شنبه 3 آذر 1403

توهم جنگی بی‌بی برای لبنان

وب‌گاه دنیای اقتصاد مشاهده در مرجع
توهم جنگی بی‌بی برای لبنان

از زمان شروع جنگ اسرائیل و غزه، پس از حمله حماس در 7 اکتبر، ترس اصلی این بود که این درگیری ممکن است بسیار گسترده تر و مرگبارتر شود. به گزارش بی بی سی، یک روز پس از حمله حماس، قدرتمندترین گروه مسلح حزب الله لبنان در همبستگی با حماس، راکت ها و گلوله های هدایت شونده را به سمت اسرائیل شلیک کرد که با واکنش تلافی جویانه پهپادها و توپخانه های اسرائیلی مواجه شد. آیا اسرائیل آسیب دیده و آسیب...

این هفته اسرائیل حملات هوایی بیشتری را به دره بقاع در عمق لبنان انجام داد و تعداد کشته شدگان در لبنان از زمان آغاز درگیری به بیش از 240 نفر رسید. در تلافی، حزب الله 100 موشک کاتیوشا را به شمال اسرائیل شلیک کرد که سنگین ترین حمله آن از زمان آغاز جنگ با اهدافی از جمله پایگاه های ارتش اسرائیل در بلندی های جولان بود. از ماه اکتبر تاکنون حداقل 17 اسرائیلی در حملات لبنان و سوریه کشته شده اند. موشک های این هفته باعث شد تا ایتامار بن گویر، وزیر امنیت ملی راست افراطی اسرائیل، خطاب به وزیر دفاع یوآو گالانت، پست خشمگینانه ای را منتشر کند با این محتوا که: «ارتش مسوولیت شماست. منتظر چه هستید؟ ما باید شروع به پاسخ، حمله کنیم. جنگ، حالا!» ماه گذشته، هرزی هالوی، رئیس ستاد نیروهای دفاعی اسرائیل (IDF) گفت: «ما اکنون بر آمادگی برای جنگ در شمال تمرکز کرده ایم.» برای مدت طولانی، به نظر می رسید که درگیری‌ها در مرز به دقت حول خطوط قرمز ناگفته تنظیم شده بود تا از تبدیل جنگ به جنگ همه‌جانبه جلوگیری شود. حسن نصرالله، رهبر حزب الله، خواستار جنگ نیست. خاطرات لبنان از جنگ سال 2006 با اسرائیل که بیش از 1000 لبنانی کشته بر جای گذاشت، هنوز تازه است و اسرائیل می‌داند که توان نظامی حزب الله به مراتب بیشتر از حماس است.

 فقط عقب نگه داشتن

نظرسنجی منتشر شده در روزنامه معاریو این کشور در ماه گذشته نشان داد که 71‌درصد از پاسخ دهندگان طرفدار عملیات نظامی در مقیاس بزرگ برای عقب راندن حزب الله هستند. ساریت زهوی که در نزدیکی مرز لبنان زندگی می‌کند و ریاست مرکز تحقیقات آلما را که در زمینه تهدید تخصص دارد عهده دار است، می گوید که هدف حزب الله «کشاندن اسرائیل به جنگ بدون آغاز واقعی آن است.» اما، او استدلال می‌کند، اسرائیل به دنبال رویارویی همه‌جانبه نیست. «منافع اسرائیل اجتناب از جنگ تمام عیار در عین دستیابی به یک وضعیت امنیتی بهبود یافته و در عین حال آسیب رساندن به تیپ های حزب الله تا حد امکان است. ما توانایی حزب الله در اینجا و هزینه جنگ را درک می‌کنیم.»

او معتقد است که استفاده حزب الله از راکت هایی که برد بیشتری نسبت به موشک های ضدتانک دارد، گواه تغییر در تاکتیک ها و توانایی های نظامی این گروه است. حزب الله هزینه های جنگ را در نظر می‌گیرد، اما آنها به آینده نزدیک نگاه نمی کنند، بلکه سال‌ها به جلو نگاه می‌کنند. او می افزاید: «آنها قبلا با تخلیه اجباری ده ها‌هزار اسرائیلی به نتیجه رسیده اند.»

حدود 60000 اسرائیلی که در نزدیک مرز زندگی می‌کنند، از ماه اکتبر از جنگ فرار کرده اند که بزرگ‌ترین جابه‌جایی در تاریخ اسرائیل است. حدود 100000 ساکن لبنان نیز از آن سوی مرز نقل مکان کرده اند. اسرائیل می خواهد نیروهای حزب الله را فراتر از رودخانه لیتانی که نوعی منطقه حائل بین بیروت و مرز اسرائیل است، به عقب براند تا پناهجویان تخلیه شوند. به عنوان بخشی از توافق برای پایان دادن به جنگ 2006، قرار بود منطقه جنوب لیتانی به جز ارتش لبنان و نیروهای سازمان ملل - که حزب الله آن را نقض کرده است، از حضور نظامی پاک باشد. این بخشی از گفت‌وگو با آموس هوخشتاین، فرستاده ویژه ایالات متحده است که بارها برای جلوگیری از تشدید تنش به منطقه اعزام شده است. اما توافق بر سر عقب‌نشینی و خلع سلاح حزب‌الله همچنان مبهم باقی مانده است. به نظر می‌رسد تاکنون، هم بنیامین نتانیاهو و هم حزب‌الله از پرتگاه دوری کرده اند. ارتش اسرائیل در حال حاضر بدون گشودن جبهه جدید و موج جدیدی از تنش بین‌المللی در غزه گسترده شده و حزب الله در حالت واکنشی است. هدف حزب الله بیشتر جنگ فرسایشی سطح پایین‌تر است. اما خطر واقعی، محاسبه اشتباه و فرورفتن در برابر فشارهای رقیب است.

نتانیاهو از این تصور که کشورش را در معرض بدترین حمله در تاریخ خود قرار داده است، مورد تحقیر خانواده های گروگان هایی قرار گرفته است که از او می خواهند برای بازگرداندن آنها به توافقی دست بزند و غرب به خاطر تلفات فزاینده غیرنظامیان در غزه، نتانیاهو را مورد انتقاد قرار داده است. ترس این است که او گسترش نبرد در لبنان را کلید بقای سیاسی خود بداند و اینکه اسرائیل، در پی حملات 7 اکتبر، بدون انجام اقدام نظامی، تهدید مستمر در جبهه شمالی خود را تحمل نکند. اسرائیل از ماه اکتبر حدود 4000 حمله به مواضع در سراسر لبنان داشته است.

هلال خاشان، از دانشگاه آمریکایی در بیروت، معتقد است که خویشتن داری نسبی اسرائیل تاکنون، داستان واقعی را بیان نمی کند. او با اشاره به حملات اسرائیل به حدود 4000 موضع در سراسر لبنان از ماه اکتبر، می گوید: «نتانیاهو آشکارا خواهان جنگ است.» او می‌گوید: «نتانیاهو از نظر سیاسی به پایان رسیده است و وقتی جنگ متوقف شود، باید با حساب خود روبه‌رو شود. من فکر نمی کنم که او به این بیندیشد که آمریکا یا اروپا چه فکری می‌کنند؛ نتانیاهو تصمیم خود را در مورد حزب الله گرفته است.» یک متغیر ناشناخته دیگر و بالقوه جدی تر، پاسخ ایران است که به حزب الله، نماینده خود در لبنان، به عنوان سنگری در برابر اسرائیل متکی است. از زمان حمله حماس، تهران قدرت خود را در سراسر خاورمیانه افزایش داده است. گروه های مورد حمایت ایران پایگاه های نظامی آمریکا در عراق و سوریه را هدف قرار داده اند و ارتش یمن حملات بی‌شماری را به کشتی ها در دریای سرخ انجام داده اند. این جنگ تاکنون به یک جنگ گسترده و بدون محدودیت وارد نشده است اما حملات بزرگ اسرائیل به حزب الله می‌تواند محاسبات تهران را تغییر دهد.

در لبنان، میل کمی برای درگیری کامل با اسرائیل وجود دارد، به‌ویژه در میان گروه های مذهبی که به شاخه شیعه اسلام که حزب الله به آن تعلق دارد، وابسته نیستند. خاشان می گوید: «غیرشیعیان تقریبا به اتفاق آرا مخالف هستند.» حسن نصرالله گفته است که با آتش‌بس با اسرائیل قبل از آتش‌بس در غزه موافقت نخواهد کرد. گزارش شده است که او ماه گذشته به یک رهبر نظامی ایرانی گفته بود که نمی خواهد ایران در جنگ با اسرائیل یا ایالات متحده وارد شود - و در صورت حمله کامل به اسرائیل، حزب الله به تنهایی خواهد جنگید. هنوز کسانی که در دو طرف مرزهای خطرناک زندگی می‌کنند، به دلیل ترس از درگیری ها تحت فشار قرار دارند. ساریت زهوی می‌گوید: «هر شب تصاویر حمله 7 اکتبر را با خود به رختخواب می برم و هر روز صبح از خواب بیدار می شوم و می گویم خوب، حماس یا دیگر گروه های مخالف اسرائیل دیشب دیگر حمله نکردند. این یک تهدید وجودی است.»

--> اخبار مرتبط