سه‌شنبه 6 آذر 1403

بایدن راه ترامپ را ادامه می‌دهد

وب‌گاه دنیای اقتصاد مشاهده در مرجع

«آنتونی جی. بلینکن»، وزیر امور خارجه آمریکا، روز پنج‌شنبه گفت با وجود تهاجم روسیه به اوکراین، چین همچنان بزرگ‌ترین رقیب ایالات متحده و متحدانش است و هدف دولت بایدن «شکل دادن به محیط استراتژیک» در اطراف این ابرقدرت آسیایی برای محدود کردن اقدامات تهاجمی و فزاینده‌اش است. «ادوارد وونگ» و «آنا سوانسون» در گزارش 27 می در نیویورک تایمز نوشتند، بلینکن در سخنرانی خود با بیان راهبرد دولت متبوعش...

این سخنرانی نخستین اظهارنظر عمومی از رویکرد بایدن در قبال چین بود و بر اساس یک استراتژی طبقه‌بندی شده بسیار طولانی‌تر بود که تا حد زیادی پاییز گذشته تکمیل شد. مقامات آمریکایی می‌گویند دهه‌ها تعامل مستقیم اقتصادی و دیپلماتیک برای وادار کردن حزب کمونیست چین به تبعیت از قوانین، موافقت‌نامه‌ها و نهادهای تحت رهبری آمریکا تا حد زیادی شکست خورده است و بلینکن تاکید کرد که اکنون هدف باید ایجاد ائتلاف با سایر کشورها برای محدود کردن قدرت جهانی حزب کمونیست و مهار تجاوزات آن باشد. به نوشته «وونگ - سوانسون»، بلینکن گفت: «ما نمی‌توانیم به پکن برای تغییر مسیر خود تکیه کنیم. بنابراین ما محیط استراتژیک اطراف پکن را شکل خواهیم داد تا دیدگاه خود را برای یک سیستم بین‌المللی باز و فراگیر پیش ببریم.»

همسویی آشکار چین با روسیه قبل و در جریان حمله مسکو به اوکراین، مشکلات تعامل با پکن را برای مقامات آمریکایی و اروپایی بیشتر روشن کرده است. در 4 فوریه، تقریبا سه هفته قبل از حمله به اوکراین، رئیس‌جمهور پوتین با همتای چینی خود در پکن دیدار کرد و هر دو دولت بیانیه‌ای پنج هزار کلمه‌ای صادر و شراکت «بدون محدودیت» را با هدف مخالفت با نظام دیپلماتیک و اقتصادی بین‌المللی تحت نظارت ایالات متحده و متحدانش اعلام کردند. از زمان شروع جنگ، دولت چین با تکرار انتقادات پوتین از سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و انتشار اطلاعات نادرست و تئوری‌های توطئه که ایالات متحده و اوکراین را تضعیف می‌کند، از روسیه حمایت دیپلماتیک کرده است. بلینکن در جمع حضار در دانشگاه جورج واشنگتن گفت: «دفاع پکن از حمله پوتین برای از بین بردن حاکمیت اوکراین و ایجاد حوزه نفوذ در اروپا باید زنگ خطر را برای همه ما که منطقه هند و پاسیفیک را خانه خود می دانیم به صدا درآورد.»

بلینکن تاکید کرد ایالات متحده به دنبال سرنگونی حزب کمونیست یا براندازی نظام سیاسی چین نیست و این دو کشور - قدرت‌های هسته‌ای با اقتصادهای در هم تنیده - می‌توانند در برخی مسائل با یکدیگر همکاری کنند. با این حال، مقامات چینی تقریبا به‌طور قطع بخش‌های عمده سخنرانی بلینکن را به عنوان خطوط کلی تلاش برای مهار چین، مشابه سیاست قبلی آمریکا در قبال اتحاد جماهیر شوروی، در نظر خواهند گرفت. در گفت‌وگوهای خصوصی، مقامات چینی نسبت به تاکید بر اتحادهای منطقه‌ای تحت رهبری بایدن و پتانسیل آنها برای تنگ‌تر کردن حلقه محاصره چین ابراز نگرانی کرده‌اند. بلینکن به ایجاد یک پیمان امنیتی به نام «آکوس» (AUKUS‌) در سال گذشته میان استرالیا، بریتانیا و ایالات متحده اشاره کرد. کار روی ایجاد این ائتلاف برعکس رویکرد رئیس‌جمهور ترامپ است که شرکا و متحدان ایالات متحده را به عنوان بخشی از سیاست خارجی «اول آمریکا» نفی می‌کرد.

سخنرانی بلینکن حول شعار استراتژی بایدن بود: «سرمایه‌گذاری، همسویی و رقابت». شراکت‌ها زیر عنوان «همسویی» قرار می‌گیرند. «سرمایه‌گذاری» به ریختن منابع به ایالات متحده اشاره دارد. به عنوان مثال، مقامات دولت به قانون زیرساخت یک تریلیون دلاری دو‌حزبی اشاره می‌کنند که سال گذشته تصویب شد و «رقابت» هم به رقابت با چین اشاره دارد؛ همان چارچوبی که دولت ترامپ نیز ترویج می‌کرد. هر دو دولت بر مشکلات اصلی یکسان در روابط ایالات متحده و چین تاکید کردند: ادغام اقتصاد چین با اقتصاد ایالات متحده و متحدانش به پکن اهرم استراتژیک عظیمی می‌دهد. ثروتی که چین از تجارت به دست آورده است به این کشور کمک می‌کند که سلطه آمریکا بر اقتصاد و فناوری جهانی و همچنین قدرت نظامی در منطقه آسیا و اقیانوسیه را از بین ببرد.