تابستان فصل اوج گردشگری / خاورمیانه سریع ترین رشد را تجربه می کند

باتوجه به رشد 20درصدی سه ماه اول امسال، اگرچه چالش ها به قوت خود باقی می ماند، این صنعت هرچقدر هم کُند، اما اقتصاد این بخش را توسعه خواهد بخشید. تنها در سه‌ماه نخست سال 2024، ورود گردشگران بین‌المللی به 97‌درصد سطوح قبل از همه‌گیری رسید که نشان دهنده نزدیکی این بخش به بهبودی کامل از اثرات همه‌گیری است. بر اساس گزارش گردشگری سازمان ملل، بیش از 285 میلیون گردشگر بین‌المللی در ژانویه تا مارس سفر کرده اند که حدود 20‌درصد بیشتر از سه ماه اول سال 2023 است. این نتایج با توجه به تداوم تقاضای قوی، باز شدن بازارهای آسیایی و همچنین افزایش ارتباطات هوایی و تسهیل ویزا افزایش یافته است.

در سال 2023، ورود گردشگران بین‌المللی 89 درصد از سطوح سال 2019 و درآمدهای صادراتی ناشی از گردشگری 96‌درصد بهبود یافت، در حالی که تولید ناخالص داخلی گردشگری مستقیم به همان سطوح سال 2019 رسید. پیش‌بینی گردشگری سازمان ملل برای سال 2024 به احیای کامل گردشگری بین‌المللی با رشد 2 درصدی بیشتر از سطح سال 2019 اشاره دارد. در همین راستا، جدیدترین داده های منتشر‌شده توسط آژانس تخصصی گردشگری سازمان ملل نشان می‌دهد که توریسم بین‌المللی نیاز به اطمینان از سیاست های گردشگری مناسب و مدیریت مقصد، با هدف پیشبرد پایداری و فراگیری، در عین پرداختن به اثرات خارجی و تاثیر این بخش بر منابع و جوامع دارد.

خاورمیانه؛ پیشتاز توریسم جهان

بر اساس گزارش گردشگری سازمان ملل، خاورمیانه و اروپا توانستند به سطحی فراتر از پیش از شیوع کرونا دست یابند. اما با وجود این‌، «خاورمیانه» شاهد قوی ترین رشد نسبی در گردشگران بین‌الملل بود که توانست به بیش از 36‌درصد از سطح قبل از همه‌گیری در سه ماه اول 2024 و 4‌درصد بالاتر از سه ماه اول 2023 برسد. این به دنبال یک عملکرد فوق العاده قوی در سال 2023 است، زمانی که خاورمیانه به اولین منطقه جهانی در بازیابی گردشگران خود قبل از همه‌گیری (22درصد) تبدیل شد. چند مقصد در منطقه از جمله قطر و عربستان از نتایج خارق العاده ای برخوردار بودند. پس از آن، «اروپا» بزرگ‌ترین منطقه مقصد جهانی، برای اولین بار در سه ماه اول امسال با یک‌درصد رشد از سطح قبل پیشاکرونا فراتر رفت. این منطقه در سه ماه اول سال، 120میلیون گردشگر بین‌المللی را به ثبت رساند که با حمایت از تقاضای قوی درون‌منطقه ای همراه بود. در میان مقاصد بزرگ‌تر، ترکیه، پرتغال و یونان بیشترین ورودی را ثبت کرده اند. اسپانیا در سه ماه اول 2024 از تعداد بازدیدکنندگان قبل از همه‌گیری فراتر رفت، در حالی که فرانسه پس از رسیدن به مرز 100 میلیون بازدیدکننده در سال 2023، شاهد افزایش 11درصدی گردشگران ورودی به کشور خود بود.

قاره آفریقا نیز در سه ماه اول سال 2024 حدود 5‌درصد بیشتر از سه ماه اول 2019 و 13‌درصد بیشتر از سه ماه اول 2023 پذیرای گردشگران بین‌المللی بود و تانزانیا، مراکش و الجزایر در سه ماه اول 2024، همگی بسیار بیشتر از 2019 شاهد ورود توریست های خارجی بودند. قاره آمریکا در سه ماه اول عملا اعداد پیش از همه‌گیری را بازیابی کرد و تعداد ورودی ها به 99‌درصد از سطح سال 2019 رسید که با حمایت تقاضای قوی درون‌منطقه ای همراه بود. سفرهای قوی از ایالات متحده به‌ویژه مقاصد آمریکای مرکزی و دریای کارائیب بیشترین تاثیر را در این بهبودی داشت. گردشگری بین‌المللی در آسیا و اقیانوسیه بهبودی سریع را تجربه می‌کند، جایی که در سه ماه اول 2024، پس از بهبودی 65 درصدی در سال 2023، زمانی که بیشتر مقاصد شروع به بازگشایی برای بازدیدکنندگان بین‌المللی کردند، ورودی ها به 82‌درصد سطوح قبل از همه‌گیری رسیدند.

مالدیو، مغولستان، فیجی، ساموآ و ویتنام بهترین عملکرد را در آسیا و اقیانوسیه داشتند. البته ژاپن نیز شاهد افزایش 6 درصدی ورودی های بین‌المللی بود که نشان دهنده بهبود پایدار گردشگری ورودی به مقصد و نرخ پایین ین برای سفرهای ورودی است. عملکرد قوی گردشگری بین‌المللی را می‌توان در شاخص اعتماد گردشگری سازمان ملل نیز مشاهده کرد که به 130 امتیاز (در مقیاس صفر تا 200) برای دوره ژانویه تا آوریل رسید که بالاتر از انتظارات (122) بیان شده برای این دوره در اواسط ژانویه است.

درآمدهای توریسم جهانی

درآمدهای گردشگری بین‌المللی در سال 2023 به 1.5 تریلیون دلار رسید که 28‌درصد از نظر واقعی (ارزهای محلی و قیمت‌های ثابت) نسبت به سال 2022 افزایش یافته است که ناشی از بازگشت مهم سفرهای بین‌المللی است. در نتیجه، دریافت ها به صورت اسمی سطوح قبل از همه‌گیری را احیا کردند، اما پس از تعدیل تورم، به 97‌درصد از آن سطوح به صورت واقعی رسیدند. مجموع درآمدهای صادراتی حاصل از گردشگری بین‌المللی از جمله دریافتی‌ها و حمل‌ونقل مسافر در سال 2023 به 1.7 تریلیون دلار رسید که حدود 96‌درصد از سطوح قبل از همه‌گیری به صورت واقعی (یعنی بدون تورم) است. تولید ناخالص داخلی مستقیم گردشگری سطوح قبل از همه‌گیری را بهبود بخشید و در سال 2023 به 3.3 تریلیون دلار رسید که معادل 3‌درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی است.

این بررسی ها نشان می‌دهد، «خاورمیانه» و «اروپا» حتی از سطح قبل از همه‌گیری فراتر رفتند. به تفکیک مناطق، اروپا بالاترین درآمد را در سال 2023 به دست آورد و مقصدهایی با درآمد 660 میلیارد دلاری، به میزان واقعی 7‌درصد از سطوح قبل از همه‌گیری فراتر رفتند و درآمدها در خاورمیانه 33‌درصد بالاتر از سطح سال 2019 افزایش یافت. همچنین، تقاضای شدید برای سفرهای خارجی توسط چند بازار منبع بزرگ گزارش شده است. آلمان و ایالات متحده به ترتیب 37 و 33‌درصد بیشتر برای سفرهای خارجی هزینه کردند، در حالی که ایتالیا 29‌درصد بیشتر هزینه کرد. هزینه های خروجی از فرانسه تا ماه فوریه 5‌درصد افزایش یافته است.

بهبودی کامل توریسم در چشم انداز 2024

برآوردها حاکی از آن است که تقاضای سفر در فصل تابستان به اوج خود برسد و انتظار می‌رود گردشگری بین‌المللی در سال 2024 با حمایت از تقاضای قوی، افزایش ارتباطات هوایی و بهبود مستمر چین و دیگر بازارهای بزرگ آسیا به طور کامل بهبود یابد. آخرین شاخص اعتماد گردشگری سازمان ملل متحد چشم انداز مثبتی را برای فصل تابستان آینده نشان می‌دهد، با امتیاز 130 برای دوره مه تا آگوست 2024 (در مقیاس صفر تا 200) که نشان دهنده احساسات خوش‌بینانه تر از اوایل امسال است. حدود 62‌درصد از کارشناسان گردشگری شرکت‌کننده در نظرسنجی انتظارات بهتر (53درصد) یا بسیار بهتر (9درصد) را برای این دوره 4 ماهه که فصل تابستان در نیمکره‌شمالی را پوشش می‌دهد، بیان کردند، در حالی که فقط 31درصد عملکرد مشابه سال 2023 را پیش‌بینی کردند. سناریوها نشان می‌دهد که اروپا با برگزاری دو رویداد مهم ورزشی بین‌المللی در تابستان، تاثیر مهمی در این بهبودی خواهد داشت. پاریس میزبان بازی های المپیک تابستانی 2024 در ماه های ژوئیه و اوت، درست پس از جام ملت‌های اروپا در آلمان در ماه های ژوئن و ژوئیه خواهد بود.

چالش ها باقی می ماند

بر اساس گزارش گروه کارشناسان گردشگری سازمان ملل متحد، بادهای معکوس اقتصادی و ژئوپلیتیک همچنان چالش های مهمی را برای بهبود پایدار گردشگری بین‌المللی و سطح اعتماد ایجاد می‌کند. تداوم تورم، نرخ‌های بهره بالا، نوسان قیمت‌های نفت و اختلالات در تجارت همچنان به هزینه های بالای حمل ونقل و اقامت تبدیل می‌شود. آخرین چشم‌انداز اقتصاد جهانی صندوق بین‌المللی پول (آوریل 2024) به بهبود پایدار اما کند اقتصادی اشاره می‌کند، اگرچه بر اساس منطقه متفاوت است. رشد جهانی می‌تواند در سال‌های 2024 و 2025 برابر با 2023، در حدود 3.2‌درصد باقی بماند، در حالی که انتظار می‌رود تورم به آرامی کاهش یابد.

انتظار می‌رود گردشگران در پاسخ به افزایش قیمت‌ها و چالش های اقتصادی کلی به جست‌وجوی ارزش پول و سفر نزدیک تر به خانه خود ادامه دهند، در حالی که دمای بالا و سایر رویدادهای آب‌و‌هوایی می‌تواند بر انتخاب مقصد بسیاری از مسافران تاثیر بگذارد. این مساله به طور فزاینده ای توسط کارشناسان گردشگری سازمان ملل متحد به عنوان یک نگرانی برای این بخش ذکر شده است. همچنین، عدم‌قطعیت ناشی از حمله روسیه به اوکراین، درگیری حماس و اسرائیل و سایر تنش های ژئوپلیتیک فزاینده نیز از خطرات منفی مهم برای گردشگری بین‌المللی هستند.