تاج اصفهانی، الگویی فاخر در موسیقی و نمادی در حسن خلق
اصفهان - ایرنا - استاد جلال تاج اصفهانی را باید الگویی برجسته از موسیقی و آواز ایرانی و نمادی تمام عیار در حسن خلق و دیگر سجایای اخلاقی بنامیم هنرمندی که سالها برای فرهنگ و هنر این مرز و بوم کوشید و شاگردان متعددی تربیت کرد.
به گزارش ایرنا، از زیبایی‌ها و قدرت نفوذ موسیقی هرچه بگویم کم گفته ایم صعودها و فرودهایی که بر دل و جان می‌نشیند و اصواتی که دگرگونی روح و روان انسان را رقم می‌زند.
موسیقی همواره دریچه‌هایی نوظهور از هستی و آفرینش پهناور را به ما نشان می دهد و به قول "فردریک فرانسوا شوپن" این موسیقیدان نامدار، جلوه‌ای از بهشت را برای ما نمایان می کند.
در مقام و جایگاه موسیقی بزرگانی از سراسر جهان در کنار خلق آثار فاخر و ماندگار جملاتی گرانقدر نیز بر زبان آورده‌اند موسیقی را از غنی ترین اعجاز در آفرینش نامیده اند.
در کشورمان ایران نیز کم نبودند هنرمندانی که با ایجاد آثار گرانبها نقشی موثر و ماندگار در عرصه موسیقی این هنر ناب و گرانبها ایفا کرده‌اند.
سازندگان موسیقی، نوازندگان، خواننده‌ها و استادان آواز همچون ستارگانی بر پهنه هنر این سرزمین درخشیدند و اکنون پس از سالها پرواز آنها از کره خاکی می‌گذرد که آهنگ ها و صداهای ملکوتی، رویایی و زیبای آنان، شنوندگان را به وجد می‌آورد.
اصفهان نصف جهان که بی شک سرزمین فرهنگ و هنر و منزلگاه هنرمندان زبردست و استادانی متعالی است طی قرون متمادی منزلگاه هنرمندان موسیقی و آواز بوده است.
کمتر کسی از ایرانیان است که نام استاد جلال تاج اصفهانی را به گوش نشنیده و صدای آواز زیبایی او را با جان و دل نشنیده باشد، استادی به تمام معنا که درکنار آفرینش آثاری ماندگار، اخلاق، سجایای اخلاقی، مناعت طبع، بزرگواری و مهربانی را سرلوحه کار خود قرار داد و حتی پس از دهه ها از درگذشت او باز هم در کنار هنر فاخرش از این صفات ارزشمند اخلاقی به خوبی یاد می‌شود.
جلال تاج اصفهانی سال 1282 در اصفهان متولد شد، پدرش شیخ اسماعیل معروف به "تاج الواعظین" بود که تا حدی با دستگاه‌های موسیقی سنتی ایرانی آشنایی داشت، جلال در سنین نوجوانی و در 10 سالگی نزد پدر و استادانی همچون سیدعبدالرحیم اصفهانی، نایب اسدالله، میرزا حسین عندلیب و حبیب شاطرحاجیبه به دانش اندوزی پرداخت و پا به ورطه موسیقی گذاشت. وی به اشعار سعدی علاقه زیادی داشت و گزیده‌هایی از اشعار سعدی و دیگر شاعران را حفظ بود و هنگام اجرای آواز به تناسب زمان و محیط، از آن اشعار استفاده می‌کرد. او از سال 1319 همکاری خود با رادیو آغاز کرد و از 1328 به همکاری با رادیو اصفهان پرداخت و ضمن خوانندگی، سرپرست نوازنندگان رادیوی این خطه شد.
تاج اصفهانی صاحب مکتب آواز اصفهان تاج در رادیو اصفهان به اجرای برنامه‌هایی با تار اکبرخان نوروزی و برنامه آموزش گوشه‌های دستگاه‌های موسیقی ایرانی مبادرت می‌کرد و در مسیر موسیقی آنقدر پیشرفت داشت که همگان این هنرمند را صاحب مکتب آواز اصفهان می دانند.
ذکر این نکته خالی از لطف نیست که در موسیقی آوازی ایران سه مکتب اصفهان، تبریز، تهران وجود دارد، در وصفی مختصر از این مکتب باید بدانیم که در مکتب آواز اصفهان ادای شعر و تحویل آن به شنونده از اهمیت فوق العاده‌ای برخوردار است و به دلیل الزامات موسیقایی نباید خدشه ای به واژگان، مفهوم یا ادای شعر وارد شود.
در فهرست شاگردان برجسته تاج اصفهانی می توان از حسین خواجه امیری (ایرج)، علی اصغر شاهزیدی، محمدرضا شجریان، محمدتقی سعیدی ولاشانی، فضل الله شاه زمانی، سیدرضا طباطبایی کربکندی، علیرضا افتخاری، مرتضی شریف، ناصر یزدخواستی، رضا قرنیان اصفهانی، حمیدرضا نوربخش و نصرالله معین نام برد. تاج اصفهانی در بامداد 13 آذر 1360 در 78 سالگی در منزل پدری در اصفهان چشم از جهان فروبست، این هنرمند را در تکیه سیدالعراقین در آرامگاه تخت پولاد اصفهان به خاک سپردند تا محلی باشد برای نجوا با مردی که سال ها برای هنر موسیقی این مرز و بوم کوشید و نامی نیک از خود در اذهان بر جای گذاشت.
سال به سال در همین روز آیین بزرگداشت استاد تاج در این محل برگزار می شود و به غیر از اعضای خانواده تاج اصفهانی، جمع پرشوری از هنرمندان، نویسندگان، موسیقیدانان، استادان و پیشکسوتان در این مراسم حضور می یابند که البته امسال به دلیل همه گیری بیماری کووید 19 بصورت مختصر و بخشی هم بصورت مجازی برگزار شد.
استاد تاج اصفهانی تکرار شدنی نیست
در این پیوند استاد علی اصغر شاهزیدی از پیشکسوتان آواز و از شاگردان تاج اصفهانی اظهارداشت: مثلث هنری استادان جلال تاج اصفهانی در آواز، حسن کسایی در نی و جلیل شهناز با ساز تار تکرار شدنی نیست و مشابه آن را شاید نتوان در هیچ زمان و مکانی پیدا کرد.
وی اضافه کرد: این هنرمندان از جمله استادان بی بدیل و بزرگی بودند که موسیقی کشورمان در اعصار مختلف مدیون آنان خواهد بود.
این استاد آواز تصریح کرد: خدمتی که این سه بزرگوار به موسیقی کشور و به ویژه مکتب اصفهان کردند سالهای سال در اذهان خواهد ماند و میراث آنان جاودانه خواهد شد.
شاهزیدی ادامه داد: مناعت طبع، تواضع و تسلط بر موسیقی از ویژگی های بارز استاد جلال تاج اصفهانی، صاحب مکتب آواز اصفهان محسوب می‌شود، این هنرمند فقید از جمله هنرمندانی است که نه تنها در هنر موسیقی و آواز به عالی ترین سطح رسید، بلکه در زندگی خود همواره به برخورداری از اخلاق نیکو معروف بود.
اصفهان پایتخت آواز ایران
در همین پیوند یک موسیقیدان، خواننده و نوازنده پیشکسوت اعتقاد دارد که اصفهان پایتخت آواز ایران محسوب می‌شود و در این ارتباط استاد تاج اصفهانی تلاش‌های بسیاری کرده است.
محمد تقی سعیدی در گفت و گو با ایرنا اظهارداشت: اصفهان از 500 سل قبل پایتخت آواز ایران بود و استادانی چون روح الله خالقی و حسن مشحون همواره به آن تاکید کرده‌اند.
یک فعال رسانه ای و هنری در گفت و گو با ایرنا خاطرنشان کرد: معرفی چهره‌های شاخص و برتر مانند استاد تاج اصفهانی به نسل جوان از اهمیت بالایی برخوردار است.
فرید صلواتی با بیان اینکه آثار بزرگان هنری کشورمان با گذشت زمان باز هم محبوب است افزود: بهبود اوضاع فرهنگ و هنر منوط به برخورداری از چهره‌های فرهنگی و هنری متخصص و به دور از فعالیت‌های سخیف است.
وی تصریح کرد: متاسفانه بسیاری از آثار هنری از جمله موسیقی در سالهای اخیر محتواهایی نه چندان ارزشمند داشته و تنها بصورت ویترین و تجاری بوده اند.
لزوم الگوسازی فرهنگی و هنری
این فعال رسانه ای و هنری با تاکید بر اینکه متولیان فرهنگ و هنر باید برای الگوسازی تلاش کنند، اظهارداشت: ارتقای همه هنرها از جمله موسیقی، تئاتر و سینما نیازمند نگرش تخصصی از سوی متولیان امر است.
*س_برچسب‌ها_س*
