"گوردخمه ساسانی" زیر تیغ حفاری‌های غیرمجاز
یک فعال میراث فرهنگی از تخریب "گوردخمه ساسانی" در فیروزآباد فارس توسط حفاران غیرمجاز و جویندگان گنج خبر داد.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، انجام حفاری‌های غیرقانونی توسط قاچاقچیان اشیاء تاریخی و حفاران غیرمجاز به قصه‌ای پرغصه و متأسفانه تکراری در عرصه میراث فرهنگی کشور بدل شده که از هرچند از گاهی در صدر اخبار روز قرار گرفته و خاطر شیفتگان و علاقمندان به تاریخ و تمدن این مرز و بوم را آزرده و مکدر می‌کند.
در حالیکه ادوات و ابزارآلات لازم برای انجام این حفاری‌های غیرقانونی در سایه ضعف و نبود سازوکارهای نظارتی درست در دسترس عموم قرار گرفته است، اما ضمانت اجراهای قانونی متقن و کارآمدی به موازات آن در نظام قانون‌گذاری کشور وضع نشده است تا شرایطی فراهم آورد که به اتکا آن یگان حفاظت از میراث فرهنگی به عنوان متولی مستقیم مبارزه با این پدیده شوم و نامبارک بتواند به صورت قاطعانه ایفای نقش کند.
انجام کاوش‌ها و حفاری‌های غیرمجاز به مثابه تیری زهرآگین است که قلب تپنده میراث فرهنگی این آب و خاک را نشانه می‌رود و بیش از هرچیز مانعی جدی در راستای حفظ و حراست از ابنیه و سایت‌های تاریخی و باستانی ایجاد می‌کند.
بر همین اساس در تازه‌ترین از اخبار این تخریب‌ها، سیاوش آریا؛ فعال میراث فرهنگی با انتشار مطلبی در صفحه مجازی خود خبر از تخریب "گوردخمه ساسانی" شهر میمند به واسطه انجام حفاری‌های غیرمجاز داد و نوشت: "تاراجگران میراث فرهنگی به بهانه‌های پوچ و خیال انگیز یافتن گنج که هیچ وجود خارجی ندارد به گوردخمه ساسانی شهر میمند پارس یورش برده و چندین جای درون گوردخمه را با مته برقی و ادوات حفاری غیرمجاز شکسته و آسیب‌های برگشت ناپذیری را برجای گذاشته‌اند.
تنهاترین و ارزشمندترین گوردخمه ساسانی شهر میمند و پیروزآباد که تاکنون شناخته شده است از سوی تاراجگران اموال تاریخی و فرهنگی به بهانه‌های پوچ و خیال انگیز یافتن گنج مورد دستبرد قرار گرفته و آسیب‌های برگشت ناپذیری به آن وارد شده است که دل هر دوستدار تاریخ و فرهنگ ایرانی را به درد می‌آورد.
این چپاولگران نابخرد میراث فرهنگی زیر گوردخمه را خالی کرده و کند و کاوهای غیرمجاز انجام داده‌اند. همچنین بر روی سنگی که گوردخمه بر روی آن تراشیده شده، با مته برقی و پیکور و ادوات حفاری غیرمجاز چندین سوراخ به شکل دایره روی اثر پدید آورده و به آن آسیب‌های بزرگی رسانده‌اند.
اما تعرضات این افراد فرومایه در همین جا پایان نمی‌یابد و با رنگ سرخ در چندین جای یادمان ساسانیان، یادگاری‌نویسی کرده و آسیب‌های فراوانی را به گوردخمه شهر میمند وارد کرده‌اند که اشک از چشمان هر فرد شیفته و دلبسته به تاریخ و فرهنگ ایرانی روان خواهد شد.
بااین همه، نگارنده برپایه وظیفه ملی و میهنی و مسئولیت اجتماعی خویش، موضوع را به آگاهی مسئولان یگان حفاظت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مرکز استان رسانده و خواستار پیگیری و رسیدگی به یادگار ساسانیان شده است.
باید دانست که گوردخمه شهر میمند تنها گوردخمه شناخته شده‌ای است که تاکنون در شهر میمند و پیروزآباد شناسایی شده است و یکی از بی‌همتاترین و یگانه‌ترین یادمان‌های تاریخی و فرهنگی کشور به شمار می‌آید. همچنین به انگیزه فرم و شکل این گوردخمه در جنوب استان فارس که آن را منحصربه فرد کرده است، حفاظت و پاسداری از آن بسیار دارای اهمیت است و جا دارد تا مسئولان میراث فرهنگی شهر پیروزآباد که میمند بخشی از زیرمجموعه میراثی آنان به شمار می‌آید به گونه ویژه به یادگار ساسانیان پرداخته و از آن به درستی نگاهبانی و محافظت کنند.
گوردخمه شهر میمند در دامنه یکی از کوه‌های شهر میمند جای دارد و بر پایه ریخت و هم‌سنجی با دیگر گوردخمه‌های استان به ویژه در شهر مرودشت می‌توان آن را به اوایل دوره ساسانی نسبت داد. این گوردخمه بر روی یک سنگ منفرد بزرگ به گونه یک اتاقک کوچک بیرون آمده، نمایان است.
پهنای ورودی گوردخمه 65 سانتی‌متر و بلندای آن 90 سانتی‌متر است. عمق آن 1 متر و 87 سانتی‌متر و پهنای آن یک 1 متر و 60 سانتی‌متر است. فضای درونی آن به وسیله یک تیغه نازک به 2 بخش تقسیم شده است. تمامی سنگی که گوردخمه در آن پدید آمده است، 5 متر و 98 سانتی‌متر پهنا و ارتفاع کلی سنگ 5 متر است. دهانه این گوردخمه رو به سوی شرق قرار دارد.
همچنین این گوردخمه به پناهگاه معتادان و ولگردان تبدیل شده است که شوربختانه با آتش زدن بخشی از پایین یادگار ساسانیان به آن آسیب رسانده و سیاهی سنگ همچنان برجای مانده و صحنه زشت و زننده‌ای را به نمایش گذاشته است".
علت جولان حفاران غیرمجاز و قاچاقچیان اشیاء تاریخی در کشور چیست؟گفتنی است گور دخمه در واقع فضایی است که در دل صخره‌ها و یا کوه‌ها کنده می‌شود و در آن متوفیان به خاک سپرده می‌شوند. در واقع گور دخمه را می‌توان به منزله‌ی آرامگاه دانست که معمولاً دارای فضای بزرگ و به شکل اتاقکی هستند که یک یا چند قبر در آنها نگهداری می‌شود.
علاوه بر آن نوع معماری گوردخمه‌ها به صورتی بود که علاوه بر یک یا چند قبر، در آن اشیاء فرد متوفی هم نگهداری می‌شد. افزون بر آن نیز گور دخمه‌ها فضایی برای نشستن هم دارند.
البته هنوز اطلاعاتی دقیقی از قدمت و آغاز پیدایش این گورها کشف نشده است و به نظر می‌رسد که در دوره‌های مختلف این مکان‌ها ساخته شده‌اند. البته در یک حالت کلی می‌توان این گورها در 3 دوره ی مادها، هخامنشیان و بعد از هخامنشیان دسته‌بندی کرد.
