حقابه هیرمند در راه شوره‌زارهای افغانستان

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از عصر هامون، سدسازی‌های افغانستان در سال های اخیر باعث شده تا خشکسالی در منطقه سیستان به نقطه بحران برسد به طوری که این روز ها انبار غله ایران در حال تبدیل شدن به شوره‌زار است.

هر چند در دو دهه اخیر پیگیری‌های متعددی مبنی بر دریافت حقابه هیرمند انجام شده اما تاکنون به نتیجه نرسیده است. محمد جواد عسکری، رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با عصر هامون با اشاره به بد عهدی های افغانستان در خصوص انحراف مجدد آب به سمت گود زره گفت: این موضوع را از وزارت اموز خارجه درخواست کردیم به طور جد پیگیری کند. وی افزود: مکاتبات و پیگیری های در این خصوص انجام شده که نتیجه نهایی را در روزهای آینده به رسانه‌ها اعلام خواهیم کرد. مسئولان ملی باید هرچه سریعتر برای تامین منابع آب پایدار در منطقه سیستان چاره‌اندیشی کنند  حبیب الله دهمرده، نماینده مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی گفت: در زمینه اختصاص حق‌آبه سیستان فقط با وعده‌های بی‌عمل رو‌به‌رو هستیم و تا زمانی که بند "کمال خان" اصلاح نشود شرایط به همین نحو پیش می‌رود، این در حالی است که ریزگردها امان مردم را بریده و بخش قابل توجهی از مردم سیستان مهاجرت کرده یا در فکر مهاجرت هستند. دهمرده با اشاره به ساختار بند کمال خان بیان کرد: این بند به پشتوانه بدخواهان جمهوری اسلامی و در رأس آنها آمریکا و اسرائیل به نحوی طراحی شده که حق‌آبه ایران را سمت شوره‌زار منحرف کند و این اقدام با هدف خالی شدن سیستان به عنوان تنگه احد ایران اسلامی از جمعیت صورت می‌گیرد. وی تصریح کرد: مسئولان ملی باید هرچه سریعتر برای تامین منابع آب پایدار در منطقه سیستان چاره‌اندیشی کنند و در این راستا راه حل‌هایی از جمله انتقال آب دریای عمان، جلوگیری از تبخیر آب چاه‌نیمه‌ها و حفر چاه‌های آب ژرف جدید وجود دارد اما نیازمند تامین اعتبار ویژه است. علت این همه خوش‌بینی در خصوص حقابه هیرمند چیست؟ حرف برای مردم آب نمی‌شود محمد سرگزی عضو کمیسیون عمران و نماینده زابل و زهک در مجلس در جلسه روز چهارشنبه 2 شهریور 1401 مجلس شورای اسلامی در تذکری شفاهی به رئیس جمهوری، وزرای امور خارجه، نیرو و کشور و دبیر شورای‌عالی امنیت ملی گفت: یک میلیون نفر از مردمان شمال سیستان و بلوچستان فقط تا پایان امسال آب شرب دارند؛ آیا وقت آن نرسیده است با توجه به بدعهدی‌های مکرر هیأت حاکمه افغانستان در خصوص اختصاص حقابه کشورمان از رود هیرمند و انحراف آب به گود زره در شورای عالی امنیت ملی تصمیم مناسبی اتخاذ شود؟ وی افزود: علت این همه خوب‌بینی در خصوص حقابه هیرمند چیست؟ حرف برای مردم آب نمی‌شود. این نماینده مجلس همچنین در تذکر دیگری به رئیس جمهوری خواستار بهبود و توجه به معیشت نیروهای مسلح به عنوان تأمین کنندگان امنیت کشورمان شد. نماینده مردم زابل و زهک در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه «یک میلیون نفر از مردمان شمال سیستان و بلوچستان فقط تا پایان امسال آب شرب دارند»، خواستار اتخاذ تصمیم مناسب از سوی شورای عالی امنیت ملی در خصوص حقابه ایران از رود هیرمند شد. تالاب هامون مساله ملی است و حتما باید واکنش مناسبی داشته باشیم آرزو اشرفی، مدیر کل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست گفت: سال گذشته شاهد انحراف آب از مسیر طبیعی رودخانه هیرمند به سمت گودزره بوده‌ایم که با این اقدام هیچ‌گونه ملاحظات زیستی بین‌المللی و قواعد بین‌المللی و حسن همجواری دو کشور رعایت نشد و در نهایت آبی از این حوضه وارد کشور ما نشد و در تامین آب شرب نیز دچار مشکل شدیم، این موضوع در مذاکرات اخیر وزارت نیرو دنبال شده است. اشرفی‌زاده افزود: وزیر نیرو به عنوان نماینده ایران موضوع را پیگیری کرد و کشور افغانستان در هفته های گذشته قول داده بود که دیگر هیچ انحراف آبی از مسیر طبیعی رود هیرمند از بند کمال خان به سمت گود زره نداشته باشد اما تصاویر ماهواره‌ای روزهای گذشته موید این است که انحراف آب برای دومین سال در حال انجام است، اگر این اتفاق بیفتد، عدم رعایت حسن همجواری دو کشور را ثابت می‌کند و وضعیت تامین حق‌آبه تالاب هامون بدتر می‌شود و مردم کشور افغانستان نیز از ریزگردهایی ناشی از تالاب هامون، متضرر خواهند شد. وی با بیان اینکه تالاب هامون مساله ملی است و حتما باید واکنش مناسبی داشته باشیم افزود: مطالبه‌گری سازمان محیط زیست همواره بر این اساس بوده که حق‌آبه باید مسیر طبیعی خود را طی کند، در این رابطه ابزار ما وزارت امور خارجه و وزارت نیرو است زیرا در غیر اینصورت سازمان محیط زیست به‌تنهایی قادر به حل موضوع نخواهد بود و حتما عزم منطقه‌ای بین دو کشور را می‌طلبد. هر دولتی که در افغانستان روی کار بیاید موظف به اجرای معاهده 1351 هیرمند است دبیر کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: در صورت ادامه خلف وعده های طرف افغانستانی در زمینه حق آبه ایران از رودخانه هیرمند بنابر ملاحظات و اشرافیت، دولت در زمان مناسب برای استفاده از اهرم های فشار تصمیم خواهد گرفت، ما به دنبال تشدید تنش ها نیستیم و به دنبال دوستی میان دو کشور هستیم. علی علیزاده بیان کرد: هر دولتی که در افغانستان روی کار بیاید موظف به اجرای معاهده 1351 هیرمند است و اگر خدایی نکرده این پیمان را اجرا نکند، قطعا اقدامات دیگر بنابر شرایط و ملاحضات انجام خواهد شد. وی بیان کرد: ایران و افغانستان مکمل یکدیگرند و همدیگر را تکمیل می کنند، افغانستان محصور در خشکی است و نیاز به مرزهای آبی دارد، محصولاتی در ایران تولید می‌شود که در افغانستان وجود ندارد، از طرفی افغانستان مطابق معاهده موظف به پرداخت حق آبه رودخانه هیرمند است. وی تصریح کرد: مقامات کشور افغانستان متوجه باشند که چند میلیون نفر از اتباع این کشور در خاک جمهوری اسلامی ایران زندگی می کنند و برای آن ها شغل، مسکن و امنیت تامین شده و اگر هیات حاکمه افغانستان بخواهد برای این جمعیت، فعالیت های مذکور را انجام دهد، چه هزینه ای را باید صرف کند. وزارت امور خارجه و نیرو در زمینه حق آبه رودخانه هیرمند ضعیف عمل کردند ذبیح الله اعظمی ساردوئی، سخنگوی کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس گفت: با اشاره به خلف وعده هیات حاکمه افغانستان در قبال رهاسازی حق آبه ایران از رودخانه هیرمند، تصریح کرد: باید وزارت امور خارجه با جدیت با طرف افغانستانی برخورد کند، از تمام توان و اهرم های فشار باید برای گرفتن حق آبه هیرمند استفاده شود، طرف افغانستانی دنبال زیاده خواهی است. سخنگوی کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس ادامه داد: وزارت امور خارجه و نیرو در زمینه حق آبه رودخانه هیرمند ضعیف عمل کردند و عملکرد فعلی قابل قبول نیست. وی در پاسخ به چرایی عدم پرداخت حق نکشت به کشاورزان سیستانی، بیان کرد: وزارت جهاد کشاورزی در زمینه سیل، سرمازدگی و بحران ها موارد مورد نیاز کشاورزان را برطرف نمی کند چه برسد که بخواهد در این زمینه جبران خسارت کند، تغییر الگوی کشت و گرفتن حق آبه رودخانه هیرمند نقش موثری در فعال کردن کشاورزی منطقه دارد. خلیل رحیمی جهان آبادی عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس گفت: در هر جلسه مذاکره ای که با طرف طالبانی داشتیم بارها تأکید کردند به تمام عهدنامه های هیرمند واقف بوده و مفاد آن را قبول دارند و می پذیرند که از جمله آن گزارشی بود که در سال 1351 میان دو کشور مطرح، حجم آب و میزان حقابه ایران از هیرمند مشخص شد اما تا کنون به تخصیص آن عمل نکرده بودند. انتهای پیام /