تبعات زمین‌لرزه بر گردشگری و صنایع دستی مراکش
به گزارش خبرگزاری اقتصادایران به نقل از الجزیره، شهر مراکش نیز صبح روز شنبه گذشته صحنه یک زمین لرزه ویرانگر بود که کانون آن شهر ایغیل در استان الحوز در 72 کیلومتری جنوب غربی شهر تاریخی مراکش و قدرت آن 8.6 درجه در مقیاس ریشتر اعلام شده است.
سازمان زمین شناسی آمریکا بامداد شنبه اعلام کرد که زمین‌لرزه مرگبار و بی‌سابقه‌ای به قدرت 6.8 ریشتر در عمق 8 کیلومتری زمین در نزدیکی منطقه تفریحی «اوکایمدن» در استان الحوز رخ داد. این منطقه در کوه‌های اطلس واقع شده و حدود 75 کیلومتر با شهر مراکش، چهارمین شهر بزرگ کشور مغرب فاصله داشت.
وزارت کشور مغرب اعلام کرده که شمار کشته‌های زمین لرزه این کشور به 2 هزار و 497 نفر و تعداد زخمی‌ها به 2 هزار و 476 نفر رسیده است. استان الحوز، مرکز این زمین لرزه تاکنون 1452 کشته را ثبت کرد.
بر اساس نتایج آخرین سرشماری عمومی مسکن، حدود 572 هزار نفر در منطقه الحوز زندگی می‌کنند که اکثر آنها در روستاهای کوهستانی سکونت دارند
شهر مراکش نیز از عواقب این زمین لرزه در امان نمانده و آمار موجود حاکی از کشته شدن 18 نفر در این شهر بود و تعدادی از ساختمان‌های آن هم به ویژه در بخش قدیمی شهر آسیب دیدند و سقوط کردند. ساکنان و گردشگران مراکش نیز این چند شب در خیابان‌ها و میادین عمومی به سر می‌برند.
بدر زاهر الازرق، کارشناس اقتصادی می‌گوید که موقعیت شهر مراکش در حوضه تنسیفت - الحوز باعث شده است که دارای مجموعه‌ای از جاذبه‌های اقتصادی خواه مربوط به خدمات یا گردشگری باشد.
وی در گفت وگو با الجزیره با اشاره به اینکه مراکش در خط مقدم مناطق جذب سرمایه‌گذاری و سفرهای توریستی قرار دارد، تاکید کرد: این منطقه همچنین به دلیل داشتن زمین‌های حاصلخیز کشاورزی و مجاورت با میادین فسفات که در آن صنایع استخراجی بسیار فعال وجود دارد، شناخته شده است.
اقتصاد شهر مراکش عمدتاً به فعالیت‌های گردشگری و صنایع دستی سنتی وابسته است، علاوه بر این که به خاطر کنفرانس‌ها و رویدادهای گردشگری بین المللی خود شناخته شده است.
مراکش که به دلیل سرخی ساختمان‌هایش به شهر سرخ معروف است، گردشگرانی را از کشورهای مختلف جهان به خود جذب می‌کند، کسانی که در بهار و پاییز به دنبال هوای معتدل و لذت بردن از زیبایی‌های طبیعت هستند و دوستداران اسکی برفی برای گذراندن اوقات خوشی در ایستگاه‌های کوهستانی مجاور شهر هم از آنجا دیدن می‌کنند و همچنین کسانی که مایل به کوهنوردی هستند برای صعود به کوه توبکال، بلندترین قله در کشور مغرب به مراکش می‌آیند و با وجود هوای گرم در تابستان مراکش این شهر مملو از گردشگرانی از داخل و خارج کشور مغرب است.
مراکش نزدیک به نیمی از فعالیت‌های گردشگری داخلی را به لطف ساختار گردشگری خود جذب می کند، زیرا طبق داده‌های سال 2022، حدود 70 هزار تخت تخت در 250 هتل طبقه هتل و بیش از 1300 مسافرخانه این شهر وجود دارد.
در پنج ماهه نخست امسال مجوز اجرای حدود 160 پروژه اقامتی گردشگری با ظرفیت 7850 تخت در مراکش صادر شده و پیش بینی می شود پنج هزار و 28 فرصت شغلی مستقیم از این پروژه ها ایجاد شود و با افتتاح 25 اقامتگاه جدید زیرساخت های اقامتی گردشگری در این شهر تقویت شود.
بر اساس داده‌های رصدخانه گردشگری مراکش، تعداد گردشگرانی که در ژوئن گذشته وارد فرودگاه المناره مراکش شده بود به 265 هزار مسافر رسیده بود در حالی که 77 هزار مسافر نیز به فرودگاه المسیره شهر آگادیر وارد شدند که پس از مراکش نیز مقصد گردشگری مورد علاقه گردشگران است.
تعداد شب‌هایی که گردشگران در ژوئن گذشته در مراکش سپری کرده اند به 707 هزار شب رسیده است در مقایسه با 530 هزار شبی که در سال 2022 ثبت شده است.
داده‌های رصدخانه گردشگری حاکی از آن است که تعداد گردشگران ورودی به مراکش در سه ماهه اول سال جاری یعنی بین ژانویه تا ژوئن از طریق فرودگاه المناره مراکش به یک میلیون و 652 هزار نفر رسیده است؛ در حالی که این رقم در سال 2022 876 هزار نفر بوده است. در حالی که شب‌های سپری شده توسط گردشگران در مراکش در مدت مشابه چهار میلیون و 384 شب در مقایسه با 2 میلیون و 35 هزار شب در مدت مشابه در سال 2022 بوده است.
درآمد سفر از محل ارز خارجی ناشی از فعالیت گردشگری افراد غیر مقیم مغرب به 48 میلیارد درهم (حدود 4.7 میلیارد دلار) افزابش یافته است که در مقایسه با 28 میلیارد درهم (2.7 میلیارد دلار) در مدت مشابه سال گذشته 69 درصد افزایش داشته است.
* صنعتگران مراکش
صنایع دستی و غیر دستی سنتی بخش مهمی از فعالیت‌های اقتصادی شهر سرخ مراکش محسوب می‌شود و منبع امرار معاش بخش مهمی از مراکشی‌هاست.
بر اساس داده‌های اتاق صنایع سنتی منطقه مراکش، تعداد صنعتگران در مراکش حدود 120 هزار صنعتگر سنتی تخمین زده می شود که 50 درصد از جمعیت فعال شهر را تشکیل می دهند و حدود 80 درصد از صنعتگران شاغل در این شهر بیش از 40 سال سن ندارند.
به گفته همین منبع، بیشتر فعالیت‌های صنایع دستی در بخش قدیمی شهر مراکش متمرکز شده است، جایی که 47 درصد مغازه های مربوط به صنایع دستی در آن وجود دارد، بنابراین بخش قدیمی شهر مراکش مقصد اصلی گردشگران داخلی و خارجی است که به دنبال خلاقیت های صنعتگری سنتی مراکش هستند.
انواع مختلفی از صنایع دستی و غیر دستی سنتی هنری و مولد در مراکش انجام می شود، از جمله محصولات به دست آمده از گیانهان، سفالگری، فلزات، محصولات چوبی، چرم و نساجی، علاوه بر صنایع دستی دیگر که در آنجا وجود دارد.
این منبع افزود: بخش صنایع سنتی دومین منبع کسب درآمد در مراکش است و این شهر از نظر تعداد معاملات در سطح داخلی هم در رتبه دوم و از نظر شاخص صادرات در رتبه اول قرار دارد و کشورهای اتحادیه اروپا اولین مقصد صنایع دستی مراکش است و پس از آن ایالات متحده آمریکا و سایر کشورها هستند.
* اصلاح پیامدهای زمین لرزه
بدر زاهر الازرق انتظار دارد که زمین لرزه مغرب تاثیر عمده‌ای بر زیرساخت‌های گردشگری در مراکش داشته باشد، اگرچه مراکش در کانون زمین لرزه قرار نداشته، اما زیرساخت های آن بر اثر این فاجعه مرگبار آسیب دیده و برخی از دیوارها، مساجد و سیلوها در مناطق باستان شناسی فرو ریختند.
الازرق با پیش‌بینی اینکه مناطق تخریب شده در داخل مراکش در آینده نزدیک به وضعیت قبلی خود بازگردند، گفت: این شهر هفته‌ها است که شاهد تعمیرات اساسی برای میزبانی از جلسات شورای بانک جهانی و شورای صندوق بین المللی پول است که قرار است بین نهم تا پانزدهم اکتبر برگزار شود.
با این حال، ویرانی مشاهده شده ناشی از زمین لرزه در مناطقی از مراکش، که شامل مناطق وسیعی است که از نرخ بالای فقر و شکنندگی و ضعف زیرساخت‌ها رنج می‌برند، به مداخله فوری دولت مغرب نیاز دارد تا برنامه‌ای برای غلبه بر آثار منفی زمین لرزه ایجاد شود و یک برنامه توسعه هم برای خروج این منطقه از انزوا چه در سطح زیربنایی و چه از نظر اقتصادی تدارک دیده شود.