بحران روابط میان ترکیه و آمریکا در آخرین روزهای ترامپ
ایرنا؛ آنکارا - روابط پرفراز و نشیب ترکیه و آمریکا که در دوران زمامداری ترامپ ادامه داشت، در آخرین روزهای زمامداری ترامپ با یک بحران جدید مواجه شده است.
دو کشور در طول سالهای گذشته در زمینه حمایتهای آمریکا از گروههای کرد در سوریه، سیاستهای لیبی در شرق دریای مدیترانه، مساله سیستمهای دفاع هوایی اس 400 روسی و خرید این سیستمها از سوی ترکیه، مساله قبرس، تنظیم روابط ترکیه با روسیه و ایران، مساله قره باغ، تغییر کاربری کلیسا - موزه ایاصوفیه و تبدیل موزه کاریه به مسجد، دارای اختلافات عدیده ای بودند ولی به رغم این مشکلات روابط دو کشور عمدتا به اتکای روابط شخصی ترامپ و رجب طیب اردوغان روسای جمهور دو کشور تا به امروز بدون اینکه این بحرانها تعمیق شود، ادامه داشت.
در جریان انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نیز ترکیه از قبل اعلام کرده بود که در بعد از اعلام نتایج رسمی به رییس جمهوری منتخب تبریک خواهد گفت، ولی با قطعی شدن تقریبی نتایج، اردوغان مانند بسیاری دیگر از رهبران جهان، هم به بایدن تبریک گفت و هم با ارسال پیامی به ترامپ، از وی بدلیل تلاشهایش در پیشبرد روابط دو کشور تشکر کرد.
دور تازه دلخوری های بعضا تند و آتشین از زمانی آغاز شد که طرف آمریکایی اعلام کرد مایک پمپئو در سفر دوره ای اخیر خود به اروپا و کشورهای خاورمیانه، از ترکیه نیز دیدار خواهد کرد، اما همزمان، سخنان مسئولان آمریکایی در زمینه دیدار پمپئو با پاتریک بارتلمئوس رهبر کلیسای ارتدوکس در استانبول و تاکید آمریکا بر آزادیهای دینی در تمامی کشورها، خشم مقام های ترکیه را برانگیخت.
حامی آکسوی سخنگوی وزارت خارجه ترکیه چهار روز قبل در اعتراض به برخورد آمریکایی ها با این سفر، ضمن تاکید بر اینکه "دیدارهای مسئولان خارجی با رهبران دینی در ترکیه، خصوصا مسئولان کلیسای ارتدوکس یک امر متعارف در ترکیه و مسبوق به سابقه است"، افزود: در زمینه آزادیهای دینی پیشرفتهای ترکیه خصوصا در طول 20 سال گذشته مشهود است و در زمانی که اقلیتهای دینی خصوصا مسلمانان امکان حتی عبادت خود را از دست داده اند، اتباع غیرمسلمان ترکیه با آزادی کامل عبادتهای خود را بجای می آورند.
آکسوی با تاکید بر اینکه آمریکا بجای بیانات در زمینه آزادیهای مذهبی و دینی بهتر است در آینه به خود بنگرد، افزود: آمریکا بهتر است در زمینه مسایل دشمنی با اسلام، نژادپرستی و موارد نقض حقوق بشر خود را اصلاح کند.
به گفته آکسوی این مسایل به اطلاع مسئولان آمریکایی رسیده و از آمریکا خواسته شده است که در روابط خود با ترکیه اولویت را مسایل منطقه و بین المللی قرار بدهد.
بعد از سخنان آکسوی در شبکه های اجتماعی، از عدم دیدار پمپئو با مسئولان رسمی ترکیه در جریان سفر به ترکیه سخن به میان آمد و گفته شد که پمپئو قصد سفر به ترکیه را دارد ولی در این سفر با مسئولان کلیسای ارتدوکس و پاتریک بارتلمئوس رهبر روحانی کلیسای ارتدوکس دیدار خواهد کرد.
روزنامه مخالف سوزجو نیز روز جاری در مقاله ای به قلم خانم سرپیل ییلماز نوشت: دستورکار سفر پمپئو به ترکیه کلیساهای ایاصوفیه و کاریه است که از موزه به مسجد تبدیل شده اند.
به نوشته این روزنامه آمریکا به تبدیل ایاصوفیه و کاریه به مسجد و عدم بازشدن مدرسه رهبان کلیسای ارتدوکس در جزیره هیبلی آدا در نزدیکی استانبول اعتراض دارد.
به نوشته این روزنامه گفته می شود که پمپئو در جریان سفر خود به ترکیه با هیچ مسئول دولتی ترکیه دیدار نخواهد کرد و یک مسئول وزرات خارجه آمریکا در این زمینه گفت: پمپئو در استانبول تنها با پاتریک بارتلمئوس دیدار خواهد کرد.
کلیسای ایاصوفیه که بعد از فتح استانبول از سوی سلطان محمد فاتح به مسجد تبدیل شده بود، بعد از اعلام جمهوریت در ترکیه به عنوان موزه تغییر کاربری داده شد. در عین حال در ماههای گذشته به حکم دیوانعالی اداری ترکیه مقرر شد که موزه ایاصوفیه نیز به مسجد تبدیل شود.
پس از تبدیل این موزه به مسجد یک کلیسای دیگر به نام کاریه در استانبول نیز که قبلا موزه بود، به عنوان مسجد فعالیت خود را آغاز کرد.
تبدیل این دو محل به مسجد موج اعتراضهای گسترده در جهان غرب را به دنبال داشت.
ناظران آگاه با توجه به اینکه بایدن به صراحت اعلام کرده است که از نیروهای مخالف ترکیه برای سرنگونی اردوغان حمایت خواهد کرد، پیش بینی می کنند انتخاب وی به ریاست جمهوری آمریکا در ماهها و سالهای آتی بحرانهای جدیدی در روابط دو کشور را پدیدار خواهد کرد و پس از شروع به کار بایدن موج فشارها به ترکیه بیش از پیش افزایش خواهد یافت.
*س_برچسب‌ها_س*