بانکداری غربی، اسلامی‌تر از بانکداری اسلامی در ایران!

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، محمدکریم گودرزی؛ سید جمال الدین اسد آبادی: به غرب رفتم اسلام دیدم ولی مسلمان ندیدم و به مشرق برگشتم اسلام ندیدم، ولی مسلمان دیدم.

شاید ابتدا تصور شود که جمله‌ی آن مرحوم کمی اغراق‌آمیز باشد، اما در این مقاله‌ی کوتاه میخواهیم به بررسی رابطه‌ی بانکداری نوین و دیدگاه اسلام، و عملکرد نظام بانکی کشور بپردازیم. اگر میزان سود (بهره) بانکی را در سطح کشور های مختلف بررسی کنیم، می‌توانیم نمود جمله‌ی آغازین را در سیستم مالی و بانکی هم مشاهده کنیم. به طور مثال نرخ سود رسمی ژاپن و سوئیس، منفی هستند! به زبان ساده تر، اگر شما مبلغی را در بانک های این دو کشور پس‌انداز کنید، هر سال به ترتیب 0.10- و 0.75- درصد از پول شما کم میشود، (بابت مالیات، هزینه نگهداری، و کاهش نقدینگی). حتی در سوئد که با بانک‌ها و سیستم‌های مالی قابل اطمینان معروف است، نرخ بهره 0% است!

این روند باعث ایجاد نکات مثبتی چون تشویق مردم به سرمایه‌گذاری در بخش های مختلف اقتصاد کشور (مثل خرید اوراق و سهام های متنوع)، ایجاد کسب و کار و رونق بخشیدن به کسب و کار های کوچک و گسترش آنها، و به گردش انداختن سرمایه است. این درحالی است که شعار اصلی بانکداری اسلامی، مبارزه با بهره است. قبل از ورود به بحث, به طور اختصار به اصول موضع بانک‌های اسلامی اشار می‌کنیم:

1. همه مسلمانان تحریم ربا را به عنوان اصلی قطعی و مسلم میدانند و از ارکان اقتصاد اسلامی به حساب می آورند؛ (سوره بقره (175):2) 2 گرفتن هر نوع زیاده (بهره) در هر قرضی ربا و حرام است و از این جهت فرقی بین قرضهای مصرفی و سرمایهگذاری نیست؛ 3. فرقی بین بهره کم و زیاد وجود ندارد؛ هر دو ربا و حرام است؛ 4. اضطرار و ضرورتی که موجب تخفیف در احکام شرعی می شود در معاملات بانکی جاری نیست؛ 5. عملیات بانک‌های متعارف (ربوی) به دو گروه تقسیم می شود:

الف. فعالیت هایی چون خدمات حساب جاری، پرداخت چک، نقل و انتقال وجوه، وصول سفته ها و برات ها که در آن ها قرارداد قرض همراه با بهره نیست، اشکال شرعی ندارد؛ ب. سپرده های مدت دار، وامها و اعتبارات مدتدار که بر اساس قرض با بهره هستند، ربا و حرام میباشد.

این درصورتی است که در لیست 10 کشور با کمترین میزان بهره، هیچ کشور اسلامی وجود نداشته و کشور هایی با اقتصاد قوی و قدرتمند همچون ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا و عضو های آن به چشم می‌خورد. نکته‌ی قابل تأمل این است که جمهوری اسلامی ایران (البته اسلامی نه از نظر نظام بانکی) بعد از کشور زیمبابوه، از 124 کشور، رتبه 123م را در بالاترین نرخ سود بانکی را دارا میباشد. این درحالی است که کشور هایی که با چرخه اقتصادی قوی تر، نظام مالی کمتر فاسد، و مدیریت درست، با رویکرد های اسلامی مانند بحرین، عمان و حتی عربستان، با ایجاد بستری مناسب برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی و اعطای تسهیلات با بهره‌ی کم، در میان 24 کشور برتر اقتصادی با نرخ بهره‌ی کم، هستند.

مسئول سازمان بسیج کارگران و کارخانجات کشور: در شرایطی که ما در جنگ اقتصادی هستیم و چند سالی هم هست که مقام معظم رهبری در ابتدای سال نو، عناوین متعددی برای رونق تولید و حمایت از کار و دسترنج کارگر و کارفرمای ایرانی بیان می کنند، به هیچ عنوان قابل قبول نیست در سالی که جهش تولید نامگذاری شده تعداد 1460 کارخانه توسط بانک های کشور تعطیل شوند.

این آمار فقط برای تا تیر ماه 99 می‌باشد.

آمار ها همواره نشان میدهد که این روند تبدیل به یک سیاست خونین و آسیب زننده به دین و میهن، برای بانک های ایران تبدیل شده است، به طوری که بانک ها و مدیران و سیاست‌گذاران آنها با اعطای تسهیلات و وام بانکی، همراه با ظاهرسازی، در شرایط بهره های سنگین، و حتی ربه مرکب (ربا روی سود پول، و نه اصل آن!) برای تصرف و مصادره‌ی کارخانجات و بنگاه های اقتصادی و تولیدی کشور کیسه دوخته‌اند، حتی به قیمت بیکار شدن هزاران خانوار و رواج فقر و فحشا در میان ضعیف ترین قشر از جامعه در این شرایط جنگی و سخت اقتصادی.

به اظهارات وزارت کشور در سال 99 دقت کنید: 1793 بنگاه اقتصادی به تملک بانک‌ها درآمده که 750 واحد فعال و 1043 واحد غیرفعال هستند و بانک کشاورزی با تملک 600 واحد، ملی با 338 و ملت با 249 واحد رکورددار تعطیلی تولید بوده‌اند. البته برآوردها نشان می‌دهد تعداد بنگاه‌های تولید در بخش‌های مختلف اقتصادی که به‌دلیل تلاش بانک‌ها برای وصول مطالبات‌شان به دردسر افتاده‌اند، به بیش از 2400 واحد می‌رسد. به شخصه در کودکی و نوجوانی، هنگامی که درکی از روابط بین‌الملل و تحریم نداشته‌ام، همواره تصورم از چنین شرایطی، برای من یادآور ماجرای _شعب ابی طالب_ می بود.

با این تفاوت که حمایت اقتصادی و استقامت مؤمنین کلید مقاومت و شکستن محاصره شعب ابی‌طالب بود، همچون بانوی اول اسلام حضرت خدیجه (سلام الله علیها) که با وجود ثروت فراوان، از هیچ چیز دریغ نکرد و همه را فدای اسلام و خرج مقاومت مسلمان کرد. اما اکنون کاسبان تحریم و خائنین ملی و دشمنان خداوند و اسلام، آشکارا راه خودخواهی و فساد را بر فداکاری جمعی در راستای اسلام، انقلاب و رهبری ترجیح داده‌اند.

 محمدکریم گودرزی - دانشجو مدیریت مالی دانشگاه علوم و تحقیقات تهران مسئول مطالبه گری پایگاه دانشجویی دانشگاه مدیریت و اقتصاد

انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.