انتخاب «خورشید» برای اسکار 2021 محتمل‌تر است!
در مجموع اتفاق خاصی برای دو مدعی اصلی رخ نداد و همان گونه که «تابناک» پیش بینی کرده بود، اگر هیچ یک از این فیلم‌ها موفق به دریافت جایزه نشوند، شانس مجیدی بیشتر خواهد بود.
پس از آنکه دو فیلم «جنایت بی‌دقت» و «خورشید» در جشنواره ونیز به عنوان نخستین ویترین مهم سینمای جهان در دوران کرونا نتوانستند موفقیت تعیین کننده به دست آورند و موفقیت اصلی به فیلم «دشت خاموش» از کارگردانی کمتر شناخته شده رسید، انتخاب فیلم «خورشید» برای اسکار 2021 محتمل‌تر شد، چون معادله انتخاب فیلم نماینده ایران برای حضور در جوایز اسکار، پیچیده‌تر از کسب موفقیت بین المللی در یک رویداد است.
به گزارش «تابناک»؛ هفتاد و هفتمین جشنواره ونیز با حضور کم فروغ فیلم‌های سینمایی و چهره‌های مطرح سینمای جهان همراه بود و شمار این چهره‌ها نسبت به دوره پیشین به واسطه شیوع کرونا اندک بود. به همین دلیل، این دوره از جشنواره ونیز به رویداد متوسط‌ها تبدیل شد؛ اما از قضا برپایی ضعیف این رویداد، الگوی برخی مسئولان سینمایی برای جشنواره ملی فیلم فجر شده که برپایی‌اش در شرایط عادی نیز همواره با کاستی همراه بود؛ چه رسد به چنین سالی.
در این دوره از جشنواره ونیز، موفقیت نصیب فیلم «دشت خاموش» دومین اثر احمد بهرامی با بازی علی باقری، فرخ نعمتی، مهدیه نساج، مجید فرهنگ و تورج الوند شد. فیلم داستان لطف‌الله مردی تنهاست که به عنوان پیشکار در یک کوره آجرپزی کار می‌کند و رابط میان صاحب کوره و کارگران است. صاحب کوره روزی همه کارگران را جمع کرده و خبری به آنها می دهد که زندگی همه کارگران را دچار دگرگونی می‌کند. نکته تلخ اینکه به واسطه قوانین عجیبی که فقط در سینمای ایران حاکم است، این اثر به عنوان فیلم سینمایی به رسمیت شناخته و به جشنواره فیلم فجر راه داده نشد!
اما در میان مدعیان ایرانی، فیلم «جنایت بی‌دقت» به کارگردانی شهرام مکری، جایزه بهترین فیلمنامه اورژینال را از انجمن منتقدان مستقل در جشنواره ونیز را به دست آورد و بازیگر نوجوان فیلم «خورشید» به کارگردانی مجید مجیدی نیز جایزه بهترین بازیگر نوجوان را به دست آورد؛ اما در مجموع اتفاق خاصی برای دو مدعی اصلی رخ نداد و همان گونه که «تابناک» پیش بینی کرده بود، اگر هیچ یک از این فیلم‌ها موفق به دریافت جایزه نشوند، شانس «خورشید» مجیدی بیشتر خواهد بود؛ فیلمی که هرچند از چند منقد فیلم نقد مثبت گرفت، در جدول رده بندی فیلم‌های منتقدین جشنواره ونیز، فیلم پانزده از میان هجده فیلم شد!
البته برای تعیین دقیق گزینه سینمای ایران برای اسکار 2021 باید تا زمان تشکیل کمیته انتخاب صبر کرد، چون حوادث غیرمترقبه دوره پیشین و انتخاب اشتباه یک مستند به جای یک فیلم داستانی به عنوان نماینده سینمای ایران و کنار گذاشتن فیلم‌های داستانی موفق بین المللی، نشان داد، ملاحظاتی فراتر از موقعیت فیلم‌ها در تعیین گزینه برتر می‌تواند وجود داشته باشد و این ملاحظات می‌تواند همه تحلیل‌ها و ارزیابی‌ها را به چالش بکشد.
فروش امتیاز فیلم به پخش کننده در آمریکا و اکران فیلم در آمریکا و یا عرضه فیلم در سامانه‌هایی نیز نتفلیکس که به دیدن شدن فیلم توسط بیش از 9000 رای دهنده عضو آکادمی علوم و هنر‌های سینمایی کمک می‌کند، تبلیغات گسترده برای فیلم در رسانه‌های بین المللی و تداوم حضور در رویداد‌های بین المللی معتبر، از جمله عوامل تاثیرگذار بر انتخاب جایزه اسکار بهترین فیلم بین المللی است.
«آکادمی علوم و هنر‌های سینما / Academy of Motion Picture Arts and Sciences» که به اختصار «امپاس / AMPAS» خوانده می‌شود، قرار بود نود و سومین دوره مراسم اسکار را در 28 فوریه سال 2021 (10 اسفند 1399) برپا نماید، ولی این مراسم را با تاخیر در 25 آوریل (پنجم اردیبهشت سال 1400) برپا خواهد کرد؛ بدین ترتیب، می‌توان سایه سنگین کرونا را بر پرمخاطب‌ترین صحنه سینمایی دنیا نیز مشاهده کرد. همین ملاحظات باعث شده، تماشای فیلم‌ها آنلاین توسط بیش از نه هزار عضو آکادمی به عنوان روش جایگزین تماشای روی پرده فیلم‌ها نیز در حکم روش ارزیابی استاندارد برای این دوره به صورت استثنا پذیرفته شود.
از اولین دوره جوایز اسکار در سال 1929 تاکنون، تنها سه بار مراسم به تعویق افتاده است؛ اولین بار در سال 1938 سیل بزرگی در لس آنجلس رخ داد و برگزاری اسکار یک هفته به تأخیر افتاد. دومین بار در سال 1968 پس از ترور مارتین لوتر کینگ جونیور، مسئولان آکادمی تصمیم گرفتند، این گردهمایی را به دو روز بعد موکول کنند. آخرین بار نیز پس از سوءقصد ناموفق به جان رونالد ریگان، رئیس‌جمهور وقت آمریکا در سال 1981 بود که چهار ساعت پیش از پخش تلویزیونی، مراسم به 24 ساعت بعد موکول شد.
آکادمی علوم و هنر‌های سینما، بازه زمانی مشخصی برای فیلم‌های واجد شرایط دارد و فیلم‌ها هر سال می‌بایست در آن بازه اکران و برای جوایز اسکار معرفی می‌شدند؛ اما امسال با توجه به شیوع ویروس کرونا و به هم خوردن برنامه‌ریزی اهالی صنعت سینما، دیوید رابین رئیس آکادمی، این بازه زمانی را تمدید کرد؛ بنابراین، فیلم‌هایی که می‌خواهند در این مراسم شرکت کنند، باید در تاریخی بین اول ژانویه سال 2020 تا 28 فوریه 2021 اکران شده باشند تا واجد شرایط حضور در اسکار باشند.
البته این قانون جدید برای برخی شاخه‌ها از جمله فیلم‌های پویانمایی بلند و کوتاه، فیلم‌های مستند بلند و کوتاه، فیلم بین‌المللی (با عنوان پیشین بهترین فیلم خارجی زبان) و فیلم کوتاه لایو اکشن که باید تا اول دسامبر 2020 اکران شده باشند، استثنائاتی قائل است. همچنین فرصت پذیرش آثار در بخش بهترین فیلم، بهترین موسیقی متن و بهترین ترانه، 15 ژانویه 2021 در نظر گرفته شده است. این تمدید زمان فرصت را برای انتخاب بهترین فیلم بین المللی برای همه کشور‌ها از جمله ایران افزایش داده است.
مطابق معمول، در ابتدا لیستی متشکل از ده فیلم به عنوان لیست بلند نامزد‌های اسکار بهترین فیلم بین المللی و سپس یک لیست کوتاه متشکل از پنج نامزد نهایی این جایزه همچون دیگر بخش‌ها معرفی می‌شود که از اینجا برای فیلم‌ها آورده‌ای دارد، چون افکارعمومی به قرارگیری فیلم‌ها در میان پنج نامزد نهایی و همچنین برندگان جوایز حساس است و صرفا این موقعیت‌ها، منجر به افزایش توجه عمومی به آثار و افزایش فروش فیلم‌ها و خرید رایت آثار توسط کمپانی‌های بزرگ می‌شود.
در این میان هرچند شاید گروهی از فیلمسازان معتبر ایرانی در مهلت تعیین شده آثاری خلق نمایند، بعید است این آثار به اکران عمومی یا اکران آنلاین برسد و فرصت کاندیداتوری برای نمایندگی سینمای ایران را در جوایز اسکار 2021 داشته باشد؛ بنابراین، باید روی آثاری حساب کرد که تاکنون به رونمایی رسیده‌اند و در میان این آثار شانس فیلم‌هایی بیشتر خواهد بود که در رویداد‌های بین المللی مورد توجه قرار گرفته‌اند.
