اما و اگرهای سرمایهگذاری در بورس

«امروز هم همه ریسک ها به مانند روز قبل، هفته قبل و سالقبل هستند.» این نوشته ای بود که پیمان مولوی، کارشناس اقتصادی با کنایه خبر فوری در اینستاگرام خود منتشر کرد، اما در این شرایط پر ریسک، مساله برجام، تورم جهانی، احتمال رکود اقتصاد جهانی، جنگ روسیه و اوکراین و مجموعه ای عظیم از عوامل داخلی و خارجی اگر شرایط بازار سرمایه را بخواهیم از بالا نگاه کنیم به چه شکل است؟ آیا همچنان بازار...
برخی میگویند که در شرایط فعلی سرمایه گذاری توجیه چندانی ندارد. عده ای با تاکید معتقدند که در شرایط فعلی بورس بهترین محل برای سرمایه گذاری است. برخی قیمتگذاری دستوری، دخالت ها و بخشنامه های متعدد را عامل عدمامنیت سرمایه گذاری در ایران معرفی میکنند. گروه زیادی دل نگران برجام و قطعنامه های جدید هستند و به چشم تهدیدی برای بازار سرمایه و سرمایه گذاران به آن نگاه میکنند، اما اکثر آنها در کلافگی و بی حوصلگی نسبت به نوسانات اقتصادی و تاثیر آن در بازار سرمایه اشتراکنظر دارند. این موضوع را در عدمتمایل آنها برای اظهارنظر و بیحوصلگی در مرور عوامل تاثیرگذار در بازار و خستگی در روند تکرار بایدها و نبایدها میشود دید.
انگار که افسانه سیزیف شده است. همان که محکوم شد تا تختهسنگی را به دوش گرفته و تا قله یک کوه حمل کند، اما همین که به قله میرسید، سنگ به پایین می غلتید و سیزیف باید دوباره این کار را انجام میداد، اما نتیجه آن کار این بود که پیروزی او در آگاهی اش است. حرفی که کارشناسان و فعالان بازار سرمایه هم به آن اشاره میکنند. آنها هرقدر هم که خسته و کلافه باشند اما معتقدند که سرمایه گذاران در این شرایط باید با آگاهی و دوری از هیجان ها سرمایه گذاری کنند تا دیگر اتفاقات سالهای گذشته پیشنیاید و البته معتقدند که ترس و لرزهای سرمایه گذاری در بورس دیگر فقط مختص به سهامداران حقیقی نیست.
شرایط فعلی و سرمایه گذاری در کدام بازار؟
نبود گزینه های دیگر در شرایط فعلی، از جمله موضوعاتی است که وقتی صحبت از شرایط سرمایه گذاری در بورس میشود، کارشناسان اقتصادی و بورسی به آن اشاره میکنند. به اعتقاد آنها ظرفیت بازارهای سکه و طلا محدود است و ریسک هایی را در پی دارد. بازار ارز هم محدودیتهای خاص خود را دارد و در شرایط فعلی مخصوصا همراه با ریسک و نوسان است. در نهایت با فرض بر اینکه سرمایه گذار، سرمایه زیادی هم برای خرید ملک و زمین ندارد، این گزینه هم کنار گذاشته میشود. تنها گزینه ای که برای سرمایه گذاری می ماند، بورس است. بهروز شهدایی چنین نظری دارد. او با بیان اینکه سرمایه گذاران با محدودترین ابزار در حال فعالیت هستند، به این مساله اشاره میکند که اگر شخصی در بورس سرمایه گذاری کرده است، بهتر است همچنان در این بازار سرمایه دوام بیاورد و فکر خروج نداشته باشد. نکته ای که او به آن اشاره میکند همان محدودیت انتخاب ها برای سرمایه گذاری با سرمایه کم و عدمریسک پذیری است. پیمان مولوی اما نگاه متفاوتی به حرکت بازارها در شرایط فعلی دارد. او با اعلام اینکه نسبت به سالگذشته بازار سرمایه و دلار حدود 30درصد رشد داشته اند و طلا و مسکن هم حدودا 20 تا 25درصد رشد داشته اند، این موضوع را نشاندهنده این مساله می داند که مانند اردیبهشت ماه 1398 بازده بازارهای موازی نسبت به سال1397 صددرصد و نزدیک به یکدیگر بودند.
درمیان دومینوی خبرها و اتفاقات، پیمان مولوی از این موضوع صحبت میکند که بازارها در حال آمادهشدن هستند تا نسبت به یکدیگر حرکت متفاوتی را انجام بدهند. او با اشاره به سال98 و 99 درباره این مساله در صحبت هایش با «دنیایاقتصاد» صحبت میکند که در آن زمان حرکت بازار سرمایه که به اعتقادش با دستکاری همراه بود، نرخ بهره بینبانکی از 20درصد در فروردینماه به 8درصد در خردادماه رسید که این موضوع چراغسبز رفتن پول ها به سمت بازار سرمایه بود. چراغسبزی که به گفته او باعث شد مردم هم سوار آن موج شوند و سرمایه های خود را وارد بورس کنند، اما در شرایط فعلی به گفته مولوی، این موضوعات دیگر مطرح نیست و بعید است که بازار سرمایه حرکت عجیب و غریبی داشته باشد. او در توضیح صحبت هایش میگوید که «در شرایط فعلی دلار خیلی هیجانی است. دلار و رسیدن آن به عدد 33هزار تومان روی بازار مسکن حرکت ایجاد کرده و ترانه خطکف قیمتی دلاری مسکن را بهصدا درآورده است. در این شرایط دلارها به فروش میرسد و بازار املاک سریعتر حرکت میکند.»
او به دست بهدست شدن بازارها اشاره میکند که به یکدیگر مرتبط هستند و منکر این مساله نمیشود که حتی در شرایط فعلی دلار و طلا هم طرفداران خاص خود را دارند، اما میگوید که حداقل رشد بورس به اندازه تورم خواهد بود و «در پتروشیمی، فولاد و سهمهای دیگر که در آنها مزیت نسبی داریم به لحاظ ارزش ذاتی خود پایینتر از چیزی که هستند، نمی آیند.» البته خیلی ها هم هستند که در صحبت هایشان به این موضوع می پردازند که شرایط بورس، بدتر از این چیزی که امروز است، نمیشود. الناز جمالی، کارشناس حوزه بورس در صحبت هایش با «دنیایاقتصاد» معتقد است که حتی در شرایط امروز و با وجود تمام مجموع عواملی که روی اقتصاد کشورمان تاثیرگذار است، «بورس پتانسیل رشد و سرمایه گذاری دارد اما اینکه این پتانسیل کی به شکوفایی برسد به این موضوع بستگی دارد که قانونگذار منابع مالی جدید پیدا کند.» منابعی که به اعتقاد او میتواند در صادرات نفت، پتروشیمی، مواد معدنی و عقد قرارداد با شرکتهای بزرگ برای سرمایهگذاری در ایران باشد. او به موضوع تحریمها و مساله برجام اشاره میکند و میگوید که با طولانیشدن روند احیای برجام و اخبار بین المللی بعید نیست که در آینده با ریسک ها و واکنش های منفی در بازار روبهرو شویم، اما با وجود مساله برجام و احتمال ارسال پرونده ایران به شورایحکام و زمزمه های خروج ایران از ان پی تی، پیداکردن منابع جدید مالی امکان پذیر است؟
ترس و لرز دیگر مختص به حقیقی ها نیست
ریسک پابرجاست. این صحبت پیمان مولوی، کارشناس اقتصادی در گفت وگو با «دنیایاقتصاد» و در پاسخ به شرایط سرمایه گذاری در ایران است. مولوی درباره زمزمه های خروج ایران از ان پی تی که از سوی برخی از مسوولان کشور مطرحشده و تاثیر آن در بازار سرمایه میگوید که با این اقدام احتمال بازگشت تحریمهای بین المللی و جدید و همچنین صدور قطعنامهها بیشتر میشود که در نتیجه درآمدهای کشور نهتنها کم میشود، بلکه منابع جدید مالی هم در دسترس قرار نمیگیرد. او با اعلام این موضوع که «از سال90 و 91 هر سال بهطور متوسط 10میلیارد دلار از ایران سرمایه خارج شده است و با این اقدامات و اتفاقات، با میلیاردها دلار دیگر هم تقاضا برای خروج سرمایه از کشور روبهرو خواهیم شد.» او با نگاهی به آینده درباره تاثیر چنین موضوعاتی روی حوزه بورس با زنگخطر خواندن این اقدامات و موضوعات، میگوید که در چنین شرایطی دیگر کسی سهام نمی خرد و همه در تلاش هستند که سرمایه های خود را از بازار خارج کنند که در نتیجه بازار با افت شدیدی روبهرو خواهد شد، اما آیا شرایط امروز بازار با توجه به این موضوعات پیشبینیپذیر و طبق پیشبینی ها جلو می رود؟
کارشناسان و فعالان اقتصادی و بورسی، مثل گذشته صرفا نگاهشان به حقیقی ها در پیشبینی ها و حرکت ها نیست. حالا حقوقی ها هم در کانون توجه هستند. دو گروهی که حالا به اعتقاد اکثر کارشناسان با ترس و لرز در حال فعالیت در بازار هستند و دیگر ترس و لرزها صرفا از آن حقیقی ها نیست. پیمان مولوی، کارشناس اقتصادی در رابطه با این موضوع توضیح میدهد که تمام ریسک ها، خبرها و اتفاقات دیگر صرفا برای حقیقی ها نیست و در چنین شرایطی حقوقی ها هم دست بهعصا شده اند. او در توضیح صحبت هایش میگوید که حتی پیشبینیپذیری سرمایهگذاران حرفهای خدشهدار شده است، چه برسد به افراد دیگر. موضوعی که از شرایط حاکم بر اقتصاد کشور تاثیرگرفته که این رویه را ایجاد کرده است.
ترینهای بورس ترینهای فرابورس اخبار مجامع صنایع بورسی شرکتهای بورسی بازار نفت بازار طلا بازار فلزات بازار پتروشیمیها بورس کالا شاخصهای بورس تحلیل بورس