حکایت کوتاه سه نسل و سه شاه / نام پزشک صاحب‌نام قاجار روی کوچه‌ای قدیمی
آنطور که «نصرالله حدادی» تاریخ‌پژوه به نقل از کتاب «شرح حال طبیبان قاجار و رضاشاه» می‌گوید: محمدحسین خان ادهم فرزند ارشد فخرالاطبا (میرزا زین‌العابدین لقمان‌الممالک) بود که پس از مرگ پدر به لقب فخرالاطبا ملقب شد و از پزشکان تراز اول آذربایجان محسوب می‌شد و نزدیک‌ترین همکار دکتر طولوزان بود که در سال1258 در تبریز متولد شد.
یکی از کوچه‌های مهم بالای میدان منیریه و خیابان ولیعصر (عج) که به نام شخصیت مهمی است و نوشتن درباره‌اش خالی از لطف نیست کوچه لقمان ادهم است.
به گزارش همشهری آنلاین، کوچه‌ای که به نام یکی از چهره‌های نام‌آور ایران یعنی دکتر «محمدحسین لقمان ادهم» نبیره پیر احمد کنی، طبیب محمدعلی‌شاه و نواده میرزا محمد کنی، طبیب ناصرالدین شاه است.
آنطور که «نصرالله حدادی» تاریخ‌پژوه به نقل از کتاب «شرح حال طبیبان قاجار و رضاشاه» می‌گوید: «محمدحسین خان ادهم فرزند ارشد فخرالاطبا (میرزا زین‌العابدین لقمان‌الممالک) بود که پس از مرگ پدر به لقب فخرالاطبا ملقب شد و از پزشکان تراز اول آذربایجان محسوب می‌شد و نزدیک‌ترین همکار دکتر طولوزان بود که در سال1258 در تبریز متولد شد. تحصیلات خود را در دانشکده پزشکی پاریس انجام داد و پس از مراجعه به ایران در تبریز به سمت طبیب مخصوص ولیعهد وقت، محمدعلی میرزا مشغول کار شد.»
حددادی ادامه می‌دهد: «او با بودجه شخصی مدرسه لقمانیه را با اسلوب اروپایی تأسیس کرد. دولت فرانسه و روسیه، دیپلم این مدرسه را معادل دیپلم کامل متوسطه می‌شناختند. دکتر لقمان ادهم، تحصیلات مقدماتی و متوسطه را در تبریز و در مدرسه لقمانیه انجام داد و مدتی معلم جغرافیا و ناظم آن مدرسه بود. سپس نزد استادان فن و پدر خود، طب ایرانی را فراگرفت و سال1280 هجری شمسی به فرانسه رفت و در دانشکده پزشکی مشغول شد. سال 1908میلادی (1287هجری شمسی) پایان‌نامه خود را در باب بیماری‌های سالک با درجه ممتاز ارائه کرد. به ایران بازگشت و به سمت طبیب مخصوص احمدشاه با لقب لقمان‌الدوله منصوب شد و به عضویت مجلس حفظ‌الصحه درآمد و در عملی شدن آبله‌کوبی سعی فراوان کرد.»
حدادی در ادامه می‌گوید: «لقمان‌الدوله در تصویب قانون طبابت تلاش‌های فراوانی را به کار برد. او در سال 1312 نیز به سمت پزشک مخصوص رضاشاه منصوب شد. در سال 1317 از ریاست دانشکده پزشکی و خدمات رسمی بر اثر ضعف مزاج کناره‌گیری کرد. در 24 شهریور سال 1328 به پاس خدمات 50ساله‌اش از طرف وزارت فرهنگ و دانشگاه تهران و فرهنگستان ایرانی یک قطعه نشان همایون و از طرف وزارت فرهنگ، نشان دانش درجه یک به او اعطا شد. البته دکتر محمدحسین خان دارای نشان‌های علمی دیگری از جمله نشان لژیون دونور از فرانسه، نشان ویکتوریا از انگلستان، عقاب سرخ از آلمان، لئوپلد از بلژیک و نشان‌های دیگر از دولت‌های ایتالیا و ترکیه و اسپانیا نیز بود.»
این پژوهشگر تاریخ تهران اضافه می‌کند: «دکتر محمدحسین لقمان ادهم پیش از ظهر اول آبان 1329 که مصادف با روز عاشورا بود، چشم از جهان فروبست. بیمارستان 300تختخوابی تهران 15دی 1330 از سوی وزارت بهداری وقت به نام او نامگذاری شد. زنده‌یاد ملک الشعرای بهار نیز که سال 1312 به دلیل مخالفت با پهلوی اول در حبس به سر می‌برد در زندان قصیده‌ای در ستایش لقمان‌الدوله سرود که با این بیت تمام می‌شود: «چو لقمان ادهم نباشد کسی / هوادار جانت به جانت قسم.»
از میان اخبار