از مولاوردی و ابتکار تا ظریف و آذری‌جهرمی / گزینه نهایی اصلاح‌طلبان چه کسی است؟
از اردوگاه اصلاحات همچون انتخابات سه ماه پیش چندصدایی شنیده می‌شود.
روزنامه صبح‌نو نوشت: با پایان یافتن مراسم تشییع و ترحیم شهید آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی، هشتمین رئیس‌جمهور کشورمان در سانحه بالگرد و نیز تشییع پیکر همراهان شهیدشان، همان‌گونه که در پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب بر آن تأکید شد، طبق اصل 131 و 132 قانون اساسی انتخابات ریاست‌جمهوری باید ظرف مدت 50 روز برگزار شود.
در نشست‌هایی که با حضور رؤسای قوای مقننه و قضائیه، شورای نگهبان و مدیر دولت (محمد مخبر) برگزار شد، زمان‌بندی انتخابات ریاست‌جمهوری مشخص شد که بر اساس آن از 3 روز دیگر یعنی 10 خرداد، چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری به صورت رسمی آغاز می‌شود. از روز شنبه (5 خردادماه) که مراسم ترحیم و تشییع شهید جمهور آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی و خادمان جمهور پایان یافته است، نشست‌ها و گعده‌های سیاسی در دو جناح اصلی کشور شدت بیشتری یافته است. از گوشه و کنار این نشست‌ها خبرهای ضد و نقیضی از نامزدی چهره‌های شاخص اصول‌گرا، اصلاح‌طلب و مستقل به گوش می‌رسد.
رادیکال‌ها بر مدار سیاست مشروط
از اردوگاه اصلاحات همچون انتخابات سه ماه پیش (11 اسفندماه دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی) چندصدایی شنیده می‌شود. برخی از احزاب میانه‌رو اصلاح‌طلب همچون کارگزاران سازندگی، ندای ایرانیان، اعتدال و توسعه، مردم‌سالاری، اراده ملت و اعتماد ملی نشست‌های دفتر و کمیته سیاسی خود را نیز با موضوع انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار کردند؛ اما برخی از احزاب تندرو همچون اتحاد ملت، مجمع ایثارگران، سازمان عدالت و آزادی و... که بر رأس جبهه اصلاحات ایران نیز حاکم هستند همچنان سیاست مشروط در انتخابات را دنبال می‌کنند. اما انتخابات ریاست‌جمهوری برخلاف انتخابات مجلس شورای اسلامی موضوعی نیست که اصلاح‌طلبان بخواهند به راحتی از آن دست بشویند و عطایش را به لقایش ببخشند و بخواهند نقش تماشاچی را به خود بگیرند؛ چراکه به اعتقاد بسیاری از کارشناسان سیاسی، موجودیت و هویت اصلاح‌طلبان برآمده از همین انتخابات ریاست‌جمهوری بوده است. از این حیث جریانات فعال در این جناح سیاسی سعی دارند بتوانند کرسی این قوه را از آن خود کنند یا لااقل به شرایط سال‌های 92 تا 96 برگردانند.
نگاه‌ها به سمت معاونین اول
تا لحظه نگارش این گزارش، اسحاق جهانگیری رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی و معاون اول دولت حسن روحانی و محمدرضا عارف رئیس بنیاد امید ایرانیان و معاون اول دولت اصلاحات دو گزینه محتملی هستند که هر دوی آنان یک‌بار تجربه رقابت‌های ریاست‌جمهوری را دارند. عارف سال 92 و جهانگیری در سال 96 و هر دو در قالب پوششی!
برخی از کارشناسان سیاسی معتقدند که محمدرضا عارف و اسحاق جهانگیری در صورت کاندیداتوری، شانسی برای پیروزی نخواهند داشت؛ چراکه هر دوی آنان دولت‌هایی را نمایندگی می‌کنند که کارنامه آنان پیش روی مردم بوده و البته کاندیدایی هم بودند که تا آخر در انتخابات نماندند و برای پیروزی فرد دیگری، کنار کشیده‌اند و همین امر سبب شده تا این‌بار نیز از سوی مردم خیلی جدی گرفته نشوند و سبد آرای بسیار ضعیف و شکننده‌ای داشته باشند.
از سوی دیگر برخی اخبار حکایت از این دارد با توجه به سیاستی که تندروهای اصلاحات برای سید محمد خاتمی، رئیس دولت اصلاحات رقم زدند، او دیگر برخلاف انتخابات 92 و 96 علاقه‌ای به حمایت از کاندیدای خاصی ندارد و پیام‌های وی به احزاب اصلاح‌طلب نیز ارسال شده، به گونه‌ای که گفته می‌شود خاتمی شخصا به برخی از احزاب اصلاح‌طلب گفته که روی من برای حمایت از عارف حساب نکنید.
فضاسازی با اسم رمز نامزدی یک زن
از سوی دیگر برخی از منابع از تمایل اصلاح‌طلبان برای کاندیداتوری یک زن در انتخابات پیش رو خبر می‌دهند. با روی کار آمدن آذر منصوری در قامت رئیس جبهه اصلاحات ایران پس از ناآرامی‌های سال 1401، به نظر می‌رسد جریان تندرو و حاکم بر جبهه اصلاحات به دنبال بهره‌برداری وارونه سیاسی به نفع خود است تا با این کار بتواند به خیال خود بار دیگر در پایگاه اجتماعی از دست رفته‌اش ایجاد مقبولیت کند. سیاستی که به نظر می‌رسد از همان ابتدا تنش و درگیری را از درون خود جریان اصلاحات دنبال می‌کند.
برخی منابع خبری خبر داده‌اند که برخی از طیف‌های تندروی جریان اصلاحات تأکید داشتند برای این دور از انتخابات ریاست‌جمهوری باید یک زن از سوی اصلاح‌طلبان در انتخابات نام‌نویسی کند و جریان اصلاحات در پس او قرار بگیرد و در مصادیق هم به «شهیندخت مولاوردی» و «معصومه ابتکار» رسیده‌اند.
رایزنی با وزیر دیپلمات و وزیر جوان اعتدالی
از سوی دیگر برخی از اصلاح‌طلبان میانه‌تر هم به دنبال مجاب کردن چهره‌هایی همچون محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه دولت حسن روحانی و محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات دولت دوازدهم هستند؛ اما تاکنون پالس مثبتی از این دو شخصیت میانه دریافت نکرده‌اند.
آذری جهرمی در پاسخ به شایعات حضورش به‌عنوان کاندیدای انتخابات تأکید می‌کند: «خبر حضور بنده در انتخابات به‌عنوان کاندیدا، صرفا گمانه‌زنی رسانه‌هاست، تماس‌های زیادی از افراد، گروه‌ها و تشکل‌های مختلف از سراسر کشور دریافت کرده‌ام.»
وی می‌افزاید: «تاکنون هیچ تصمیم شخصی و جمعی در این‌باره گرفته نشده است. پذیرش مسئولیت اجرایی در شرایط کنونی بسیار دشوار است. مهم‌ترین امر، برگزاری انتخاباتی با مشارکت بالاست.» محمد صدر کاندیدای جبهه اصلاحات می‌شود؟
در ادامه این روند انصاف نیوز در روزهای اخیر نوشت: «شنیده‌ها حاکی از آن است که احتمالا سیدمحمد صدر به‌عنوان کاندیدای جبهه اصلاحات ایران در انتخابات 8 تیر معرفی خواهد شد.» صدر عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و از چهره‌های سیاسی میانه‌رو در ایران است. او در دولت اصلاحات از مدیران ارشد وزارت امور خارجه بود و در سال‌های بعد نیز به‌عنوان مشاور در کنار جواد ظریف حضور داشت.
پزشکیان وارد می‌شود
تاکنون تنها فردی که پس از محمود احمدی‌نژاد (رئیس دولت‌های نهم و دهم) مشخصا از احتمال کاندیداتوری خود سخن به زبان آورده است؛ مسعود پزشکیان، نائب رئیس مجلس دهم و وزیر کابینه دولت اصلاحات است.
مسعود پزشکیان، نماینده تبریز در مجلس شورای اسلامی با اعلام خبر آمادگی برای کاندیداتوری چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، گفت: «قصدم از شرکت در انتخابات، افزایش مشارکت مردمی و آوردن برخی افراد پای صندوق‌های رأی در شرایطی است که این تصور در سطح داخلی و بین‌المللی در مورد ایران وجود دارد که مردم با صندوق‌ها قهر هستند.»
وی در گفت‌وگو با فارس افزود: «با حضور سلایق و افراد مختلف در شرایط دشوار کنونی می‌توان این مشارکت را افزایش داد، آن هم در وضعیت دشوار کنونی که به دلیل فاجعه فقدان رئیس‌جمهور به اجبار باید انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار شود.»
نماینده مجلس شورای اسلامی بیان کرد: «با توجه به هم‌زمانی انتخابات ریاست‌جمهوری با انتخابات شوراها در ادوار گذشته شاهد مشارکت عمومی بودیم و امروز که به‌خاطر شرایط ایجاد شده تنها شاهد انتخابات ریاست‌جمهوری خواهیم بود، حضور افراد و سلایق مختلف باعث باز شدن میدان رقابت و تغییر این نگاه می‌شود که در ایران تنها یک جریان حاکم است و به دنیا نشان می‌دهیم با حضور مردم در میدان، رأی آنها تعیین‌کننده خواهد بود.»
پزشکیان تصریح کرد: «آنچه که شخصا دنبال آن هستم، افزایش مشارکت است؛ اما اگر بتوانیم با شخصیت‌های مختلف اصول‌گرا و اصلاح‌طلب مشورت و این جو تقابل در کشور را به تعامل تبدیل کنیم، ارزشمند خواهد بود، چون زمانی موفق خواهیم بود که با همدیگر مشارکت و تعامل کنیم. میدان انتخابات، میدان رقابت است، نه تعامل و آنچه تعیین‌کننده است، سیاست‌های کلی نظام است که از سوی مقام معظم رهبری اعلام شده است.»
وی ادامه داد: «اگر این سیاست‌ها و قانون کلی برنامه خط‌مشی دولت‌ها باشد و به اجرای آن اهتمام کنند، در کشور با مشکلی روبه‌رو نخواهیم شد و هر کسی که به دنبال رأی مردم است باید این مهم را مدنظر داشته باشد و وعده‌های هر کسی را باید به نسبت پاسخگویی در مقابل این سیاست‌ها و اجرای آنها مورد ارزیابی و پذیرش قرار دهیم و هر کسی با هر اسم و گرایشی باید از همان ابتدای پذیرش مسئولیت، متعهد به اجرای سیاست‌های کلی نظام و منویات رهبری باشد، حتی اگر مذهبی و متدین هم نباشد.»
پزشکیان در خصوص حمایت اصلاح‌طلبان از حضور وی در انتخابات پیش رو گفت: «منتظر اعلام حضور چهره‌های اصلاح‌طلب هستم تا با بررسی وزن افراد حاضر با توجه به مقبولیت، توان و ظرفیت آنها برای افزایش مشارکت نسبت به اجماع و یا ورود مستقل در این عرصه تصمیم‌گیری کنم.»
وی خاطرنشان کرد: «هر دولتی که سر کار بیاید باید تعهد بدهد که مکلف به اجرای سیاست‌های کلی قانون برنامه است. مهم‌ترین مشکل ما در کشور این است که حرف زده‌ایم؛ اما عمل نکرده‌ایم و نمی‌شود ابتدا یک مسیر و جهتی را به مردم نشان دهیم و بعد از چهار یا هشت سال بگوییم نتوانستیم و اگر اهل این میدان نیستیم و توان لازم را نداریم به جای اینکه آدم‌های خودمان را که فاقد علم و توانمندی‌های لازم هستند بر رأس امور قرار دهیم، افراد دارای علم و تخصص را بر سر امور بگماریم، رویکردی که نتیجه آن نارضایتی چپ و راست و بیش از همه نارضایتی مردم شود.»
وزیر دولت اصلاحات در مورد احتمال عدم تأیید صلاحیت از سوی شورای نگهبان نیز اظهارکرد: «وظیفه من حضور در عرصه انتخابات برای افزایش مشارکت است و در صورتی که تأیید صلاحیت هم نشوم، با توجه به فرموده امام علی (ع) نه به دنبال دنیا هستیم و نه اگر چیزی را از ما بگیرند، تأسف می‌خوریم اما نیاز امروز جامعه، انسان‌هایی است که با ایجاد تعامل و همدلی در مسیر هدف‌های اصلی نظام حرکت کنند و مصمم به اجرای وعده‌های خود با بهره‌گیری از نیروها و افراد متخصص باشند.»
آن‌گونه که ایسنا روایت کرده، خبری در برخی رسانه‌ها درباره اعلام کاندیداتوری پزشکیان در انتخابات ریاست‌جمهوری منتشر شد و به دنبال انتشار این خبر، تعداد دیگری از رسانه‌ها مطلبی با این مضمون منتشر کردند که کاندیداتوری پزشکیان قطعی نیست و او تا پایان هفته تصمیم خود را اعلام می‌کند. از این رو پزشکیان با انتشار مطلبی در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «اخبار مربوط به اینجانب را فقط از طریق صفحات رسمی پیگیری کنید.»
قطعا تا 14 خردادماه که مهلت ثبت‌نام از نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری خواهد بود، حدس و گمان‌ها به‌شدت افزایش خواهد داشت و باید دید، سرانجام 10 تا 14 خردادماه کدام چهره‌ها به سمت خیابان فاطمی تهران می‌روند تا برای انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت‌نام کنند!