بررسی پیشنهاد واردات یا کشت کنترل‌شده خشخاش + جزئیات
دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر گفت: اگر در حوزه سیاستگذاری و برنامه‌ریزی اقدام نکنیم، نتایج آن در جامعه ملموس نخواهد بود.
دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر اعلام کرد که پیشنهاد واردات یا کشت کنترل‌شده خشخاش در جلسات آینده این ستاد بررسی خواهد شد.
حسین ذوالفقاری امروز در کنگره دانش اعتیاد که در مرکز همایش‌های رازی دانشگاه علوم پزشکی ایران برگزار شد، اظهار کرد: ما بر اساس شواهد موجود، در حوزه مبارزه با مواد مخدر، درمان و کاهش آسیب اعتیاد، از کشورهای پیشرو هستیم. با وجود این، نباید تصور کنیم که در موقعیت مناسبی قرار داریم و بنابراین باید روند تحولی را دنبال کنیم.
وی افزود: طبق قانون برنامه هفتم، قرار است در سال پنجم برنامه، 5 درصد افراد دارای اعتیاد بدون بازگشت باشند. البته هنوز آماری در دست نداریم که نشان دهد چند درصد افراد درمان شده بدون بازگشت بوده‌اند.
دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر ادامه داد: اگر در حوزه سیاستگذاری و برنامه‌ریزی اقدام نکنیم، نتایج آن در جامعه ملموس نخواهد بود.
وی با تأکید بر لزوم سطح‌بندی افراد دارای اعتیاد گفت: نمی‌توان همه افراد را با یک پروتکل ثابت درمان کرد، بنابراین باید بر اساس شاخص‌های دقیق سطح‌بندی افراد دچار اعتیاد انجام شود. در گام دوم، باید ساختار اجرای خدمات درمان اعتیاد اصلاح شود. 9 هزار پزشک در این حوزه فعال هستند. به لحاظ آمایشی در این حوزه دچار مشکلاتی هستیم؛ برای مثال، در برخی مناطق چند کلینیک ترک اعتیاد داریم، اما در مناطقی که اعتیاد بالاست، دسترسی خوبی به این مراکز وجود ندارد.
دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر بیان کرد: باید طرح تحول درمان اعتیاد را همراه با کاهش آسیب و مدیریت مصرف اجرا کنیم.
ذوالفقاری تصریح کرد: برای نیازهای دارویی کشور، وزارت بهداشت اعلام کرده باید کشت خشخاش داشته باشیم. تاکنون این مواد از طریق کشف مواد مخدر برای دارو تأمین می‌شد، اما طی سال‌های اخیر کشفیات به شدت کاهش یافته است، زیرا کشت خشخاش در افغانستان نیز کاهش یافته و نسبت به چند سال قبل به یک‌ششم رسیده است. الان دو راهکار بیشتر نداریم: یا باید واردات این مواد برای تولید داروها داشته باشیم، یا اینکه بر اساس کنوانسیون‌های بین‌المللی و در چارچوب پروتکل‌ها، برای خرید دارو تلاش کنیم.
وی افزود: درخصوص بحث کشت شاهدانه در جلسات آتی تصمیم‌گیری می‌شود. درخصوص خشخاش نیز برای واردات و کشت کنترل‌شده و بر اساس پروتکل‌های بین‌المللی، پیشنهاداتی ارائه شده و در جلسات آتی ستاد مبارزه با مواد مخدر مورد بحث قرار می‌گیرد.
دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر گفت: بر اساس قانون، شهرداری‌ها مسئولیت دارند برای افراد بدون سرپناه، گرمخانه یا اماکنی در نظر بگیرند و افراد فاقد سرپناه معتاد جمع‌آوری شوند. ما معتادینی که فاقد سرپناه هستند را از سایر افراد فاقد سرپناه در قالب مراکز ماده 16 جداسازی کرده‌ایم. در این مراکز، غربالگری، بازتوانی و... انجام می‌شود، اما بازاجتماعی شدن مغفول مانده است و به دلیل نبود سرپناه، پس از درمان دوباره به مسیر اولیه بازمی‌گردند.
وی با تأکید بر بازنگری در فضای فیزیکی نگهداری افراد درمان شده بیان کرد: افرادی که درمان شده و به مرحله امکان اشتغال رسیده‌اند، نباید در کنار معتادانی که به تازگی وارد مراکز شده‌اند زندگی کنند. این فضاها باید از هم جدا شوند تا معتادان درمان شده و مهارت‌آموخته بتوانند به اجتماع بازگردند. در حال تلاش برای اصلاح قانون هستیم تا اگر کسی به صورت علنی مواد مصرف کند، به طور قانونی تحت پیگرد قرار گیرد و این افراد سریع‌تر وارد فرآیند درمان اعتیاد خود شوند.
انتقاد از تبلیغ سیگار در سریال‌های ایرانی
در ادامه، علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت نیز امروز بیان کرد: اعتیاد به مواد مخدر باعث می‌شود سلامت جسم و روح افراد به خطر بیفتد و فردی فعال به فردی سربار تبدیل شود. وی افزود: هنرپیشه‌ها در سریال‌های ما سیگار می‌کشند که باعث تبلیغ آن می‌شود، زیرا به مخاطب آموزش می‌دهد که درمان استرس، مصرف دخانیات است. وی ادامه داد: تا زمانی که نتوانیم به صورت علمی وارد مسئله‌ای شویم، نمی‌توانیم آن معضل را حل کنیم. معاون بهداشت وزارت بهداشت گفت: اگر بخواهیم سلامت را در جامعه نهادینه کنیم، باید محیط اطراف را سالم کنیم و عوامل خطر را از بین ببریم. در عین حال، اگر گروه سنی زیر 18 سال را تحت آموزش قرار دهیم، می‌توانیم از بروز موارد اعتیاد بهتر پیشگیری کنیم. رئیسی بیان کرد: مراکز MMT بسیار کارآمد بوده و توانسته‌اند به پیشگیری از اچ‌آی‌وی و هپاتیت در بین معتادان کمک کنند. سید جواد حسینی، رئیس سازمان بهزیستی کشور، نیز در ادامه این مراسم گفت: اعتیاد یکی از پیچیده‌ترین و پرهزینه‌ترین آسیب‌های اجتماعی است؛ به‌گونه‌ای که در میان چهار بحران اصلی جهان، یکی از آنها اعتیاد شناخته می‌شود. در هجدهمین کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک نیز، اعتیاد به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مسائل افراد دارای معلولیت معرفی شد. وی با اشاره به آخرین گزارش دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در سال 2023 افزود: 296 میلیون نفر از مردم دنیا حداقل یک بار مصرف مواد را تجربه کرده‌اند و 29 میلیون نفر از اختلالات ناشی از مصرف رنج می‌برند. رئیس سازمان بهزیستی کشور ادامه داد: در ایران از سال 1394 به بعد پیمایش ملی درباره اعتیاد انجام نشده است؛ در همان سال دو میلیون و 800 هزار نفر درگیر اعتیاد بودند. این آمار روایت روشنی از رنج اجتماعی است که این کنگره بر آن متمرکز شده است. متأسفانه، نبود پیمایش ملی در حوزه اعتیاد از سال 94 به بعد، چالش بزرگی در شناخت ابعاد مسئله ایجاد کرده است. حسینی خاطرنشان کرد: 95 درصد ظرفیت ماده 16 را سازمان بهزیستی مدیریت می‌کند و چند دستگاه دیگر به‌طور محدود همکاری دارند. با این حال، معتقدم اجرای ماده 16 اساساً کار سازمان بهزیستی نیست و باید بازنگری شود. طبق ماده 16 قانون مبارزه با مواد مخدر، معتادان به مواد مخدر و روان‌گردان و متجاهر به اعتیاد، با دستور مقام قضایی برای مدت سه ماه و در دو دوره، در مراکز مجاز درمان و کاهش آسیب نگهداری می‌شوند. وی در تشریح خدمات بهزیستی در حوزه اعتیاد گفت: خدمات سازمان در پنج قلمرو اصلی تعریف می‌شود؛ شناخت، غربالگری و نظام ارجاع، پیشگیری، کاهش آسیب، درمان غیردارویی و بازتوانی و پیوند به جامعه. رئیس سازمان بهزیستی با بیان اینکه در محور نخست یعنی حوزه شناسایی و ارجاع، سامانه‌های تلفنی 123 و 1480 به‌صورت شبانه‌روزی و رایگان فعال هستند، افزود: 110 هزار نیروی تسهیلگر داوطلب در قالب 12 هزار گروه اجتماع‌محور و تیم‌های سیار، بهترین ابزار شناسایی و ارجاع آسیب‌ها از جمله اعتیاد محسوب می‌شوند. حسینی ادامه داد: در حوزه پیشگیری، بهزیستی اصلی‌ترین نهاد مداخله‌گر است و با تمرکز بر خانواده، مدرسه و محله اقدام می‌کند. تاکنون در 5500 محله، برنامه پیشگیری از اعتیاد اجتماع‌محور آغاز شده و سه هزار تیم متشکل از معتمدان محلی، معلمان، روحانیون و تسهیلگران آموزش‌دیده، دست‌کم 15 میلیون نفر را تحت پوشش اقدامات پیشگیرانه قرار داده‌اند که سه میلیون نفر از آنها به‌طور مستقیم تحت تأثیر هستند.98 هزار نفر تحت پوشش طرح «مانا» و «خاتم» برای پیشگیری از اعتیاد
وی افزود: دو برنامه فراگیر نیز در حوزه پیشگیری داریم؛ نخست طرح «مانا» برای نوجوانان و دوم طرح «خاتم» ویژه زنان. در مجموع، تاکنون 37 هزار نوجوان و 61 هزار زن، یعنی حدود 98 هزار نفر، در این برنامه‌ها تحت پوشش قرار گرفته‌اند. حسینی با اشاره به حوزه سوم یعنی کاهش آسیب گفت: اگر خدمات حرفه‌ای در پاتوق‌های مصرف مواد ارائه نشود، دامنه آسیب‌ها به‌سرعت گسترش می‌یابد. سازمان بهزیستی با 367 مرکز کاهش آسیب و پوشش 83 هزار نفر در این حوزه فعال است. مراکز گذری (DIC)، سرپناه‌های شبانه، «موبایل‌ون‌ها» و تیم‌های سیار، بخشی از این ظرفیت هستند. رئیس سازمان بهزیستی درباره حوزه درمان اعتیاد اظهار کرد: درمان اعتیاد سازه‌ای چندلایه و پیچیده است که باید ابعاد اجتماعی، روانی و رفتاری را همزمان دربرگیرد و سازمان بهزیستی در ابعاد درمان‌های رفتاری، پیشگیری و کاهش آسیب ورود کرده است.340 هزار نفر تحت پوشش مراکز درمان اعتیاد
حسینی با اشاره به حوزه چهارم یعنی درمان غیردارویی بیان کرد: سازمان بهزیستی در حوزه درمان‌های غیردارویی فعال است و سال گذشته، درمان‌های دارویی به متولی اصلی واسپاری شد. اکنون 1040 مرکز درمان و بهبود میان‌مدت (کمپ) فعال داریم که افراد معتاد را به مدت یک تا سه ماه نگهداری می‌کنند. هم‌اکنون 340 هزار نفر تحت پوشش این مراکز هستند. همچنین 60 مرکز «تی‌سی» که افراد معتاد را در مدت چهار تا شش ماه تحت برنامه‌های مختلف روان‌درمانی، گروه‌درمانی و مددکاری قرار می‌دهند، با ظرفیت 7 هزار نفر فعال هستند. وی افزود: محور پنجم، حوزه بازتوانی و توانمندسازی است. هم‌اکنون در سازمان بهزیستی، 11 چرخش تحول‌آفرین آغاز شده که مهم‌ترین آنها تغییر رویکرد از مستمری‌بگیری به توانمندسازی و فرصت‌آفرینی است. رئیس سازمان بهزیستی بیان کرد: اگر مراحل پیشگیری، درمان و کاهش آسیب طی شود، اما در مرحله بازپیوند اجتماعی اقدامی انجام نشود، تمام تلاش‌ها بی‌اثر خواهد شد. معتاد بهبودیافته نیازمند آموزش، مهارت، اشتغال و خدمات مددکاری است تا از چرخه بازگشت جلوگیری شود. حسینی گفت: اکنون 68 مرکز توانمندسازی و صیانت اجتماع با پوشش 400 هزار نفرروز در سال فعال هستند. تعداد پرونده فعال در حوزه مدیریت مورد 20 هزار است و تنها در سال گذشته، 70 هزار فرصت شغلی برای مددجویان، به‌ویژه افرادی که در مسیر ترک اعتیاد قرار داشتند، ایجاد شده است.بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.