تاثیرات اجرای «طرح دارویاری» بر صنعت داروسازی / تعطیلی صنایع دارویی در صورت تداوم تخصیص ارز دولتی به دارو

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ آنگونه که وزارت بهداشت دولت سیزدهم در تعریف «طرح دارویاری» آورده است این طرح در تعریف کلی اینگونه تشریح شده که در طرح دارویار یا دارویاری که دو اصطلاح نوشتاری رسانه ها بوده؛ قرار است یارانه داروها به انتهای زنجیره منتقل شود و از طریق بیمه‌ها به مصرف‌کننده نهایی تخصیص یابد؛ این اقدام در راستای سیاست‌های کلی نظام سلامت مبنی بر مدیریت منابع از طریق نظام بیمه‌ای صورت می‌گیرد.

در بخش دیگر مهمترین سوالی که به اذهان متبادر می شود این است که منفعت مردم به عنوان افرادی که بصورت مستقیم و غیرمستقیم حق بیمه پرداخت می کنند در این طرح چیست و انتظار از این چیستی توضیحات بسیار ساده و قابل درکی است که مشمول پیچیدگی های خاص و عامض نباشد؛ لذا تدوین کنندگان این طرح در این زمینه آورده اند: مزیت‌های اجرای این طرح شامل توزیع یارانه دارو متناسب با نیاز بیماران، بهره‌مندی همه دهک‌ها از یارانه، تغییر نکردن پرداخت از جیب بیماران، اجرای بیمه همگانی برای آحاد مردم، برقراری پوشش بیمه‌ای برای داروهایی که پیش از این تحت شمول حمایت‌های بیمه‌ای نبوده‌اند، اصلاح الگوی مصرف دارو و کاهش تقاضای القایی، کنترل قاچاق معکوس و رشد صادرات رسمی دارو، حمایت ویژه از داروهای مصرفی بیماران خاص و صعب‌العلاج، می‌شود. ناگقته پیداست که با نیم نگاهی به مزیت های مشروح فوق این طرح می تواند در حوزه دارو انقلابی بپا کند؛ اما مشروط بر آنکه اجرای این طرح هم ضمانت اجرایی بر اساس همین چهار چوب را داشته باشد و هم در میانه اجرا تبصره و بند و استثنائاتی به کلیت طرح افزوده نشود؛ به ویژه آنکه بنا به اظهاراتی که پس از این می آید قیمت داروها بر مبنای قیمت گذاری شهریوز ماه سال گذشته بعنی شهریوز 1400 تغیین شود و بیمارانی که مصرف دارو را نمی توانند کم و زیاد کنند یا از مصرف آن خودداری نمایند، مجبور نباشند برای تهیه داروهایی که بر اساس یک قالب معین روزانه و ماهانه مصرف کرده اند، قیمت بیشتری بپردازند و بار مالی این طرح بر دوش بیماران سنگینی کند؛ در حالیکه سازمان های ذی نفعی که برای پرهیز از ایجاد حساسیت نامی از آنها برده نمی شود، از آنجایی که سالها از این چرخه سود برده اند و کماکان انتفاع از این سود و منفعت ادامه دار خواهد بود باید به میدان بیایند و در تعادل هزینه ها نقشی حیاتی ایفا کنند تا در نهایت در بازه دوماهه ای که متولیان حوزه سلامت معتفدند در این باره زمانی کمبود ها مرتفغ و شرایط این حوزه تثبیت خواهد شد.

بد نیست که تشریح آخرین وضعیت طرح دارو یار را از زبان دکتر محمد عبده‌زاده رییس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران بشنویم که با اشاره به اجرای طرح دارویاری در کشور و تاثیر اجرای این طرح بر وضعیت صنایع دارویی، قیمت دارو و شرایط کمبودهای دارویی، به «ایسنا» گفته است: طرح دارویاری طرح خوبی است و به نظر من وزارت بهداشت برای طراحی و نحوه اجرای این طرح تلاش زیادی انجام دادند و شهامت و جسارت بسیار خوبی به خرج دادند.

وی با بیان اینکه این طرح را باید از چند جنبه مورد توجه قرار داد، افزود: یکی اینکه در بودجه 1401 تکلیف ارز دارو مشخص و کاملا برای دولت مشخص شده بود. در عین حال نکته‌ای که مورد تاکید قرار گرفت، این بود که پرداخت از جیب مردم نباید از شهریور 1400 بیشتر شود. بر این اساس وزارت بهداشت در هماهنگی با سازمان برنامه و بودجه، بیمه‌ها و... در عین حالی که الزام قانونی مجلس را برای تک نرخی شدن ارز انجام داد که فاز اولش در بخش داروهای تولید داخل است، با افزایش پوشش بیمه‌ای، عملا سهم پرداخت از جیب بیمار در حد شهریور 1400 ماند. بر این اساس عملا بیماران پرداخت از جیب بیشتری ندارند و در عین حال مابه‌التفاوت قیمت را سازمان برنامه و بودجه نسبت به پرداختش به بیمه‌ها متعهد شد. عبده‌زاده با بیان اینکه از سوی دیگر با اجرای این طرح ارز دارو تک نرخی شد و این اقدام به نفع صنعت داروسازی است، گفت: باید توجه کرد که تمام هزینه‌های صنایع دارویی اعم از حقوق، دستمزد، نهاده‌های تولید، مواد جانبی و... از ارز نیمایی متاثر است و تنها یک قلم ماده موثره ارز 4200 تومانی دریافت می‌کرد که به همین دلیل هم صنعت به شدت تحت فشار بود و کمبودهای دارویی روزبروز افزایش می‌یافت. بنابراین از آنجایی که تولید دارو توجیهی نداشت، بسیاری از همکاران‌مان عملا نسبت به خرید مواد اولیه اقدام نمی‌کردند. از طرفی هم صف‌های طولانی ارز ترجیحی را داشتیم که علاوه بر اینکه زمینه‌های رانت و فساد و... را ایجاد می‌کرد، منجر به کمبود دارو هم می‌شد. رییس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران با بیان اینکه وزارت بهداشت کار بزرگی را در حوزه دارو انجام داد، گفت: ضمن اینکه برای اولین بار طرحی را شاهدیم که همزمان با تغییر قیمت، پوشش بیمه‌ای افزایش یافت. بنابراین کار خوبی بود. البته ممکن است در اجرا مشکلات کوچکی مانند قطعی سامانه‌ها و... ایجاد شود، اما کلیت کار درست و واقعا لازم است. هیچ گریزی از اصلاح سیاست ارزی دارو نبود. زیرا در وضعیت چندنرخی بودن ارز، به جز کمبود و قاچاق معکوس و... که در حوزه دارو اتفاق می‌افتاد، نتیجه دیگرش تعطیلی صنایع دارویی کشور بود. عبده‌زاده تاکید کرد: در تولید دارو، همه اجزا ارز ترجیحی دریافت نمی‌کردند، بلکه ارز 4200 تومانی فقط به ماده موثره دارو اختصاص پیدا می‌کرد و 70 درصد هزینه‌های تولید با ارز نیمایی تامین می‌شد. نکته دیگر این است که غیر از هزینه‌های مستقیم مواد تولیدی، در دارو هم مانند سایر صنایع، هزینه‌های غیر مستقیم تولید وجود دارد. وقتی حقوق کارگر 57 درصد افزایش یافته است، قیمت تمام شده را هم گران می‌کند. وقتی هزینه‌های مواد بسته‌بندی، مواد جانبی و... 40 تا 50 درصد افزایش یافته، هزینه‌های تولید نیز بالا می‌رود. نمی‌توان گفت چون برای یک قلم ماده موثره ارز دولتی می‌دهیم، بنابراین قیمت دارو تغییر پیدا نکند. نتیجه چنین اقداماتی کمبود دارو و تعطیلی کارخانه‌ها و... است. بنابراین ارز 4200 را به همه اجزا تولید اختصاص نمی‌دادند. در عین حال تخصیص ارز دولتی به همان ماده موثره نیز هزار و یکجور مشکل داشت. در مجموع راه درست، یک اقتصاد شفاف و ارز تک نرخی است و جز این چاره‌ای نیست. وی با بیان اینکه با اجرای طرح دارویاری همه اجزاء تولید دارو برای داروهای تولید داخلی با ارز نیمایی صورت خواهد گرفت، ادامه داد: بنابراین با این طرح بحث کمبود دارو هم رفع می‌شود و پیش‌بینی‌ام این است که ظرف یک تا دو ماه آینده کمبودهای دارویی مربوط به بخش تولید داخلی به حداقل رسیده و عملا دیگر در حوزه تولید داخلی دارو به کمبود نخوریم. در حال حاضر طبق آنچه در سامانه وزارت بهداشت اعلام شده بود کمبودهای کلی دارو حدود 90 قلم است. عبده‌زاده ضمن تشکر از وزارت بهداشت، مجلس شورای اسلامی، بیمه‌ها، سازمان برنامه و بودجه، بانک مرکزی و... گفت: امیدوارم در ادامه هم این طرح با همدلی ادامه یابد و بودجه‌های سازمان‌های بیمه‌گر به موقع تامین شود و چرخه نقدینگی دچار مشکل نشود و تخصیص ارزهای نیمایی هم سرعت بیشتری گیرد تا بتوانیم خدمت‌رسانی بیشتری به مردم انجام دهیم. وی درباره نحوه تامین نقدینگی صنایع داروسازی کشور نیز گفت: در حال حاضر با بانک مرکزی پیگیر تسهیلاتی که برای تامین نقدینگی کارخانه‌های داروسازی نیاز است، هستیم و این موضوع در حال نهایی شدن است. یک بخشی از این تسهیلاتی که لازم است، مطرح شده که می‌تواند به این صورت باشد که شرکت‌هایی که اکنون ثبت سفارش می‌کنند و نیاز به ریال دارند، با 20 درصد مبلغ ثبت سفارش، شروع کرده و ثبت سفارش کرده و 20 درصد ریالش را تامین کنند. بعد 80 درصد ریال مورد نیازشان را زمانی تسویه کنند که کالا به گمرک رسید. به عنوان مثال وقتی می‌خواهیم کالایی وارد کنیم، باید در سامانه جامع تجارت ثبت سفارش کنیم و بعد از اینکه وزارت بهداشت آن را تایید کرد، به بانک مرکزی می‌رود که ارز آن را تامین کند. حال وقتی بخواهیم معادل دلاری را از بانک مرکزی بخریم، باید ریال آن را بپردازیم تا بعد پول را برای طرف خارجی حواله کنند. در این زمینه رایزنی کردیم که صنایع 20 درصد ریال را بپردازند و مابقی از طرف سیستم بانکی پرداخت شود و وقتی کالا وارد گمرک شد، مابقی ریال آن پرداخته شود. این اقدام چهار تا پنج ماه به شرکت‌ها کمک می‌کند و در این مدت نقدینگی‌شان تامین می‌شود. این اقدامات در حال نهایی شدن است. عبده‌زاده گفت: از سوی دیگر وزارت بهداشت و سازمان برنامه و بودجه متعهد شدند که 8000 میلیارد تومان از بدهی مراکز دولتی به شرکت‌های توزیع‌کننده و در نتیجه توزیع‌کننده‌ها به تولیدکننده‌ها را تامین کنند که اگر این 8000 میلیارد تومان وارد چرخه تولید شود، حجم زیادی از نقدینگی را پوشش می‌دهد. بخش دیگری هم مربوط به یکسری بدهی‌های سازمان‌های بیمه‌گر به ویژه تامین اجتماعی است که با قولی که دادند، قرار است در این روزها تسویه حساب کنند و این اقدامات نیاز به نقدینگی را کاهش می‌دهد. به گزارش دانا، در اجرای طرح دارویار باید متولیان حوزه سلامت مدام بر احرای این طرح به بهترین نحو ممکن مبادرت ورزند. چرا که دارو محصولی استراتژیک است که در سلامت روح و روان جامعه و تثبیت آستانه تحمل مردم نقش بسزایی دارد. به ویژه جانعه هدف این طرح عموما سالمندان و خاصه جانبازانی هستند که حال نسبتا خوب و سیکل درمانی آنها وابسته به مصرف دارو است؛ لذا متولیان حوزه بهداشت و درمان و ذی نفعان عرصه دارو گذشته از بایسته هایی که قانون و فرارداد برای آنها ترسیم کرده، بد نیست در تعهدی نانوشته اهتمام بیشتری به تامین داروها برای این عزیزان که حق بزرگی بر گردن جامعه دارند به خرج دهند. انتهای پیام /