظام قدرت جهانی به واسطه انقلاب ایران، اظهار کرد: از انقلاب اسلامی به عنوان عصر جدید یاد می‌شود، اما برخی چنین دیدگاهی را اغراق آمیز می‌دانند. هنگامی که شرایط سیاسی پیش از انقلاب را بررسی می‌کنیم، به این نتیجه می‌رسیم، شوروی و ایالات‌متحده در عرصه قدرت جهانی یکه‌تازی می‌کردند. اتحاد جماهیر شوروی در سال 1989 سقوط کرد؛ از این زمان به بعد، ایالات‌متحده در عرصه بین‌المللی یکه‌تازی می‌کرد. این کشور خود را محور جهان می‌دانست و دیگر کشورها را دارای هیچ حق و حقوقی نمی‌دانست. انقلاب اسلامی در چنین شرایطی ظهور یافت.

وی با اشاره به آغاز جنگ هشت ساله ایران و عراق گفت: در همان سال‌های نخست شادمانی شکل‌گیری انقلاب، جنگی هشت ساله به جمهوری اسلامی تحمیل شد که هزینه مالی آن حدود 800 میلیارد دلار برآورد می‌شود. علاوه بر هزینه‌های مادی، هزینه‌های انسانی بسیاری بر کشور وارد شد و بسیاری در این دوران شهید شدند. آنها به جنگ نظامی اکتفا نکردند، بلکه با تحریم‌ها جنگ اقتصادی علیه ایران را آغاز کردند. جنگ اقتصادی هم پایان ماجرا نیست، چرا که جنگ نرم را هم علیه انقلاب آغاز کرده‌اند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: تصمیم دارند به واسطه جنگ نرم، جمهوری اسلامی را شکست دهند و نظام دوران پهلوی را احیا کنند. اشرف پهلوی در مصاحبه‌ای با مجله "زن روز" در مهر ماه 57 اعلام کرد، آرزو دارد هنگامی که از دو حرف "ح" و "چ" سخن می‌گویند، از حجاب و چادر سخنی به میان نیاید.

دکتر عاملی با بیان اینکه انقلاب نگاه جهانی را تغییر داد، اظهار کرد: پیش از انقلاب، فلسفه زندگی بر پایه آمریکا محوری و سوسیالیست محوری بود، اما با ظهور انقلاب نگاهی جدید در عرصه جهانی وارد شد. اگرچه غربیان از نهاد علمی برخوردارند، اما گرفتار بلایای اجتماعی هستند. انقلاب هزینه‌های بسیار داشت، اما نگاه جهانی را تغییر داد. انقلاب نه تنها به اسلام، بلکه به تمامی ادیان ابهت بخشید و فرصت حضور داد. بسیاری از اهالی اروپا و آمریکا مسلمان هستند و بسیاری از آنها "محمد" نام دارند.

وی درباره کژتابی‌ها گفت: نظام بانکی ما ربوی است، اما نظام بانکداری کشورهای غربی بر پایه نظام اسلامی است. به گفته سید جمال‌الدین اسدآبادی، شاید به نقطه‌ای برسیم که سرمایه اسلامی در سرزمین خودمان مورد توجه نباشد، اما در سرزمین‌های دیگر مورد توجه قرار گیرد. اسلام و پیامبر معیارهای مهمی برای زندگی هستند. برخی از اصحاب پیامبر در زمان حیات و پس از مرگ ایشان دچار کژتابی شدند. امام خواهان برقراری زندگی اسلامی در پس از انقلاب بود، اما برخی دچار کژتابی شده‌اند. 

دکتر عاملی با اشاره به گسترش عدالت اجتماعی در زیرساخت‌ها گفت: پس از انقلاب، بیش از 99 درصد مناطق از نعمت گاز برخوردار شدند، در حالکی که در دوران پهلوی تنها 4 شهر ایران گاز داشتند. گاز در مناطق محروم و سردسیر اهمیت فراوانی دارد. دسترسی به برق هم برای تمامی نقاط میسر شده است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اهمیت علم، تصریح کرد: انقلاب به گسترش علم هم توجه کرد. پهلوی تلاش کرد تا جامعه را در جهل و گمراهی نگه دارد، چرا که افزایش آگاهی موجب مطالبه‌گری می‌شود. در پایان دوران پهلوی، تنها 5500 پزشک در کشور حضور داشتند، ولی در حال حاضر حدود 70 هزار پزشک داریم. حدود 6 هزار پزشک سالانه فارغ‌التحصیل می‌شوند. ایران از منظر تولید مقلات علمی توانست رتبه شانزدهم جهان در سال 2020 را به دست بیاورد. همچنین در میان کشورهای اسلامی رتبه نخست را به دست آورده‌ایم که سهم ایران از مقالات نوشته شده حدود 21.23 درصد است. ایران هشتمین کشور جهان از منظر انرژی‌های تجدیدپذیر است و از منظر مقالات علمی در حوزه انرژی نیز جایگاه سوم جهانی را دارد.

وی توضیح داد: چالش‌هایی وجود دارد اما با مهندسی معکوس می‌توان این موارد را از پیش‌رو برداشت. روش پسانگر نیز می‌تواند موجب استقرار عدالت در جامعه شود.

قانون‌اساسی از روزهای نخست مورد توجه قرار گرفت

عباسعلی کدخدایی، عضو حقوقدان شورای نگهبان نیز در این همایش گفت: مردم و مشروطه‌خواهان توانستند برخی از ساختارهای نظام سیاسی غربی را برپا کنند، اما رفته رفته میان این موارد فاصله ایجاد شد. با روی کارآمدن رضا خان و حکومت پهلوی، نظام سیاسی دوران مشروطه از میان برداشته شد. پهلوی هیچ توجهی به مردم و نقش آنها نداشت. اگرچه برخی از ساختارهای نظام مدرن سیاسی غربی مثل عدلیه ایجاد شد، اما به دلیل دیکتاتوری پهلوی ماهیت خود را از دست داده بودند.

این عضو شورای نگهبان با اشاره به موضوع جدایی بحرین از ایران، اظهار کرد: اسدالله اعلم در خاطرات خود نوشته است، مجلس مخالف جدایی 3 جزیره و بحرین از ایران بودند، اما با ورود سفیر انگلستان و هیات اعزامی از این کشور به ایران، شاه تصمیم به جدایی بحرین از ایران می‌گیرد. به عبارت دیگر، نهادی دولتی هیچ اثری در دوران پهلوی نداشتند.

کدخدایی ادامه داد: فقدان حاکمیت قانونی، دومین موضوعی است که در دوران پهلوی به چشم می‌آید. قانون هیچ جایگاهی ندارد و تنها شاه معیار تصمیم‌گیری است. همچنین شاه را از پاسخگویی مبرا می‌دانستند، چرا که باور داشتند شاه سلطنت می‌کند و مسئولیت دیگری ندارد. هنگامی که قانون اساسی انقلاب اسلامی را با نظام پهلوی مقایسه می‌کنیم، به این نتیجه می‌رسیم که همگی باهم برابرند، یعنی رهبر در قانون با همه برابر است. این یک دستاورد ارزشمند برای انقلاب اسلامی است. 

وی با بیان اینکه سکولاریسم در نظام پهلوی مورد توجه قرار گرفت، توضیح داد: این موضوع به معنای جدایی دین از سیاست است، اما پهلوی به دنبال جلوگیری از دین و دین‌گرایی بود. وقایعی مثل حمله به مسجد گوهرشاد و حوزه علمیه قم گواهی بر این موضوع است. اعلم در بخشی از خاطرات خود می‌نویسد، با حمله به حوزه علمیه می‌خواستیم مساله دین و روحانیت را برای همیشه تمام کنیم. این موضوع به معنای دشمنی با مردم و دین است.

عضو شورای نگهبان افزود: امام همواره خواهان حضور مردم بودند و بر این موضوع تاکید می‌کرد. امام همواره در رهنمودهای خود به این موضوع اشاره می‌کرد. ایشان برای قانون اساسی به همه‌پرسی اشاره کرد. برخی می‌گفتند که این موضوع نیازی به همه‌پرسی ندارد، اما امام به این موضوع اشاره کرد. "میشل فوکو" از موضوع توجه امام به مردم به عنوان معنویت سیاسی یاد می‌کند. او رهبران سیاسی مردم را رهبران دینی آنها هم معرفی می‌کند و از انقلاب اسلامی به عنوان یک روح یاد می‌کند.

کدخدایی با اشاره به اهمیت قانون گفت: قانون‌گرایی برای انقلاب اهمیت دارد. امام در روزهای پایانی پهلوی و شکل‌گیری انقلاب اسلامی برای قانون اساسی پافشاری می‌کند. هیچ کشوری پس از شکل‌گیری انقلاب به تدوین قانون اساسی در روزهای نخست هیچ توجهی نمی‌کند، اما امام به این موضوع توجه کرد. ایشان در فرمایشات خود بر تدوین سریع قانون اساسی اشاره می‌کند. اتحاد میان دین، سیاست و حاکمیت قانون مورد توجه امام بود. انتهای پیام