تنش جدید مرزی میان هند و چین؛ رویکرد دو همسایه هسته ای
دهلی نو - ایرنا - دره گالوان که حدود شصت کیلومتری شمال شهر لاداخ قرار دارد به مرکز اختلافات اخیر مرزی هند و چین به عنوان دو همسایه هسته‌ای تبدیل شده است. این اختلافات ابعاد مختلفی دارد که سبب شده تمایزی با اختلافات پیشین این دو کشور داشته باشد.
به گزارش روز یکشنبه ایرنا، در ماه "مه"(اردیبهشت) امسال، چین بیش از 6 هزار نفر سرباز به همراه تجهیزات پشتیبانی آن‌ها را به چهار نقطه در شرق لاداخ، سه نقطه در دره گالوان و یک نقطه در دریاچه "پانگونگ تسو" منتقل کرد. هند نیز در مقابل، نیروهای مشابهی به مناطق مرزی با چین منتقل کرده است تا بتواند در مقابل پیشروی‌های چین مقابله کند. مناقشه مرزی دو همسایه هسته‌ای در جنوب آسیا، بار دیگر بحث داغ رقابت میان هند و چین را در محافل سیاسی و نظامی آغاز کرده است. اگرچه تنش کنونی میان دو کشور مانند تنش مرزی در منطقه دوکلم در سال 2017، مورد توجه رسانه‌ها قرار نگرفته است. اکنون هر دو کشور هند و چین در حال تلاش برای برقراری دوباره صلح و همچنین بازگشت شرایط اولیه در مناطق مرزی هستند. دو طرف تاکنون 5 دوره مذاکرات برگزار کرده‌اند تا بتوانند اختلافات خود را برطرف کنند. هند و چین درحالی امسال هفتادمین سال روابط دیپلماتیک خود را جشن می‌گیرند که در طول هفت دهه گذشته مذاکرات مرزی مختلف آن‌ها نتیجه‌ای نداشته است، اما مناقشه کنونی مرزی دو کشور با تنش‌های پیشین متفاوت است.
اختلاف در بیش از یک نقطه تنش کنونی مرزی هند و چین، برخلاف گذشته در بیش از یک نقطه است. این نقاط شامل دریاچه "پانگونگ تسو"، دره "گالوان"، نقطه "گوگرا" در لاداخ و گذرگاه "ناکو" در سیکیم است. عقب نشینی نیروهای دو کشور از این مناطق به یک برنامه ریزی دقیق نیاز خواهد داشت.
تغییرات بر روی نقشه اقدام هند در لغو امتیازات خاص جامو و کشمیر و خودمختاری این منطقه و همچنین تقسیم آن به دو منطقه "جامو و کشمیر" و "لاداخ" که به صورت مستقیم از سوی دولت مرکزی هند اداره می‌شوند، روابط هند و چین را به سوی تنش بیشتر سوق داده است. درحالی که هند نقشه‌های جدید سیاسی منتشر کرده است، چین این کشور را به نقض حریم و حاکمیت ارضی خود متهم کرده است. در سال 2019، چین بیش از 30 هزار نقشه جهانی که ایالت اروناچال پرادش (شمال شرقی‌ترین ایالت هند و مورد ادعا از سوی چین) و تایوان را به عنوان بخشی از چین نشان نمی‌داد، نابود کرد. در ماه آوریل سال جاری، نقشه رسمی دیجیتالی چین که توسط سازمان ملی اطلاعات جغرافیایی و نقشه کشی این کشور مدیریت می‌شود، بخشهایی از ایالت اروناچال پرادش را در خاک چین نشان داد.
منطقه اکسای چین و تمرکز دوباره بر لاداخ چین به تغییر وضعیت سیاسی و جغرافیایی منطقه لاداخ به شدت واکنش نشان داد و آن را اقدامی غیر قابل قبول که حاکمیت ارضی چین را نقض می‌کند محسوب کرد. هند در واکنش به این انتقاد چین اعلام کرد لاداخ یک مساله داخلی این کشور است و وضعیت خط واقعی کنترل را تغییر نمی‌دهد. آمیت شاه وزیر کشور هند در ماه اوت سال گذشته، در پارلمان این کشور گفت که هند منطقه "اکسای چین" را از پکن پس خواهد گرفت. این اظهارت، نارضایتی بیشتر چین را به دنبال داشت. به نظر می‌رسد مناقشه کنونی در منطقه لاداخ با هدف تاکید دوباره چین بر ادعای خود در منطقه اکسای چین انجام گرفته است.
محاسبات در روابط هند - پاکستان - چین از سال گذشته تاکنون، هند در رسیدن به اهداف راهبردی خود قاطعانه‌تر قدم برداشته است. این کشور خواهان خروج پاکستان از کشمیر تحت کنترل اسلام آباد شده و گزینه‌های کنترل فیزیکی منطقه "گیلگیت بالتیستان" را بررسی کرده است. نقشه‌های هند، منطقه "گیلگیت بالتیستان" و "اکسای چین" را در داخل مرزهای این کشور در لادخ نشان می‌دهند. سازمان هواشناسی هند از ماه مه امسال تاکنون وضعیت جوی مناطق "گیلگیت بالتیستان" و کشمیر تحت حاکمیت پاکستان را اعلام می‌کند. در همین ماه، دادگاه عالی پاکستان با برگزاری انتخابات در این مناطق موافقت کرد. همچنین پاکستان بخشی از سرزمین کشمیر را در اختیار چین قرار داده است که پکن را به یک ذینفع در کشمیر تبدیل می‌کند.
نبود بیانیه‌های دیپلماتیک مقامات چینی تاکنون بیانیه رسمی در مورد تنش مرزی با چین در خط واقعی کنترل منتشر نکرده‌اند. اگرچه وزارت خارجه چین یک بیانیه در مورد مناقشه مرزی در گذرگاه "ناکو" منتشر کرد، اما وانگ یی وزیر امور خارجه چین در گزارش سالانه خود در ماه مه (اردیبهشت)، به مناقشه مرزی با هند اشاره‌ای نکرد و ترجیح داد مساله هنگ کنگ را مطرح کند. رسانه‌های چین نیز از انعکاس گسترده مناقشه مرزی با هند خودداری کرده‌اند. از سوی دیگر نارندرا مودی نخست وزیر هند تاکنون در ارتباط با موضوع تنش مرزی با چین سکوت کرده است.
توافق ووهان ایجاد محدودیت برای سرمایه گذاری شرکت‌های چینی در هند و همچنین اقدام دولت هند برای تحریم کالاهای چینی، در واقع نقض توافق ووهان محسوب می‌شود. این توافقنامه حدود دو سال پیش میان نارندرا مودی نخست وزیر هند و شی جین پینگ رییس جمهوری چین امضا شد. دو طرف توافق کردند که یک همکار و دوست برای یکدیگر باشند نه رقیب. با این وجود اتحاد هند با آمریکا، استرالیا و ژاپن و همچنین شرکت مداوم آن در رزمایش‌های نظامی و دریایی با حضور این کشورها، دهلی نو را در جبهه مقابل چین قرار داده است.
ارتباط ویروس کرونا وقوع بحران ویروس کرونا که تاکنون بیش از 7 میلیون نفر در سراسر جهان را به خود مبتلا کرده است، مساله‌ای است که روابط هند و چین را پیچیده‌تر می‌سازد. اگرچه هند به صورت مستقیم چین را در این مورد مقصر معرفی نکرده است، اما این کشور به جریانی پیوسته که مخفی کاری چین را دلیل انتشار گسترده این ویروس می‌داند و این امر مذاکرات میان دهلی نو و پکن را با بی‌اعتمادی بیشتری همراه می‌سازد.
*س_برچسب‌ها_س* *س_پرونده خبری_س*