تنها چیزی که برای دولت مهم نیست تئاتر است / ما مردممان را به دیدن تئاتر عادت نداده ایم / گویا تراژدی فقر هنرمندان تئاتر قرار نیست ریشه کن شود

سروش طاهری نویسنده، بازیگر و کارگردان تئاتر در گفتگو با خبرنگار فرهنگی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ در خصوص وضعیت این روزهای تئاتر و هنرمندان تئاتری در شرایط کرونایی گفت: تئاتر یک هنر زنده است، اساسا می گویند که در تئاتر وجود 2 عنصر را نمی شود حذف کرد، همیشه در تاریخ می خوانیم که حضور تماشاگر، گروه اجرا کننده و مکان اجرا در اجرای تئاتر مهم است.

وی افزود: مکان اجراهای تئاتر، امروز ممکن است هرجایی باشد اما حضور تماشاگر و گروه اجرایی غیر قابل حذف است، در نتیجه اولین ضربه ای که تئاتر می خورد این است که از راه دور نمی تواند مخاطبان را در کنار هم قرار دهد، مخاطبان در کنار هم قرار نمی گیرند یعنی هرکس در منزل خودش یا به تنهایی و یا نهایتا 2 یا 3 نفری می نشینند و یک کاری را در تلویزیون می بینند؛ مدیوم تئاتر چنین چیزی نیست، مدیوم تئاتر زنده است و این ارتباط تنگاتنگ را می خواهد.

این کارگردان اظهار داشت: بعضی وقت ها می بینید در یک سالن تئاتر یک تماشاگر می خندد و 100 تماشاگر دیگر هم با خنده او می خندند و ارتباط برقرار می کنند، در نتیجه اولین لطمه ای که تئاتر از کرونا می خورد از لحاظ اجرایی است. تئاتر ماهیت خودش را از دست می دهد، ما این روزها با شکل جدیدی از مدیا یا مدیوم تئاتر مواجه می شویم و ان هم ارتباط تصویری یا مجازی با تئاتر است؛ مردم ما با همان تئاتر هم آشتی نکرده بودند چه برسد به این که با تئاتر مجازی اتباط برقرار کنند.

وی در ادامه گفت: خیلی از هنرمندان تئاتر مخصوصا آن ها که پا به سن گذاشته اند با این شرایط مجازی آشنا نیستند و جمع شدن انها دور هم اصلا امکان پذیر نیست، تئاتر اومانیست ترین هنر دنیا است، یعنی کاملا انسانگرا است و به انسان وابسته است به این معنا که همه چیزش در مورد مسائل و خصائص انسانی و برای انسان ها اجرا می شود در نتیجه اجرا کردن تئاتر در حال حاضر در این شرایط بحرانی واقعا کار سختی است.

طاهری اذعان داشت: من معنای این تئاتری مجازی را واقعا نمی فهمم، این از سر باز کردن است یعنی فقط یک دل مشغولی است که برای همدیگر درست کنیم و این مسئله هیچ کمکی که نمی کند هیچ، به نظر من اساسا غلط هم است، تماشاگر این گونه با تئاتر آشتی نخواهد کرد چرا که برای اجرا کردن یک تئاتر در تلویزیون یا در یک محیط مجازی ما نیاز به مدیوم و راهکارهای جدیدی داریم که با اصل تئاتر مشکل دارد یعنی در تناقض است. یعنی با این روش مجازی تماشاگری را پرورش می دهیم که وقتی سالن های تئاتر باز می شود، دوباره به سالن های تئاتر باز نمی گردد و حالا به چنین فضایی عادت کرده است این کلیتی است که می توان در مورد خسارت کرونا به تئاتر گفت.

وی افزود: از لحاظ مالی هم هنرمندان تئاتر از قبل در مضیقه بوده اند و همچنان هم هستند و گویا این تراژدی دیرینه فقر هنرمندان تئاتر قرار نیست ریشه کن شود، اگر حل می شد که شرایط هنرمندان الان این نبود.

این بازیگر کشورمان خاطر نشان کرد: قطعا تئاتر بعد از بحران کرونا با ریزش مخاطب مواجه می شود، تئاتر قبل از کرونا هم مخاطبش را از دست داده بود علت از دست دادنش هم این بود که آن هایی که قدرت دولتی داشتند رفتند در سالن های بزرگ مانند هتل اسپیناس و امثالهم تئاتر اجرا کردند و با تبلیغات هنگفت، بازیگران و ستاره های سینما را روی صحنه آوردند؛ کسانی مثل شهاب حسینی توانستند تئاتر شهر را در اختیار بگیرند و همه هم از این ماجرا راضی بودند. انجمن هنرهای نمایشی بودجه آن نمایش را برای چند ماه پرداخت کرد، آن هم به این علت نبود که تئاتر فاخری است فقط به دلیل حضور علی نصیریان و شهاب حسینی بود.

وی ادامه داد: ما مردممان را به دیدن تئاتر عادت نداده ایم، کسی به دیدن تئاتر عادت نکرده است یعنی در سبد فرهنگی خانواده های ما چیزی به نام تئاتر تعریف نشده است، اساس تئاتر را جزء دل مشغولی هایشان نمی بینند.

این نویسنده تئاتر گفت: فکر می کنید که تئاتر مجازی چقدر بازخورد دارد؟ عملا هیچ بازخوردی ندارد، چند درصد جامعه را درگیر می کند، فردا هم که کرونا تمام شود قطعا تئاتر با آن مشکلاتی که قبلا مواجه بود، روبرو می شود و چیزی از این بدنه نحیف باقی نخواهد ماند.

وی افزود: برای تشویق و جذب مردم به سمت تئاتر باید در آموزش و پرورش اینگونه برنامه ریزی می شد که بچه ها را هفته ای یکبار به دیدن تئاتر می بردند تا بتوانند 20 سال بعد نتیجه آن را ببیند، بچه ای که از کودکی تئاتر ببیند وقتی بزرگ شود تئاتر را یک نیاز می بیند، همانطور که وقتی به دانشگاه می رود ریاضی یا هر رشته ای دیگر می خواند برای تئاتر هم باید از دبستان برنامه ریزی کنند. من وقتی که به سن 18 سالگی رسیده بودم یک نفر نبود که من را راهنمایی کند و بگویدکه اصلا دانشکده هنرهایی زیبایی هم وجود دارد، واقعا کسی نمی دانست؛ برای تئاتر باید از کودکی و در مدارس برنامه ریزی کرد.

طاهری اظهار داشت: اگر به این شکل مردم با تئاتر آشنا شوند وقتی که یک تئاتر ضعیف یا قوی ببینند فرق آن را متوجه می شوند و تئاتر ضعیف کم کم حذف می شود اما الان معیار خوبی برای تئاتر خوب یا بد نداریم، چون عواملی در فروش وجود دارد که اصلا ربطی به کیفیت تئاتر ندارد، بعد از دوران کرونا هم نمی دانم چه اتفاقی می افتد ولی من می گویم که تئاتر قطعا افت بیشتری خواهد کرد چون که مردم بیش از پیش با مسائل اقتصادی درگیر هستند در نتیجه مدام تئاتر دچار ضعف خواهد شد و باز هم ضعیف تر از چیزی که الان هست می شود.

این بازیگر کشورمان در پاسخ به پرسشی مبنی بر این که وظیفه دولت در حمایت از تئاتری ها چیست گفت: شما تا به حال دیده اید یک تئاتر را در تلویزیون تبلیغ کنند؟ مگر چه مشکلی وجود دارد که نمی شود تبلیغش را کرد؟ شما دیده اید تئاتر را در دانشگاه ها تبلیغ کنند؟ ما دچار چند جناحی هستیم، همه می ترسند تئاتر را تبلیغ کنند؛ می گویند ارشاد به این تئاتر مجوز داده است ولی معلوم نیست با سیاست های ما همخوانی داشته باشد؛ تلویزیون باید برای تئاتر تبلیغ کند، یک برنامه برای تئاتر در شبکه 4 سیما که کم بیننده ترین شبکه تلویزیون است اختصاص داده اند و ان هم در ساعت هایی که بینند ندارد، این به درد ما نمی خورد و هیچ کمکی به جریان تئاتر نمی کند، هیچکس هنوز باورش نشده است که تئاتر می تواند یک اندیشه سازی عمیق در جامعه کند، گویا هنوز کسی این را باور نکرده است، به تبع دولت اولین کاری که برای تئاتر می تواند بکند همین است.

سروش طاهری در پایان گفت: دولت تنها سعی می کند یک نگاه معیشتی به مردم داشته باشد من به اداره ارشاد رفتم و یک فرم اینترنتی پر کردم، من دیدم که در 3 ماه گذشته تنها 9 میلیون تومان درآمد داشته ام، تازه من کسی هستم که در سال 7 یا 8 تئاتر بازی می کنم، استاد دانشگاه هستم، کلاس خصوصی تدریس می کنم و... 9 میلیون تومان تنها درآمد من در 3 ماه بوده است؛ باور می کنید ی تئاتری حرفه ای ماهیانه 3 میلیون تومان درامد داشته باشد؟ به این فکر کردم که دیگر همکارانم که کم‌تر هم کار می کنند از کجا خرج زندگیشان را در می آورند. همه این ها وظیفه دولت است ولی اصلا برای کسی مهم نیست چون دولت کارهای مهم تر از این دارد و اول باید شکم مردم را سیر کند، درنتیجه باید فکر دیگری برای این مسئله کرد.

گفتگو از احسان رستمیان

انتهای پیام /