بازخوانی جنایات و خیانت های رضاخان میرپنج در کهگیلویه و بویراحمد / از بمباران عشایر بویراحمد تا غارت چاه های نفت گچساران به نفع انگلیس + تصاویر

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از صبح زاگرس صبح روز سه شنبه 25 شهریور 1320، یعنی 5 روز پس از حمله ارتش های متفقین و اشغال ایران، رضا خان از سلطنت استعفا داد و ظهر همان روز فرار از وطن را با سفر به سوی اصفهان آغاز کرد. او پس از پشت سر گذاردن جاده های خراب اصفهان، یزد، رفسنجان، کرمان و بندرعباس، بامداد روز 5 مهرماه سوار بر کشتی محقر پستی «بندرا» متعلق به کمپانی «بریتیش ایندیا اسمیر نوئیشن»، ابتدا به مقصد بمبئی و سپس سوار بر کشتی دیگری به نام «برمه» به سمت جزیره موریس در آب های آفریقای جنوبی فرستاده شد.

شامگاه 6 فروردین 1321، رضا سواد کوهی به پورت لویی برده شده و با یک کشتی کهنه باری همراه عده ای سرباز انگلیسی و یهودی به دوربان در ساحل جنوب شرقی آفریقا تغییر مکان یافت. او پس از دو ماه اقامت در دوربان، به ژوهانسبورگ انتقال داده شد تا آخرین ماهای عمرش در این پایتخت مستعمره آفریقای جنوبی بگذراند و سرانجام شاه تبعیدی آواره در 4 مرداد 1323 در ویلایی در ژوهانسبورگ درگذشت.

این سرگذشت تلخ عروسک دست نشانده ای بود که توسط استعمارگران برتخت نشست و زمانی که تاریخ مصرفش به سر رسید، مانند دستمال استفاده شده ای به دور انداخته شد.

در این گزارش قصد داریم به مناسبت سالگرد فرار رضاخان از ایران به گوشه ای خیانت ها و جنایت های این شاه بی سواد پهلوی بپردازیم که تاثیر اقدامات وی همچنان در زندگی مردم مشاهده می شود اما گاهی فراموش می کنیم که چه بر سرمان آورده اند و با تبلیغات رنگارنگ سعی در تطهیر چهره پهلوی دارند.

جدایی رشته کوه‌های آرارات و بخشیدن آن به ترکیه، کشتار و تبعید بیش از 24 هزار نفر از مردم ایران، امضای قرارداد ننگین سعدآباد با کشورهای همسایه عراق، ترکیه و افغانستان و جدایی بخش‌های زیادی از ایران، جدایی مناطق «بولاغ‌باشی»، «جوزر»، «قوری‌گل» ایران توسط ترکیه در زمان رضاشاه، جدایی دشت ناامید در سیستان به مساحت 3 هزار کیلومتر در سال 1317، اعطای امکانات به باستان شناسان آمریکایی برای کاوش در تخت جمشید و تاراج آثار تخت جمشید توسط این باستان شناسان، غاصب2167 از روستاهای کشور و صدور سند این روستاها به نام خود، قتل عام کسانی که از دادن زمین‌هایشان به رضاشاه سر باز زدند و نیز کشتن مخالفان خود با آمپول هوا (توسط پزشک احمدی معروف)، ممنوعیت عزاداری امام حسین (ع) در ماه محرم و صفر، شهادت روحانیون به نام ایرانی به مانند شهید مدرس به جرم مخالفت با فعالیت‌های ضد انسانی رضاشاه، کشتن شعرا، روشنفکران و ادیبانی همچون فرخی یزدی، میرزاده عشقی، واعظ قزوینی و بسیاری از نویسندگان ایرانی توسط رضاشاه، به شهادت رساندن و مجروح کردن بیش از 1500 تن از مردم عادی مشهد در مسجد گوهرشاد و در جوار حرم مطهر امام رضا (ع)، تاسیس ارتشی که حتی نتوانست ساعاتی در برابراشغالگران مقاومت کرده و در نتیجه رضاشاه با خفت و خواری هرچه تمام تن به تبعید داد، قلع و قمع کردن عشایر ایران و تبعید بسیاری از آنان و ده‌ها مورد دیگر نشان می‌دهد که رضاشاه نه پدر ایران نوین که بانی تخریب کشور و سپردن آن به بیگانگان شدیدتر از آنی که پیش از او توسط سلاطین بی‌کفایت در جریان بوده می‌باشد.

این شاه دست نشانده پهلوی، در کهگیلویه و بویراحمد نیز دست به جنایت هایی زد و با همدستی انگلیسی ها ظلم های زیادی را به مردم این استان که در آن زمان عموما عشایری بودند تحمیل می کرد.

خصیصه ذاتی عشایر در طول تاریخ بوده و بدون تردید، تاریخ هر کدام از ایلات و قبایل عشایری ایران را ورق بزنیم، حکایتهای بسیاری از ظلم ستیزی و عدالت خواهی آنها قابل مشاهده است.

به همین دلیل رژیم پهلوی دشمن شماره یک خود را عشایر می دانست چرا که ظلم ستیزی، وطن پرستی و بیگانه ستیزی از خصیصه های اصلی عشایر بود و به همین جهت رضا خان از هیچ کاری برای ضربه به این قشر از جامعه و در کهگیلویه و بویراحمد فروگذاری نکرد، رضاخان بر این اعتقاد بود که "قبایل چادرنشین، وحشیانی ناهنجار، غیرمولد و بی‌سواد هستند که در وضع طبیعی بدوی باقی مانده‌اند." و براین اساس به زور اسلحه به دنبال اسکان و کنترل هرچه بیشتر عشایر بود.

عشایر کهگیلویه و بویراحمد که در طول تاریخ هیچ گاه زیر بار ظلم و جور نرفته اند و هیچگاه با حکومت های ظالم سر سازش نداشتند، در قرن حاضر نیز پس از به حکومت رسیدن رضاخان، هیچگاه سر دوستی با این دولت دست نشانده انگلیس پیدا نکرد و این منجر به جنگهای زیادی بین عشایر بویراحمد و رضاخان شد.

با کشف نفت در منطقه گچساران که مراتع قشلاقی عشایر بویراحمد به شمار می رفت، چالش بین دولت و عشایر در این استان وارد مرحله جدیدی شد.

منطقه نفت خیز گچساران در کهگیلویه و بویراحمد طی سالهای 1302 و 1303هجری شمسی مورد مطالعه قرار گرفت و در سال 1310 عملیات حفاری برای چندمین بار انجام شد و بر این اساس پای انگلیسی ها به این منطقه نیز باز شد. همین مسئله باعث شد که انگلیسی ها و دولت رضاخان عشایر را مانعی بر سر راه خود در غارت نفت ببینند.

حفاظت از منافع دولت انگلیس در غارت نفت جنوب کشور، پشت پرده اصلی تمام جنگهای رضاخان با عشایر جنوب بود.

پس از کشف نفت در ایران و تیزتر شدن دندان طمع استعمار پیر، دولت انگلیس عشایر را مانعی برای رسیدن به خواسته های استعماری خود می دید و بنابراین دولت دست نشانده رضاخان برای راضی نگه داشتن اربابان انگلیسی خود در چپاول نفت جنوب کشور، دستور یکجانشینی و خلع سلاح عشایر را صادر کرد.

آنها می خواستند هر قدرتی که منافع تجاری دولت انگلیس را تهدید می کند، از بین ببرند و بر این اساس شاه، برخی سران ایلات جنوب را به دستور انگلیسی ها کشت و یا خلع سلاح و آزار و اذیت کرد. این اقدامات همه برای غارت نفت جنوب بود و به دستور انگلیسی ها انجام می گرفت.

رضاخان جنگ "تنگ تامرادی" را در سال 1309 بر علیه عشایر بویراحمد پایه ریزی کرد تا این ایل جنگجو را تضعیف کند.

در آن سال "کی لهراسب باتولی" و "میر غلام شاه قاسمی" عشایر زادگان دلیر و آزادی خواه بویراحمدی که هنوز نیز گمنام مانده اند، شکست سنگینی را بر ارتش مسلح رضا شاه تحمیل کردند.

"کی لهراسب" به همراه یارانش در جنگ "تنگ تامرادی" قشون دولتی را به فرماندهی سرلشکر "شیبانی" شکست داد و خواب را برچشم رضاشاه حرام کرد تاجایی که شاه، سرلشکرشیبانی را به دلیل این شکست برکنار و سپس در یک دادگاه نظامی که ریاست آن را سپهبد"امیر احمدی" بر عهده داشت، محاکمه و به خلع درجه و دو سال زندان محکوم می کند.

شاید بتوان پشت پرده این جنگ را از زبان سرلشکر شیبانی که رضا شاه را مسبب اصلی به قتل رسیدن عده زیادی بی گناه در جنگ تامرادی می داند، بهتر بشناسیم آنجا که به یکی از افسرانش می گوید: "دیدی این سواد کوهی نابکار (رضا شاه) چطور مارا فریب داد؟ اینهمه سرباز بی گناه کشته شدند، آنهمه مردان دلیر بویراحمدی به گور رفتند برای اینکه کمپانی نفت، چند شاهی بیشتر به سهامداران خود پرداخت کند. ما فقط آلت دست مظلمه بودیم علیه ملت خودمان برای مساعدت به کمپانی نفت آن هم به قیمت خون جوانان معصوم این ملت، یعنی همانهایی که حقا مالک واقعی این ثروت هستند.

وی در ادامه می گوید: این نامردها ما را در حد یک میرغضب شرکت نفت سقوط دادند، من فکر می کنم که اگر ایران مستقیما به دست یک دولت استعماری اداره می شد ممکن نبود چنین جنایت هولناکی صورت بگیرد. بیچاره ملت ایران که از این ماجرا خبر ندارند وشاید هم هرگز خبر دار نشوند، من تا مدتی به اظهارات بویراحمدی ها مشکوک بودم اما دیگر کوچکترین شکی در صحت اظهاراتشان ندارم، از زمانی که از وجدان کار اطلاع پیدا کردم، دیگر خود را قادر نمی بینم در این سرزمین بمانم و به چشم افراد این ملت که فرزندانشان را برای حفظ منافع ناچیز شرکت نفت به کشتن دادم نگاه کنم."

آیت الله صادق خلخالی در خاطرات خود، به خاطره ای از حضرت امام در خصوص مبارزات عشایر کهگیلویه و بویراحمد در سالهای 41 و 42 اشاره می کند که:"آن موقع تازه جریان برخورد بویراحمدی ها با دولت پیش آمده بود، که به کشته شدن 120 یا 140 تن از ارتشیها منجر شده بود، امام به من فرمودند:"خوب است ما هم برویم به این کوههای بویراحمد." من عرض کردم آقا شوخی می فرمایید؟ امام فرمودند:"نه من شوخی نمی کنم جدی می گویم من این مطالب را بررسی می کنم اگر صلاح باشد می رویم".

حکومت پهلوی پس از این جنگ چندین بار اقدام به بمباران هوایی مناطقی از این استان کرد به طوری که از اردیبهشت تا خرداد همان سال به صورت روزانه و در چند نوبت به وسیله هواپیماهای خود بر سر عشایر بمب می ریخت که منجر به کشته شدن زنان و کودکان زیادی شد.

این ها گوشه ای از جنایت های رضاخان پهلوی در ایران و نیز استان کهگیلویه و بویراحمد بود که عده ای هنوز بر این باورند این دست نشانده ظالم انگلیسی ها پدر ایران بوده است اما با نگاهی گذرا به تاریخ متوجه مسائلی می شویم که پرده از واقعیت های دردناکی برمی دارد و نشان می دهد چه ظلم ها و خیانت هایی در حق مردم صورت گرفته است.

خبرنگار: امین شیخ ممو

انتهای پیام /