تبعات تبدیل شورای عالی سینما به یک شورای عادی / سیدزاده: تکمیل زیرساخت‌های سینما؛ مهم‌ترین اولویت شورا

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، همزمان با روی کار آمدن دولت سیزدهم و حضور ترکیب جدید مدیران در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان سینمایی، بحث احیای «شورای عالی سینما» از سوی محمد خزائی رئیس جدید سازمان سینمایی مطرح شد؛ شورایی که در دولت دهم راه‌اندازی و در دولت یازدهم منحل شد، اینک بار دیگر زمزمه‌های احیایش به گوش رسید. طی ماه‌های گذشته اخبار مختلفی درباره چگونگی راه‌اندازی این شورا شنیده می‌شد تا اینکه سرانجام، روز یکم اسفند ماه جاری هیأت دولت طرح تشکیل «شورای سینما» را به تصویب رساند.

نکته قابل‌توجهی که در ساختار پیشین شورای مذکور وجود داشت، وجود لفظ «عالی» در نام شورا بود که از حضور شخص رئیس جمهور در قامت رئیس شورا حکایت می‌کرد. اما اکنون با حذف لفظ «عالی»، این شورا به «شورای سینما» تغییر نام داده و به‌جای رئیس جمهور، معاون اول دولت، ریاست شورا را برعهده گرفته است.

حال، پرسشی که می‌تواند در این میان مطرح شود این است که آیا این تغییر مهم ساختاری می‌تواند در کارکرد، عملکرد و جایگاه شورا تأثیری بگذارد و فی‌المثل، به تضعیف جایگاه آن منجر شود یا خیر.

برای پاسخ به این پرسش و طرح سایر محورهای مرتبط به این موضوع، به سراغ سید امیر سیدزاده تهیه‌کننده سینما رفتیم و نکات و نظرات او را در این زمینه جویا شدیم. در ادامه، مشروح گفت‌وگوی خبرنگار فرهنگی تسنیم را با این تهیه‌کننده ازنظر می‌گذرانید:

سید امیر سیدزاده تهیه‌کننده سینما در پاسخ به این پرسش که تغییر ماهیت شورای عالی سینما به شورای سینما تأثیری بر کارکرد و ضریب اثربخشی آن خواهد داشت یا خیر، گفت: تصور می‌کنم که از دو منظر می‌توان به بررسی این پرسش پرداخت؛ منظر نخست، این است که به ارزیابی عملکرد شورای عالی سینما از مقطع شکل‌گیری تا زمان انحلال آن بپردازیم و منظر دوم این است که ببینیم پس از تغییر ماهیت شورای عالی و تبدیل آن به شورایی عادی، چه اتفاقاتی رخ خواهد داد.

حضور افراد متخصص و کاربلد؛ مهم‌ترین مولفه تشکیل «شورای سینما»

وی افزود: اعتقاد من این است که با صرف نظر از دو نگاه مذکور، مهم‌ترین مولفه تشکیل چنین شورایی حضور افرادی متخصص و کاربلد است؛ افرادی که مسائل و مشکلات کنونی عرصه هنر، هنرمندان و به‌ویژه سینما و سینماگران را به خوبی بشناسند و بتوانند تمهیدات و راهکارهای مقتضی و مناسبی را برای حل آنها ارائه و دنبال کنند. بنابراین آنچه که می‌تواند به عملکرد شورای سینما معنا ببخشد و کارایی عملکرد این شورا را به همراه داشته باشد، همین است و لزوما حضور افراد شاخص و اسم و رسم‌دار در ترکیب شورا تضمینی برای کارایی و اثربخشی آن به دنبال نخواهد داشت.

سیدزاده عنوان کرد: باتوجه به روند و رویکرد تازه‌ای که دولت سیزدهم نسبت به هنر و بخصوص سینما اتخاذ کرده است، فکر می‌کنم که وجود چنین شورایی از جهات مختلف، لازم ضروری است؛ زیرا می‌تواند نسبت به ریل‌گذاری سینمای ایران در مسیر پیشرفت و ترقی اقدام و خط‌سیر صحیح سینما طی سال‌های آینده را مشخص سازد. این شورا همچنین قادر خواهد بود از طراحی و اجرای سیاست‌های متفرقه در فضای سینما جلوگیری کند.

تبدیل شورای عالی سینما به شورایی عادی باعث تضعیف آن نمی‌شود

این تهیه‌کننده سینما بیان کرد: اینکه به جای شخص رئیس‌جمهور، معاون اول دولت در ترکیب شورا حضور داشته باشد، تأثیر منفی بر کارکرد شورا نخواهد داشت و موجب تضعیف آن نمی‌شود. همانطور که پیش از این هم اشاره کردم، نکته حائز اهمیت، میزان تخصص، تعهد و دغدغه‌مندی اعضای شورا نسبت به سینما و سینماگران و عزم و اراده آنها به‌منظور حل مسائل و مشکلات موجود است.

وی در بخش دیگری از اظهارات خود به بیان اولویت‌هایی که شورای سینما باید پس از شروع فعالیتش به آنها بپردازد پرداخت و در این زمینه به خبرنگار فرهنگی تسنیم گفت: مهم‌ترین اولویت موجود، برنامه‌ریزی صحیح و مناسب جهت تکمیل زیرساخت‌های سینمای ایران و مبادرت به این امر است. توسعه سالن‌های سینما، ساماندهی وضعیت آموزش در سینما، بکارگیری منابع انسانی متخصص و کاربلد، ورود تکنولوژی‌های جدید سینمایی به‌منظور تولید آثار بدیع سینمایی و... ازجمله مواردی هستند که جهت تکمیل زیرساخت‌های سینمای ایران باید مورد توجه قرار گیرند.

لزوم گردآوری بانک اطلاعات سینمای ایران

سیدزاده ادامه داد: اولویت دوم برای عملگری شورای سینما، تلاش برای گردآوری و تجمیع بانک اطلاعاتی کلیه افراد شاغل در سینما اعم از تهیه‌کنندگان، کارگردانان، بازیگران و سایر عوامل تولید است که در پشت دوربین فعالیت می‌کنند. وجود چنین بانک اطلاعاتی جامع و سهل‌الوصولی می‌تواند به انسجام، انتظام و ارتقای سطح کیفی برنامه‌ریزی‌های آتی در حوزه سینما منجر شود.

این تهیه‌کننده سینما اضافه کرد: از دیگر مسائل مهمی که لزوم مداخله موثر شورای سینما را می‌طلبد، حبابی شدن دستمزد بازیگران است. گرانی بیش‌ازحد اجاره تجهیزات فیلمسازی نیز، چالش جدی دیگری است که شورا می‌تواند به پیگیری و چاره‌جویی درباره آن بپردازد.

اهمیت جلوگیری از تزریق پول‌های مشکوک به سینما

وی یادآور شد: یکی دیگر از اولویت‌های مهمی که شورای سینما باید به آن بپردازد و تمهیدی جدی برایش بیندیشد، رسیدگی به عارضه ورود پول‌های مشکوک به سینما است. متأسفانه این عارضه طی سال‌های اخیر شدت یافته و آسیب‌های اساسی و پرشماری را بر پیکره سینما وارد ساخته است. اینکه هرکس از راه رسید، صرفا به اتکای سرمایه و تمکن مالی خود بتواند به عرصه فرهنگ، هنر و به‌ویژه سینما ورود و چه‌بسا نفوذ کند، روند معیوبی است که شورا باید جلوی تکرار آن را بگیرد. بدون شک پیش‌از ورود افراد به این عرصه، لازم است صلاحیت آنها مورد بررسی و احراز واقع شود.

سیدزاده تصریح کرد: بسیاری از مسائل و مشکلات کنونی که سینمای ایران با آنها دست و پنجه نرم می‌کند، ناشی از ورود افراد غیرمتخصص و فاقد صلاحیت به سینما است که ازقضا با اغراض و اهداف متفاوتی وارد سینمای ایران شدند. در این زمینه شورای سینما می‌تواند کارکرد بازدارندگی موثری داشته باشد.

شیب افزایش قیمت بلیت سینما ملایم باشد

این تهیه‌کننده سینما ادامه داد: مسئله دیگر به قیمت بلیت سینماها بازمی‌گردد که این روزها زمزمه‌هایی مبنی‌بر گران‌تر شدن آن نیز به گوش می‌رسد. اکنون به‌دلیل مشکلات و گرفتاری‌های متعدد اقتصادی که جامعه ما با آنها دست به گریبان است، سینما رفتن به کنشی هزینه‌بر تبدیل شده است. به این معنا، اگر یک خانواده چهارنفره بخواهند به سینما بروند و فیلمی را تماشا کنند، بدون اینکه بخواهند خرج اضافه‌ای نظیر شام و امثالهم داشته باشند، باید دست‌کم بین سیصد تا چهارصد هزار تومان هزینه کنند. اگر قرار است هزینه حضور در سینما همچنان افزایش پیدا کند، این اتفاق باید با شیبی بسیار ملایم و منطقی رخ دهد تا مانع از تحمیل فشارهای سنگین و ناگهانی به آحاد مردم شود.

سیدزاده خاطرنشان کرد: امیدوارم یکی از تأثیرات مثبت عملکرد شورای سینما این باشد که وقتی فیلمی پروانه ساخت گرفت، دیگر دغدغه‌ای برای اخذ پروانه نمایش نداشته باشد و هنگامی که پروانه نمایش گرفت و روی پرده بزرگ سینما رفت، عموم خانواده‌ها بدون کوچکترین دغدغه‌ای بتوانند به تماشای آن بنشینند و دیگر نگران تأثیرات منفی ناشی از تماشای فیلم بر فرزندان خود نباشند. این یکی از مهم‌ترین معضلاتی است که تا به امروز گریبان سینمای ایران را گرفته است و امیدواریم در آینده نزدیک شاهد هرچه کمرنگ‌تر شدن آن باشیم.

لزوم حمایت از تنوع ژانر

وی در بخش دیگری از اظهارات خود مطرح کرد: یکی دیگر از مسائل مهمی که متأسفانه تاکنون مورد غفلت زیادی قرار گرفته است، عدم ساخت فیلم‌های خوب در ژانرهای مختلف سینمایی است. بیشترین صدمات و لطماتی که طی سال‌های اخیر به سینمای ایران وارد شد، ناشی از تولید کمدی‌های سخیف و بی‌مایه بود. هرکس که از راه رسید، به اسم فیلم کمدی هرآنچه که دلش می‌خواست را ساخت و متأسفانه به راحتی هم پروانه ساخت و نمایش دریافت کرد. اکران انبوه چنین آثاری بر پرده سینما باعث تحمیل آسیب‌های بسیاری به بنیان خانواده‌ها شد.

وی افزود: سینما در جهان به‌عنوان یک صنعت شناخته می‌شود؛ لذا باید مبتنی‌بر قواعد عمومی حاکم بر صنعت با آن مواجه شد. به این معنا، در کنار اندیشیدن به مبحث محتوای آثار سینمایی، باید به مباحث تجاری و بازگشت سرمایه فیلم‌ها هم فکر کرد. اکنون بالغ‌بر سیصد فیلم در صف اکران ما هستند. من از این تعداد، دست‌کم در جریان ساخت دویست فیلم قرار دارم و می‌دانم که بین هفتاد و پنج تا هشتاد درصد آنها هنگام اکران پول ساخت خود را وصول نخواهند کرد. فیلم‌هایی که هزینه ساخت خود را وصول نمی‌کنند، مشتمل بر دو دسته‌اند؛ دسته نخست، آثاری هنری هستند که سازندگان آنها با دغدغه فرهنگی به سراغ ساختشان رفته‌اند و لازم است مسئولین به این نوع فیلم‌ها نگاه ویژه‌ای داشته باشند. دسته دوم، فیلم‌های کوچه‌بازاری‌اند که فاقد محتوای مناسب و اصطلاحا بی‌سر و ته هستند و مسئولین باید مانع تولید آنها شوند.

سینمای ایران را از بن‌بست خارج کنیم

این تهیه‌کننده سینما در بخش پایانی اظهارات خود مطرح کرد: سینمای ایران به‌دلیل برنامه‌ریزی‌های اشتباهی که پیش‌تر در نسبت آن صورت گرفته است، در وضعیتی بن‌بست‌گونه قرار گرفته است. بیرون رفتن از این بن‌بست، مستلزم همدلی، همراهی و مشارکت موثر عموم نهادهای مرتبط و دست‌اندرکار ازجمله: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، شورای عالی انقلاب فرهنگی، سازمان صدا و سیما و کلیه نهادها و سازمان‌هایی است که به نوعی در فرهنگ کشور دخیل هستند. باید همگی دست به دست هم دهیم و سینمای ایران را از وضعیتی که در آن گرفتار شده است، نجات دهیم. در غیراینصورت نمی‌توان آینده خوبی را برای سینما متصور بود.