استاد دانشگاه آمریکا: بازگشت به برجام از منظر سیاست داخلی برای بایدن بسیار دشوار است
نیویورک - ایرنا - استاد روابط بین الملل دانشگاه جان هاپکینز درباره دلایل تاخیر جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا در بازگشت احتمالی به توافق با ایران با بیان اینکه حزب جمهوری خواه و بسیاری در حزب دموکرات طرفدار رفع تحریم ها نیستند، گفت: از منظر سیاست داخلی بازگشت به توافق هسته ای برای بایدن بسیار دشوار است.
این استاد دانشگاه جان هاپکینز آمریکا روز یکشنبه در گفتگوی اختصاصی با ایرنا تصریح کرد: اسرائیلی ها موضع خود علیه برجام را حفظ کرده اند. اما من این احساس را ندارم که آنها به اندازه آن زمان مصمم باشند. منظورم این است که آنها تجربه تحریم های شدید ترامپ را دارند که علیه ایران کارساز نبود. بنابراین می‌دانید، این امر قطعاً باعث بازنگری در سیاست در بین برخی از اسرائیلی ها شده است.
دانیل سیرور (Daniel Serwer) مدیر برنامه های مدیریت تعارض و سیاست خارجی آمریکا در دانشکده مطالعات بین المللی پیشرفته دانشگاه جان هاپکینز در واشنگتن و مشاور پیشین وزارت خارجه آمریکا است که مشروح مصاحبه با او به شرح زیر است:
ایرنا: در طول مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری، بایدن از بازگشت سریع به برجام و دیگر پیمان های بین المللی که ترامپ از آن خارج شده بود، صحبت می کرد. پس از انتخابات، بایدن به برخی از این پیمانها به مانند پیمان تغییرات اقلیمی پاریس بازگشت. اما درخصوص برجام دست به اتلاف وقت زد و سیاست فشار حداکثری ترامپ را ادامه داد. به نظر شما چرا دولت بایدن هنوز به توافق هسته ای باز نگشته است؟
استاد روابط بین الملل در دانشگاه جان هاپکینز: تفاوت عمده ای بین پیمان تغییرات اقلیمی و توافق هسته ای ایران وجود دارد. در اولی اصلا بحث بده و بستان مطرح نبود. اما برجام یک معامله است
که مستلزم لغو تحریم هاست که در داخل ایالات متحده بحث برانگیز است. یعنی جریان های سیاسی مهمی در آمریکا وجود دارند که نمی‌خواهد تحریم‌های ایران لغو شود، هرچند که این تحریم‌ها در
سال های گذشته موثر هم نبوده است. اما واقعیت این است که حزب جمهوری خواه و بسیاری در حزب دموکرات طرفدار رفع تحریم ها نیستند. حمایت سیاسی از تحریم ها در ایالات متحده قوی است.
بنابراین، از منظر سیاست داخلی، بازگشت به توافق هسته‌ای بسیار سخت است.
ایرنا: به نظر شما از منظر بین المللی، متحدان خارجی آمریکا چه تاثیری بر رویکرد بایدن برای بازگشت به توافق هسته ای با ایران داشته اند؟
استاد دانشگاه جان هاپکینز: ایالات متحده دوستان و شرکایی دارد که با بازگشت به توافق مخالف هستند، به ویژه اسرائیل. همچنین، به دلایلی که من درک نمی کنم، امارات و عربستان سعودی نیز با
احیای برجام مخالفت کرده‌اند، که این موضع آنها به نظر من اصلا منطقی نیست. به این دلیل که آنها سعی در بهبود روابط با ایران دارند. اگر برجام احیا نشده و جنگ روی دهد، برای عربستان سعودی و
امارات ویرانگر خواهد بود. بنابراین منطقی است که عربستان سعودی و امارات با بازگشت به توافق همراه باشند.
ایرنا: آیا این مخالفت به دلیل پیمان سازش آنها با تل آویو است؟
استاد دانشگاه جان هاپکینز: فکر نمی‌کنم این موضوع چندان در مخالفت آنها با برجام تعیین کننده باشد. آنها می‌خواهند در برجام کارهای بیشتری برای مهار نفوذ ایرانی‌ها در منطقه انجام شود. این
چیزی بود که از همان آغاز، آنها را در مورد توافق ناراحت کرد و فکر می کنم آنها هنوز در مورد آن نگران هستند.
ایرنا: اسرائیلی ها تلاش می کنند مانع احیای برجام شوند. آیا شاهد تنش های مشابهی میان واشنگتن و تل آویو همانند سال 2015 هستیم؟
استاد دانشگاه جان هاپکینز: فکر نمی‌کنم که اوضاع بین اسرائیل و ایالات متحده به اندازه زمان مذاکرات هسته‌ای در دوران اوباما متشنج باشد. وضع متفاوت است. اسرائیلی ها موضع خود علیه برجام
را حفظ کرده اند. اما من این احساس را ندارم که آنها به اندازه آن زمان مصمم باشند. منظورم این است که آنها تجربه تحریم های شدید ترامپ را دارند که علیه ایران کارساز نبود. بنابراین می‌دانید، این
امر قطعاً باعث بازنگری در سیاست در بین برخی از اسرائیلی ها شده است. البته سیاست حکومتی آنها عوض نشده است. در عین حال حکومت آنها ضعیف است. از سوی دیگر، اکنون اعتماد آنها به
بایدن قوی تر از اعتمادی هست که به اوباما داشتند. برای همین فکر نمی کنم مانند سابق، اسرائیلی ها در ضدیت با برجام قاطع باشند.
ایرنا: بحران انرژی در اروپا چگونه بر رویکرد بایدن برای احیای برجام تأثیر می گذارد؟
استاد دانشگاه جان هاپکینز: فکر نمی کنم خیلی تاثیر داشته باشد. بایدن به طور کلی دوست دارد نفت بیشتری در بازار ببیند، اما این عامل مهمی در نظر وی در خصوص توافق با ایران نیست.
ایرنا: بازگشت آمریکا به برجام چه تأثیری بر سیاست داخلی آمریکا دارد؟ و اگر بایدن نتواند توافق را احیا کند، عواقب داخلی آن چه خواهد بود؟
استاد دانشگاه جان هاپکینز: در صورت بازگشت به برجام، طوفانی از انتقادات از سوی جمهوری‌خواهان و برخی از دموکرات‌های طرفدار اسرائیل علیه بایدن به راه خواهد افتاد. اگر بایدن تحریم ها را
ادامه دهد، عدم احیای توافق تاثیر زیادی در وضع داخل نخواهد داشت.
دور جدید مذاکرات رفع تحریم‌های ایران پس از وقفه‌ای پنج ماهه 13 مردادماه در شهر وین آغاز شد و این مذاکرات پس از چهار روز 17 مرداد ماه با بازگشت هیات‌ها به پایتخت‌ها پایان یافت.
برگزاری این دور از مذاکرات در پی آن صورت گرفت که مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در روزنامه فایننشال‌تایمز ادعا کرد بسته پیشنهادی جدیدی روی میز گذاشته که شامل راهکارهای به روز درباره رفع تحریم‌ها و گام‌های هسته‌ای ایران است.
جمهوری اسلامی ایران 25 مرداد (16 آگوست) نظرات و درخواست‌های خود را درباره پیشنهادات اتحادیه اروپا درباره مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین ارسال کرد و آمریکا پس از بیش از یک هفته از آن در دوم شهریور ماه (24 آگوست) نظر خود را در این باره به اتحادیه اروپا ارائه کرد.
ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه 10 شهریور ماه (اول سپتامبر) از ارسال نظرات جمهوری اسلامی ایران در مورد پاسخ آمریکا درباره متن پیش‌نویس توافق احتمالی رفع تحریم‌ها به هماهنگ کننده خبر داد و گفت: پس از دریافت پاسخ آمریکا، تیم کارشناسی جمهوری اسلامی ایران آن را به دقت مورد بررسی قرار داده و پاسخ‌های ایران، پس از ارزیابی در سطوح مختلف، تدوین و به هماهنگ‌کننده تحویل داده شد. متن ارسالی دارای رویکردی سازنده با هدف نهایی کردن مذاکرات است.
آمریکا از آن زمان همچنان در حال بررسی پاسخ ایران است اما می گوید اکنون احتمال دستیابی به توافق به اندازه گذشته نیست.
آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا 18 شهریور ماه در بروکسل ادعا کرد ایران برخی خواسته‌های غیر برجامی اش را کنار گذاشت اما پاسخ اخیرش ما را به عقب برگرداند.
این مقام ارشد دولت بایدن ادامه داد: فقط توافقی را منعقد می کنیم که موجب پیشبرد امنیت ملی ما شود.
رسیدن به خط پایان و توافق نهایی معطل تصمیم‌های سیاسی غرب بویژه ایالات متحده آمریکا به عنوان طرف نقض کننده توافق سال 94 /2015 میلادی است.
جمهوری اسلامی ایران تاکید دارد لازمه رسیدن به توافق، پایدار بودن رفع تحریم‌ها به نحوی تضمین شده است و هیچ موضوعی نباید به عنوان اهرم فشار جهت استفاده علیه تهران در آینده باقی بماند.
در واقع، ایران به دنبال توافقی است که در آن منفعت اقتصادی مردم تامین، تجارت خارجی ایران رفع و محدودیت‌های غیرقانونی فروش نفت برداشته شود.