انتخابات ایران زیر سایه پرونده هسته‌ای
دنیای‌اقتصاد: 80 نامزد برای شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران در 28ژوئن -8تیر ثبت‌نام کرده‌اند که در پس‌زمینه رویارویی فزاینده با غرب بر سر برنامه هسته‌ای تهران و دسترسی سازمان ملل به سایت‌های هسته‌ای این کشور قرار دارد. پیروز انتخابات جانشین سیدابراهیم رئیسی می‌شود که در سانحه سقوط بالگرد در اردیبهشت‌ماه به شهادت رسید.
به گزارش گاردین، رافائل گروسی، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، از همه طرف‌ها خواسته است که «سلاح‌های هسته‌ای را به دیگ جوشان خاورمیانه» اضافه نکنند. تلاش‌های ناموفق گروسی برای مذاکره و دسترسی کامل‌تر به سایت‌ها، از جمله از طریق تماس تلفنی روز جمعه با علی باقری، سرپرست وزارت امور خارجه ایران حاکی از آن است که حداقل تا پس از رای‌گیری ریاست‌جمهوری، هیچ پیشرفتی در این زمینه حاصل نخواهد شد. اعضای اروپایی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یک قطعنامه انتقادی علیه ایران ارائه و شعله تنش را روشن کرده‌اند. این اولین قطعنامه در 18ماه گذشته است و تهران قول داده در صورت تصویب به آن پاسخ دهد. انتخابات ریاست‌جمهوری ایران با مضامین تداوم در مقابل تغییر، تا حدی نشان‌دهنده این است که آیا ایران باید دوباره اقتصاد خود را به سمت غرب باز کند یا در عوض از خودکفایی و مقاومت حمایت کند؛ سیاستی که هسته آن بر رد توافق هسته‌ای2015 متمرکز است.
به اعتقاد نویسنده گاردین، تعداد زیاد کاندیداها که برخی از آنها شعار دارند و نه یک کارنامه و طرح سیاسی، تا حدی محصول فقدان نظام حزبی در ایران است. این تعداد توسط «شورای نگهبان» کاهش پیدا می‌کند، هیاتی متشکل از روحانیون و حقوق‌دانان که تا 12ژوئن درباره فهرست نهایی نامزدها تصمیم‌گیری خواهند کرد. برای افزایش مشارکت رای‌دهندگان، این شورا تحت فشار قرار دارد تا به ایرانیان انتخاب سیاسی گسترده‌تری نسبت به انتخابات ریاست‌جمهوری گذشته در سال2021 بدهد که میزان مشارکت 48.5درصدی را ثبت کرد. هفت نامزد در آن سال برای شرکت در انتخابات تایید شدند و سه‌نفر از آنها به‌عنوان بخشی از توافق‌های پیش از انتخابات کنار رفتند.
یکی از آزمون‌های باز بودن نسبی انتخابات این خواهد بود که آیا علی لاریجانی رئیس سابق مجلس، سیاستمداری باتجربه که در سال2023 از شرکت در انتخابات منع شد، می‌تواند به رقابت بپیوندد یا خیر؟ گفته می‌شود لاریجانی تنها پس از اینکه به او اطمینان داده شد که رد صلاحیت نخواهد شد، نامزدی خود را اعلام کرد. از قضا، بسیاری از کاندیداها خود را در رسانه‌های اجتماعی غربی تبلیغ می‌کنند؛ رسانه‌هایی که اغلب به‌عنوان یک ابزار خرابکارانه غربی مورد انتقاد قرار می‌گیرند. هر کاندیدا پس از ثبت نامزدی مجاز به سخنرانی مختصری است. یکی از منتقدان عباس آخوندی است که مورد تایید برخی از چهره‌های نزدیک به حسن روحانی، رئیس‌جمهور سابق قرار گرفته است. وی با بیان اینکه «محصور بودن هرگز سرنوشت و ویژگی ملت ایران نبوده است»، از ایران خواست که درها را باز کند. اما اصلاح‌طلبان جذابیت خود را در مناطق شهری از دست داده‌اند؛ جایی که بسیاری از ایرانیان باور ندارند که فضا برای تغییرات اجتماعی باز شود. از جمله نامزدهای نزدیک به حکومت، محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس است. در رقابت‌های ریاست‌جمهوری سال 2005 او نفر چهارم شد. در سال2013 از حسن روحانی شکست خورد و در سال1396 به نفع ابراهیم رئیسی انصراف داد.
نزدیک‌ترین رقیب محافظه‌کار او ممکن است سعید جلیلی باشد؛ یکی از اولین کسانی که ثبت نام کرده است و ادعا می‌شود مانند قالیباف با توافق هسته‌ای2015 مخالف است. جلیلی که پیش از این سه‌بار کاندیدای ریاست‌جمهوری بوده، می‌گوید که از حمایت بسیاری از طرفداران رئیس‌جمهور سابق برخوردار شده است، برخی از آنها احتمالا به نفع جلیلی کناره‌گیری می‌کنند. او از حامیان سرسخت حجاب است. محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهور پوپولیست سال‌های 2005 تا 2013، ثبت نام کرده است؛ اما در سال 2021 از حضور در انتخابات محروم شد و به سختی می‌توان این بار شاهد حضور او در انتخابات بود. حمیده زرآبادی، یکی از چهار زن کاندیدای انتخابات، دارای دکترای مهندسی است و از مطبوعات آزاد، بازگشت نیروهای نظامی به پایگاه‌های خود و آزادی زندانیان سیاسی حمایت می‌کند. هیچ قانونی مانع از حضور زنان در انتخابات نیست. در انتهای طیف نسبتا معتدل، اسحاق جهانگیری، مدیر ستاد انتخاباتی کاندیداهای اصلاح‌طلب ریاست‌جمهوری قبلی و معاون رئیس‌جمهور در دوره حسن روحانی، ایستاده است.
--> اخبار مرتبط