اتفاق عجیبی که برنامه مهمونی ایرج طهماسب در اقتصاد ایران رقم زد!

ایرج طهماسب پس از سال‌ها خاطره‌بازی با شخصیت‌های کلاه‌قرمزی و پسرخاله، به‌ناچار سراغ برنامه‌ای جدید رفت. پخش مهمونی از نوروز 1401 شروع شد و شخصیت‌های آن مانند بچه و پشه خیلی زود در دل مخاطب جا باز کردند. شخصیت پشه با تکه‌کلام «بده بزنیم» شناخته می‌شود و بچه یادمان انداخت در سال‌های دهه 70، ماکارونی را لای نون ساندویچی می‌گذاشتیم تا به ترکیب سمی ساندویچ ماکارونی برسیم.

اولین کارگاه تولید ماکارونی سال 1313 در ایران تاسیس شد و روزی 20 تا 30 کیلو ماکارونی به سفارتخانه‌ها و کنسول‌گری‌های خارجی ارسال می‌کرد. ایتا ماکارون و پارس ماکارون همان راه را ادامه دادند تا در دی‌ماه 1356 اولین کارخانه با نام ماکارونی سمیرا شروع به‌کار کرد. سال‌ها پیش از آن ناصرالدین‌شاه در بازگشت از سومین سفر اروپایی خود خاطره‌ای از نان دراز لوله‌ای تعریف کرد که لای آن گوشت سرد گذاشته بودند. مدتی بعد از پایان جنگ جهانی دوم، اولین ساندویچ‌فروشی‌ها در ایران آغاز به‌کار کردند و اگرچه در ابتدا مردم آن‌ها را دون شان خود می‌دانستند، اما از 1332 به‌این طرف ساندویچ جای خود را بین مردم باز کرد. کتلت، استیک، سالاد اولویه، مغز، مرغ، تخم‌مرغ، کوکوسبزی محبوب‌ترین چیز‌هایی بودند که لای نان ساندویچی پیچیده می‌شدند و دست مشتری داده می‌شد. دهه 60 و 70 را باید دوره اوج ساندویچ ماکارونی در ایران دانست هرچند در سال‌های اخیر اگر به‌کسی می‌گفتید ساندویچ ماکارونی خورده‌اید، حتما با تعجب نگاهتان می‌کرد.

ساندویچ ماکارونی منو تو خوردی، تکه کلام شخصیت بچه است و از وقتی مهمونی ایرج طهماسب پخش می‌شود، به‌شکلی عجیب و باورنکردنی جستجو برای ساندویچ ماکارونی در گوگول افزایش پیدا کرده است. عده‌ای دنبال عکس ساندویچ ماکارونی می‌گردند و بررسی فرارو نشان می‌دهد، تعداد اغذیه‌فروشی‌هایی که ساندویچ ماکارونی را به منو خود اضافه کرده‌اند رو به افزایش است. در حال حاضر قیمت ساندویچ ماکارونی بین 30 تا 45 هزار تومان است. تقریبا برابر با ارزان‌ترین ساندویچ موجود در بازار یعنی فلافل.

تولد دوباره ساندویچ ماکارونی در ایرانترکیب سمی ساندویچ ماکارونی تا نیمه دهه 70، رونق داشت و این روزها دوباره مورد توجه قرار گرفته است

توجه ناگهانی به ساندویچ ماکارونی پس از پخش برنامه مهمونی ایرج طهماسب ما را به‌یاد موردی مشابه در سال 1398 می‌اندازد. زمانی که سریال سریال هیولا مهران مدیری در شبکه نمایش خانگی پخش شد و احتمالا به شکل ناخواسته باعث شد فروش مارچوبه در ایران افزایش پیدا کند. مارچوبه به‌عنوان کلمه‌ای در کادر جستجوی گوگل تا تابستان سه‌سال پیش روندی آرام و یکنواخت داشته است، اما تقریبا از نیمه تیرماه 1389 کلی آدم به گوگل هجوم بردند تا هر طور شده درباره مارچوبه و قیمتش اطلاعات کسب کنند. در این بازه زمانی، هوشنگ شرافت شخصیت اصلی سریال هیولا که معلم است و زندگی معمولی دارد، بر حسب اتفاق اوضاع مالی‌اش از این رو به آن رو می‌شود و می‌تواند برود سوپرمارکت تا یک شیشه کنسرو مارچوبه بخرد. در سریال هیولا، مارچوبه به عنوان کالای لوکس وارداتی معرفی شده که هر کسی توانایی خریدش را ندارد. بعد از پخش اپیزود دهم سریال هیولا مردم برای کسب اطلاع درباره مارچوبه سرودست شکستند و از همان تاریخ میزان جستجو برای عبارت مارچوبه و سریال هیولا به شکل همزمان افزایش پیدا کرد.

کاربران ایرانی در کادر سرچ گوگل عباراتی مانند «مارچوبه چیست» یا «قیمت مارچوبه چند؟» را تایپ کردند. گوگل در پاسخ به این سوال، اول صفحه ویکی پدیا فارسی مارچوبه را پیشنهاد می‌داد. در آنجا می‌خوانیم مارچوبه گیاهی است گلدار، بومی مناطق اروپا، آفریقای شمالی و غرب آسیا. این یعنی در کشور خودمان عمل نمی‌آید و باید آن را وارد کنیم. به‌این ترتیب علت قیمت بالای مارچوبه را کشف می‌کنیم. خبر خوب اینکه در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای کشت مارچوبه در مناطقی مثل قزوین، خوی، تبریز، اراک، کرمانشاه، شیراز و حتی دزفول انجام شده است، اما عمل آمدن مارچوبه زمان‌بر است و هر وقت تاج آن را بکارید، سه‌سال بعد قابل برداشت خواهد بود. می‌گویند مارچوبه دارای مقدار زیادی ویتامین K است و کلی خاصیت درمانی دارد. مارچوبه را به شکل‌های مختلفی استفاده می‌کنند. یا به شکل دمنوش، یا به‌شکل پخته و البته به شکل ترشی کنسرو شده در ظرف‌های شیشه‌ای. دقیقا همان شکلی که در سریال هیولا به‌نمایش درآمد.

وقتی سریال هیولا پخش می‌شد، یک کیلو گیاه مارچوبه حدود 125 هزار تومان قیمت داشت و قیمت بسته 800 گرمی به 100 هزار تومان می‌رسید. بسته‌های 250 گرمی و حتی 150 گرمی را هم به‌ترتیب 31 هزار تومان و 17 هزار و 500 تومان عرضه می‌کردند. در سریال هیولا شخصیت اصلی کنسرو ترشی مارچوبه می‌خرد. در سال 1398 و موقع پخش سریال، یک شیشه ترشی مارچوبه با وزن 300 گرمی تقریبا 85 هزار تومان قیمت داشت و الان پس از گذشت حدود سه‌سال می‌توان آن را 120 تا 150 هزار تومان خرید.