9کتاب خواندنی درباره مدافعان حرم

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مدافعان حرم و شهدای مدافع حرم واژه‌ای است که در نبرد با تروریسم تکفیری و داعش در عراق و به خصوص در سوریه و در دفاع از حریم حرم اهل‌بیت عصمت و طهارت (ع) پس از سال 2011 ابداع و در مدت کوتاهی تئوری مدافعان حرم به یک فرهنگ فراگیر و تأثیرگذار در سه حوزه فرهنگی، سیاسی و امنیتی تبدیل شد که شمار بسیاری از جوانان کشورهای منطقه غرب آسیا و حتی اروپا و آمریکا را نیز راهی کشورهای یاد شده کرد تا از حرم اهل بیت (ع) دفاع کنند. این همگرایی منطقه‌ای موجب شکل گیری لشگر بزرگی از نیروهای جان‌برکف انقلابی شد که به عنوان بازوی قدرتمند نظامی و امنیتی انقلاب اسلامی در سطح منطقه عمل می‌کردند.

درواقع درست در زمانی که دهکده جهانی به مکتب، تمدن و پیشرفت پوشالی خود تحت عنوان «پست‌مدرنیسم» و «لیبرال دموکراسی» می‌بالید، استعمارگران از محصول این تمدن رونمایی کردند. محصول این مکتب، لشکر خون‌خواری به نام «داعش». داعشی نماد مکتب اومانیسم است که معتقد بود باید برای زنده ماندن خودت دیگران را بکشی، سر ببری وحشت ایجاد کنی!

این لشکر رعب و هراس شهر به شهر در سوریه و عراق پیشروی می‌کرد و هیچ‌کس جلودارش نبود. هیچ خانه‌ای امن نبود نه حرم اصحاب پیامبر و نه مسجد یا حتی کلیسا. داعش، حرم‌های اهل‌بیت علیهم‌السلام در عراق و سوریه را هم تهدید به تخریب کرد. خبر به گوش جوانان مسلمان ایرانی و عراقی و افغانی و پاکستانی و لبنانی و... رسید، چند تیپ و لشگر تشکیل شد و با مقاومت این مجاهدان، ماشین تا دندان مسلح داعش متوقف شد.

مدافعان حرم نماد انسان کامل در مکتب اسلام هستند که با ایستادن در مقابل ظلم داعش، منطقه غرب آسیا را از وجود پلید داعش پاک کردند. به‌عبارتی شهدای مدافع حرم که تحت تربیت ولایت‌فقیه بودند یک مدل جدید از انسان به دنیا معرفی کردند که حاضر بودند برای آسایش و آرامش بقیه مردم جان خود را که ارزشمندترین ثروت بود فدا کنند؛ برعکس داعش و تمدن غرب که برای راحتی خود آدم‌ها را می‌کشد.

چند سال بعد از حضور ایران در سوریه و نامیدن شهدای آن خطه به نام مدافعان حرم، بابی جدید در میان کتاب‌های دفاع مقدس باز شد. این باب به خاطرات مربوط به این شهدا بود که بعضاً از زبان رفقا و خانواده آنها بیان می‌شد. سال 96 و 97 اوج انتشار این کتاب‌ها بود و هنوز هم این کار ادامه دارد. در این مسیر، ناشران گوناگونی دست به انتشار اثر زده‌اند. یکی از انتشارات پُر کار در این زمینه، انتشارات شهید کاظمی است که تا کنون بیش از صد عنوان کتاب با موضوع شهدای مدافعان حرم تولید کرده است. از این تعداد، بیش از ده عنوان نیز به زبان عربی ترجمه شده است. در این یادداشت به معرفی چند اثر از این انتشارات می‌پردازیم:

1. ماه کامل

کتاب «ماه کامل» نوشته شهلا پناهی، زندگینامه مجاهد شهید مرتضی حسین‌پور (حسین قمی) فرمانده نابغه لشکر حیدریون است. شهید حسین پور متولد 30 شهریور سال 64 بود. در سال 83 وارد سپاه شد. در دانشکده افسری دوره آموزشی را گذراند. و در سال 92 با شروع فتنه در سوریه وارد منطقه شد و مسئولیت‌های مختلفی را گرفت. او همان سال یکی از فرماندهان قرارگاه حیدریون بود. سال 93 با ورود داعش به عراق، حسین به عراق اعزام شد. جزو اولین افرادی بود که با حاج قاسم در پدافند بغداد - سامرا مشارکت داشت. نبوغ و مجاهدت‌های او به گونه‌ای بود که فرماندهان به او لقب حسن باقری زمان را دادند.

او صدها نفر همچون محسن حججی را زیر دست خود پرورش داد تا تکفیری‌ها نتوانند حتی به بخشی از خواسته‌های خود در منطقه برسند. این فرمانده زبده نظامی در همان معرکه‌ای که شهید حججی به اسارت درآمد به شهادت رسید؛ اما پیش از شهادتش نقشه شوم داعش را برای به راه‌انداختن حمام خون برهم زد و جان بسیاری از رزمندگان مقاومت را نجات داد. مرتضی حسین‌پور فرمانده عملیات قرارگاه حیدریون در سوریه بود که در 16 مرداد 1396 در منطقه تدمر سوریه در جریان فرماندهی نیروهای عراقی به درجه رفیع شهادت رسید.

2. کتیبه ژنرال

کتبه ژنرال اثر اکبر صحرایی است که با نگاهی متفاوت نسبت به جنگ منتشر شد شده است. این کتاب دربرگیرنده زندگی سردار شهید عبدالله اسکندری است، کاری بکر در میان آثار تولید شده با موضوع شهدای مدافع حرم است.

این رمان به نحوی جنگ و صلح نویسنده است. شاید از این منظر که رمان به‌نحوی تاریخ و رویدادهای متعدد انقلاب اسلامی است، درست مثل جنگ و صلح تولستوی. صحرایی به مدت پنج سال دست به تحقیق میدانی، مصاحبه با شخصیت‌های گوناگون و دست به سفر و مسافرت و بالاخره نوشتن زد تا رمان 1000 صفحه کتیبه ژنرال در دو جلد تحت عنوان قصرالدشت و قمحانه به چاپ رسید. رمانی که حوادث بیش از 6 دهه قبل از انقلاب اسلامی و پس از آن را شامل می‌شود، جنگ‌ها و حوادث تاریخی متعدد، ترور، کودتا، حادثه طبس، درگیری‌های سیاسی در ایران، عراق و سوریه و... بخش‌هایی از این رمان هزار صفحه‌ای را پوشش می‌دهد. زندگی متفاوت شخصیت اصلی رمان اسکندری، اعظم همسر او، حلیمه خاتون مادر او، سرهنگ، منیژه، هومن و ده‌ها شخصیت دیگر که در طول رمان تجزیه و تحلیل می‌شوند، رمان را تبدیل می‌کند به یک رمان شخصیتی تا تاریخی. از طرفی می‌توان به جرأت گفت که اولین رمان مدافعان حرم که با محوریت زندگی فرمانده بی‌سر؛ شهید عبدالله اسکندری به رشته تحریر در آمده کتیبه ژنرال است.

اتفاقات و حوادث در رمان برق‌آسا از جلو چشم خواننده عبور می‌کنند، حوادث و قصه‌هایی که در عین معجز بودن، تأثیر خود را بر مخاطب می‌گذارد.

نویسنده کتیبه ژنرال در قالب و فرم هم دست به نوآوری و استفاده از تکنیک‌های داستانی مدرن در عرصه این گونه از ادبیات داستانی یعنی انقلاب اسلامی زده است. استفاده از فلش بک، فلش فوروارد، استفاده از عنوان یک تا 22 کتیبه به جای فصل و... بعضی از این تکنیک‌های فرمی است که در این رمان استفاده شده است.

3. هوای این روزهای من

کتاب «هوای این روزهای من» به‌قلم رقیه کریمی، خاطرات تفصیلی امیرحسین حاج نصیری جانباز قطع نخاع و فرمانده تیپ هجومی سیدالشهداء در سوریه است. این کتاب تنها خاطرات امیرحسین حاج نصیری نیست. این فرمانده بازمانده دست دوستان دیگر را هم گرفته است و خاطرات آن‌ها را نیز با خودش به کتاب هوای این روزهای من آورده است. کریمی در این کتاب روایت‌گر خاطرات راوی از کودکی تا حوادث و زندگی پس از مجروحیت وی است.

«هوای این روزهای من» بیشتر از اینکه خاطرات راوی باشد خاطرات مقاومت در حلب و خان‌طومان و لاذقیه است. خاطرات ناگفته از مصطفی صدرزاده، محمدحسین محمدخانی و شهدایی که رفتند و خاطراتشان را بردند.

این کتاب در 472 صفحه در سال 1399 با شمارگان هزار نسخه روانه بازار نشر شده است.

4،5. شهادت‌طلبان

تاریخچه عملیات شهادت‌طلبانه فلسطین و حزب‌الله لبنان

کتاب شهادت‌طلبان، نوشته حمید داودآبادی، تاریخچه عملیات شهادت‌طلبانه فلسطین و حزب‌الله لبنان، برگرفته از مصاحبه اختصاصی با دبیرکل حزب‌الله تا رزمندگان مقاومت اسلامی است. مجموعه دوجلدی شهادت طلبان، نگاهی همه‌جانبه به تاریخچه علمیات شهادت‌طلبانه مختلفی دارد که در طی سال‌های مختلف در کشورهایی مانند لبنان و فلسطین اجرا شده است؛ کشورهایی که همواره با جنگ داخلی درگیر بوده‌اند. علاوه بر این، این مجموعه به زندگی شهدایی می‌پردازد که در راه آزادی و آزادگی، جان خود را فدا کردند و نامشان را در تاریخ کشورشان ماندگار کردند. لبنان با اینکه 10 هزار و 453 کیلومتر مربع مساحت دارد و جزو کوچک‌ترین کشورهای خاورمیانه محسوب می‌شود، تاریخی سرشار از جنگ داخلی، اشغال و مقاومت دارد. همین لبنان کوچک که برای ارتش اشغالگر صهیونیست، دروازه جهنم محسوب می‌شد، برای آمریکا تجربه تلخ ویتنام را زنده نمود و کماندوهای چترباز فرانسه را نقره‌داغ کرد. صهیونیست‌ها با خیال سرکوب مسلمانان و اشغال لبنان، به آن حمله کردند، غافل از اینکه همین کار روح مقاومت را در مسلمانان زنده کرد و باعث شد اولین و بزرگ‌ترین شکست‌ها برای اشغالگران رقم بخورد. این اثر به دو بخش متفاوت مقاومت در لبنان می‌پردازد: مقاومت علیه اشغالگران و مقاومت علیه مداخله‌گران.

1. مقاومت علیه اشغالگران: مقابله با پیروزی‌های ایران در جنگ و نجات صدام حسین، توطئه مشترک بعثی - صهیونیستی برای حمله اسرائیل به لبنان و کشاندن ایران به معرکه، عملیات شهادت‌طلبانه علیه متجاوزان و اشغالگران صهیونیست در لبنان که به فرار آن‌ها منجر شد.

2. مقاومت علیه مداخله‌گران: حضور نیروهای غربی آمریکا، فرانسه، انگلیس و ایتالیا به بهانه برقراری آتش‌بس و صلح؛ ولی در اصل برای نجات اسرائیل از گرداب لبنان و مقابله با مقاومت مردمی. مداخله غربی‌ها، بمباران وحشیانه مناطق مسکونی مسلمان‌نشین بیروت را به‌همراه داشت و حمایت علنی آن‌ها از متجاوزان صهیونیست، به مقابله ملت لبنان با آن‌ها انجامید. عملیات شهادت‌طلبانه علیه پایگاه‌های دیپلماتیک و نظامی مداخله‌گران، بخش‌های مهم این برهه است. در هر دو بخش عملیات شهادت‌طلبانه علیه متجاوزان و همچنین علیه پایگاه‌های دیپلماتیک و نظامی مداخله‌گران بررسی شده است.

«شهادت‌طلبان» در 2 جلد و در 1311 صفحه، در سال 1399 با قیمت 260 هزار تومان به بازار نشر عرضه شده است.

6. پانصد صندلی خالی

محاصره سنگین و کامل تروریست‌های تکفیری در دو روستای شیعه‌نشین «کفریا» و «الفوعه» که ساکنانش مردم عادی و زنان و کودکان بی‌دفاع بودند. ثبت خاطراتی بین مرگ و زندگی و لحظات دست‌وپنجه نرم کردن با گرسنگی و مرگ مردمی که یک‌باره با سقوط ادلب به محاصره افتاده بودند و حالا گذران زندگی برای آن‌ها دیگر شبیه سابق نبود. آنچه جهان خارج از الفوعه و کفریا از این محاصره سنگین سه‌ساله می‌دانند چیزی جز کلیات نیست و تقریباً می‌توان گفت تنها نوشته‌هایی که از جزئیات محاصره سه‌ساله این دو منطقه شیعه‌نشین وجود دارد، همین روزنوشت‌هاست. یادداشت‌هایی که جزئیات و لحظه‌به‌لحظه بیم و امید این مردم را مجسم می‌کند و مظلومیت شیعه را روایت می‌کند. کتاب‌های «پانصد صندلی خالی» به قلم لیلی علام‌الدین اسود به رشته تحریر درآمده و رقیه کریمی آن را ترجمه کرده است.

این کتاب در سال 1398 در 88 صفحه چاپ و منتشر شده است.

7. باغ‌های معلق

«باغ‌های معلق» نوشته سمیه عالمی، روایت‌هایی بی‌پرده و عریان از چهار سال محاصره منطقه «نبل» و «الزهرا» توسط داعش است. صحنه‌هایی وحشتناک اما واقعی که برای هضم آن نیاز به این داری گاهی کتاب را ببندی و یک‌آن خودت را جای راویان کتاب بگذاری. روایت متفاوت هفت زن از چهار سال محاصره، چهار سال اضطراب، اضطراب اینکه هر لحظه ممکن است موشکی بر سر خانه و زندگی‌ات فرود آید و در همان یک‌لحظه خودت و یا عزیزانت دیگر وجود خارجی نداشته باشید.

زمانی که ما به‌خاطر درگیری با کرونا، پایمان را از خانه‌مان بیرون نمی‌گذاشتیم، سمیه عالمی به‌همراه همسر و فرزندانش راهی سوریه می‌شود و ماحصل آن سفر می‌شود کتاب «باغ‌های معلق».

«باغ‌های معلق» روایت هفت زن سوری است که چهار سال در محاصره بودند. عالمی در شرایطی سخت به آن‌ها رسم نویسندگی می‌آموزد و آن‌ها خود راوی دردهای جانکاهشان می‌شوند؛ بدون اینکه مؤلف کتاب، دخل و تصرفی در روایت آن‌ها داشته باشد. بنابراین «باغ‌های معلق» روایت مکتوب روایات کتاب است، نه روایت شفاهی و روتوش شده.

این کتاب در 208 صفحه در سال 1402 با شمارگان هزار نسخه و با قیمت 85 هزار تومان منتشر شده است.

8. آخرین روز جنگ

گاهی ملتی که در وسط میدان جنگ و مقاومت زندگی می‌کنند؛ مقاومت و پایداری جزئی از زندگی عادی آن‌ها می‌شود در صورتی که همان اتفاق از نگاه نویسنده‌ای بیرون از این جامعه یک حماسه و یک رمان و یک داستان بزرگ است. در داستان‌های موجود مربوط به جنگ 33 روز لبنان آنچه بیشتر بر آن تمرکز شده؛ داستان‌های قهرمانی و ایستادگی با نگاهی مردانه است و شاید به این جنگ از نگاه زنانه کمتر پرداخته شده باشد. اما «آخرین روز جنگ» اثر رقیه کریمی، روایت یکی از مردم مقاوم در جنگ 33 روزه لبنان است. خاطرات زنی که در روستای خود باقی مانده و جنگ را با نگاه همسر و یک مادر، از پشت پنجره‌های خانه و زیر گلوله و صدای شنی‌های تانک و جنگنده‌ها دنبال می‌کند.

خاطراتی که به ما کمک می‌کند در شرایطی که بیشتر شناخت ما از این جنگ حاصل تحلیل‌های سیاسی، کتاب‌های علمی و بررسی‌ها و پژوهش‌های سیاسی است، با جزئیات زندگی مردم عادی در جریان این جنگ و مقاومت آشنا بشویم.

«آخرین روز جنگ» در 112 صفحه در سال 1402 با شمارگان هزار نسخه و با قیمت 50 هزارتومان روانه بازار نشر شده است.

9. نبرد تیله‌ها

روایتی داستانی و جذاب از شکل‌گیری تروریسم تا ترور افراد در قالب زندگی یک نوجوان پاکستانی

«نبرد تیله‌ها» خاطرات کودکی علی‌اکبر حسینی است که در قالب داستان نوشته شده است. نویسنده که خود اهل پاکستان و شهر کویته است، رشد تروریسم را در محله‌ی خودش شاهد بوده و تأثیر منفی تروریسم بر افراد محل را از نزدیک دیده و آن را در قالب داستان نوشته است. او سعی دارد در این کتاب، آثار سوء تروریسم بر زندگی افراد یک محل امن را به تصویر بکشد؛ محلی که زمانی شیعه و سنی در آن در کنار هم زندگی می‌کردند و با رشد تروریسم در پاکستان و مخصوصاً کویته، فاصله‌ای عجیبی میان آن‌ها به‌وجود می‌آید و باعث بدبینی نسبت به همدیگر می‌شود. این بدبینی به جایی می‌رسد که بسیاری از افراد محل، جانشان را از دست می‌دهند و آن‌هایی هم که زنده می‌مانند یا به کشورهای خارج مهاجرت می‌کنند و یا همانجا می‌مانند و هر لحظه را با ترس و وحشت سپری کرده و هر آن منتظر مرگ ناگهانی خود هستند. همچنین این کتاب از اتفاقات تلخ و شیرین سخن می‌گوید که گاهی مخاطب را می‌خنداند و گاهی می‌گریاند و گاهی هم وحشت‌زده می‌کند.

«نبرد تیله‌ها» در صفحه 196 در سال 1400 با شمارگان هزار نسخه و با قیمت 60 هزار تومان چاپ و منتشر شده است.