داروخانهای که به نیازمندان کمک مالی میکند
گروه سلامت خبرگزاری فارس: جمعیت هلال احمر به عنوان یک نهاد امدادی نقش مهمی در امدادرسانی در حوادث و بلایای طبیعی در کشور دارد. این جمعیت در طول سال به هنگام بروز حوادثی همچون سیل و زلزله و حوادث ترافیکی و... با استفاده از هزاران امدادگر تلاش میکند تا شریط نابسامان حادثه دیدگان تسهیل شود.
یکی از معاونتهای فعال در این جمعیت، معاونت بهداشت، درمان و توانبخشی است که کار بهداشتی، درمانی و توانبخشی را برای اقشار مختلف جامعه ارائه میکند.
برای آشنایی با این معاونت در جمعیت هلال احمر با «دکتر پیمان نامدار، معاونت بهداشت، درمان و توانبخشی جمعیت هلال احمر» به گفتوگو نشستیم تا در جریان کم و کیف فعالیتهای این معاونت قرار گیریم. آنچه در ادامه از منظرتان میگذرد، مشروح این گفتوگوست.
آقای دکتر! در ابتدای گفتوگو توضیح دهید معاونت بهداشت و درمان در جمعیت هلال احمر برای چه فعالیتی ایجاد شده است؟
یکی از معضلاتی که شاید در سالهای گذشته وجود داشته عدم آشنایی مردم با جمعیت هلال احمر بوده است؛ جمعیت شامل یک مجموعهای با گستره بسیار بزرگ خدمات اما به صورت پراکنده در حوزههای مختلف است.
یکی از نکات بسیار مهم اینکه معاونت بهداشت و درمان وتوانبخشی چکار میکند به این برمیگردد که اساسنامهای در جمعیت داریم که این علاوه بر انطباق با قوانین بین المللی در مجلس تصویب شده و یکی از مهمترین بندهای آن که بند 3 است تکلیفی را به جمعیت هلال احمر داده به عنوان کاهش آلام بشریت و حفظ کرامت انسانها با هر نوع نژاد، مذهب و قومی و به ویژه کمک به حفظ سلامت مردم.
در این راستا، یکی از فرایندهای تعریف شده در کاهش آلام بشریت موضوع کمکی است که هلال احمر به سلامت کشور و به ویژه در حوزه وزارت بهداشت انجام میدهد؛ یعنی تکلیف ما این است که به عنوان متولیان این حوزه در هلال احمر یک راهبردی را پیش گیریم تا هر جایی نیاز به کمک به حوزه سلامت باشد با همکاری وزارت بهداشت انجام دهیم. البته بنده تاکید دارم که متولی سلامت مردم با وزارت بهداشت است.
هلال احمر ایران یکی از معدود کشورهای منطقه است که مدرک تخصصی بینالمللی در ارتباط با فدراسیون جهانی صلیب سرخ و هلال احمر جهان را در بحث بیمارستان صحرایی و اضطرار دارد
در این راستا معاونت بهداشت و درمان هلال احمر در سه مسیر تکلیف را انجام میدهد. یکی از حوزههای مهم مسائل امدادی است؛ یعنی در حوزه عملیاتهای امدادی سلامت که کشور در تمام استانها تقسیم شده و واحدهای بهداشت و درمان اضطراری و بیمارستانهای صحرایی در کل سامانههای استانهای هلال احمر مستقر شده است.
خوشبختانه هلال احمر ایران یکی از معدود کشورهای منطقه است که مدرک تخصصی بینالمللی در ارتباط با فدراسیون جهانی صلیب سرخ و هلال احمر جهان را در بحث بیمارستان صحرایی و اضطرار دارد؛ یعنی در مواقعی که در کل جهان و به ویژه در کشورمان اتفاق خاصی بیفتد این سامانهها برای خدمت رسانی به مردم آمده و در اسرع وقت شروع به خدمت رسانی میکنند.
تیمهایی که سامانههای اضطرار تشکیل میدهند تیمهای داوطلب هستند و به عنوان داوطلب عضو شدند و در مواقع بحران مثل سیل، زلزله و... بالافاصله سامانهها در محل مستقر و ارائه خدمات میدهند.
وجود 32 سامانه بیمارستان صحرایی در حوادث
در حال حاضر 32 سامانه بیمارستان صحرایی در مواقع بحران و تروما و آسیبهای جسمانی در حوادث داریم و 32 سامانه ارائه خدمات پایه بهداشت و درمانی در کل کشور داریم که شامل پزشک، ماما، دندانپزشک، روان شناس و روانپزشک هستند و اینها در زمانی که در زمان شکل گیری بحران استقرار پیدا میکنند.
استقرار این سامانهها را در اربعین میبینید که در داخل و خارج کشور تشکیل میشود. خدمت دومی که در معاونت بهداشت و درمان ارائه میشود و قدمتی بالغ بر 70 سال دارد، خدمات حوزه توانبخشی است.
میتوانم به جرات بگویم یکی از گسترده ترین خدماتی است که در کشور و در هلال احمر ارائه میشود. توانبخشی شامل کاردرمانی، فیزیوتراپی، گفتار درمانی، بینایی و شنوایی سنجی، خدمات ارتز و پروتز و اصلاح ستون فقرات و اندامهای مصنوعی است که قدمت بالایی دارد. در حال حاضر 198 واحد توانبخشی و بیش از 50 مرکز توانبخشی در کل کشور داریم.
این خدمات گسترده مرهون نیت خیر واقفین و خیرینی است که کمک میکنند و توانستهایم واحدها را گسترش دهیم. ما در خدمات پروتز و اندامهای مصنوعی و آرتز، بیش از 30 خدمت تجهیزات و اندامهای مصنوعی ارائه میدهیم و بیشتر این افراد حادثه دیدگان در حوادث هستند.
اینها تجهیزات بسیار گرانی است اما خوشبختانه این مراکز بین 30 تا 60 درصد پایین تر از قیمت خدمات ارائه میدهد.
خدمات توانبخشی با 30 درصد قیمت ارزانتر
در حوزه توانبخشی فیزیکی که شامل کاردرمانی و فیزیوتراپی میشود با تعرفه حدود 30 درصد پایین تر از بخش خصوصی و در حدود تعرفه دولتی خدمات ارائه میشود. در حوزه توانبخشی نکته بسیار مهم این است که این خدمات باید مستمر باشد و برای همین گاها یک مددجویی که نیاز به خدمات توانبخشی دارد مجبور شود شش ماه از خدمات توانبخشی استفاده کند و بار مالی زیادی را برای مردم تحمیل کند.
خوشبختانه در این حوزه تلاشهای زیادی صورت میگیرد و رایزنیهای زیادی از سوی رئیس جمعیت هلال احمر داشتیم تا این خدمات زیر نظر بیمه پایه قرار گیرد و بیمههای پایه خدمات ارتوپد فنی را تحت پوشش قرار دهند. علاوه بر اینکه خوشبختانه با رایزنی، بودجه حمایتی از سوی خیرین و نیز مجلس دیده شده و ما در سال 1401 تا به این لحظه 180 میلیارد تومان فقط از بودجههای حمایتی که در اختیار ما قرار گرفته علاوه بر بودجهای که خیرین دادند، برای کمک به امر تامین دارو و خدمات توانبخشی و نیاز بیمارستانی مردم تخصیص پیدا کرده است. این بودجه حمایتی توسط دستورالعمل هلال احمر برای مددجویان استفاده شده است.
مردم هلال احمر را فقط با حوادث میشناسند
آقای دکتر! چرا این مراکز درمانی در مناطق کم برخوردارتر و تابعه استانها فعال نیست؟
رسانه یک نقش عمدهای در این قضیه دارد؛ به خاطر اینکه 198 واحد و بیش از 50 مرکز علاوه بر 56 مرکز جامع که باید حداقل سه خدمات را ارائه دهد وجود دارد؛ این مراکز در تمام مراکز استانها و همین طور بسیاری از این واحدها با توجه به تکلیفی که بر عهده هلال بوده در مناطق محروم ساخته شده است؛ اما اینکه مردم کمتر استفاده میکنند به خاطر عدم اطلاع رسانی دقیق بوده است. بسیاری مردم جمعیت هلال احمر را فقط در سیل، زلزله و بحرانها دیدند؛ در حالی که در حوزه داوطلبان، جوانان و خانههای هلال و... کمتر به نظر مردم رسیده است.
به زودی در محتوای کتب درسی مقطع ابتدایی مطالب آشنایی با جمعیت هلال احمر وارد میشود
معرفی هلال احمر در کتب درسی دانشآموزان ابتدایی
تفاهم نامهای بود که بین وزیر آموزش و پرورش و رئیس جمعیت هلال احمر بسته شد و به زودی در محتوای کتب درسی مقطع ابتدایی مطالب آشنایی با جمعیت هلال احمر وارد میشود.
کسی که از دوره نوجوانی و جوانی به هلال احمر وارد میشود چه به عنوان یک عضو غنچه و جوان هلال احمر با این جمعیت آشنا میشود. در زمانهای عید نوروز چادرهای امدادی را در مسیر راهها میگذارند تا هلال احمر خود را نشان دهد.
خیلی از این مراکز در شهرستانهایی است که هیچ خدماتی در حوزه توانبخشی ندارند. مثلا در ریگان کرمان، کلاله گلستان و دورترین نقطه خراسان جنوبی یا سیستان وبلوچستان در راه راه اندازی هستیم و در مناطقی که میزان معلولیت ژنتیکی یا ناشی از حوادث بیشتر است در این مناطق نیز این مراکز جامع را راه اندازی میکنیم تا سختی و مشقتی را که مردم در این مناطق کم برخوردارتر باید تحمل کنند را کاهش دهیم.
فعالیت 37 داروخانه هلال احمر در ایران / نسخه پیچی 2 میلیون و 400 هزار بیمار
حوزه دیگر هلال احمر داروخانههایی هستند که در کل کشور 37 داروخانه وجود دارد که به نام جمعیت هلال احمر است. ایده اولیه داروخانههای جمعیت هلال احمر برای توزیع داروهای خاص و کمیابی است که از مسیرهای غیر دولتی سختیهای بیشتری داشته باشد و مسائلی باشد که این سختی را در توزیع برای سیستم دولتی بیشتر کند. با این تکلیف از اوائل دهه شصت این داروخانهها در کشور تاسیس شد و امروز به مرز بیش از دو میلیون و 400 هزار نسخه در سال رسیدیم و عموما این داروها که به داد بهداشت مردم میرسد داروهای خاص است و با کمترین میزان سود و تعرفه دولتی دارو ارائه میشود.
تیمی در این داروخانهها مدیریت میشود تا بتوانند یک زنجیره را مدیریت کنند تا کمترین کمبود دارو را مردم حس کنند؛ ضمن اینکه وجود دارو در کنار شرکت سها هلال و سها پخش یک زنجیره کاملی را تشکیل داده که از روند تولید تا روند توزیع را بتواند در داروخانههای خودش انجام دهد.
فعالیت 32 مرکز درمانی هلال احمر در کشور
آقای دکتر! درباره مراکز درمانی و توسعه مراکز دارای متخصص مختلف پزشکی چه برنامهای دارید؟
32 مرکز درمانی را در سراسر کشور داریم که تنوع ویژهای داشته و بر حسب نیاز استانی متفاوت بوده است. درباره مراکز درمانی نگاه ما کاملا هماهنگ با دانشگاههای علوم پزشکی بوده و برحسب نیاز آنهاست که ارائه خدمات دهیم؛ کما اینکه اگر این نیاز میتواند در استانی برآورده شود، جمعیت هلال احمر به آن ورود نکرده است. همچنین جمعیت دو بیمارستان موقوفه نور اقشار در خیابان باهنر و مرکز دارو درمانی هلال احمر در تهرانپارس دارد که با تعرفه عمومی غیر دولتی و پایین ارائه خدمات میکنند.
خدمات توانبخشی در اولویت هلال احمر
آقای دکتر! درمانگاههای تخصصی درمانی در مناطق محروم دارید؟
اکنون ما در تهران در شهرری و پیشوا و بسیاری نقاط که نیاز بوده ایجاد کردیم. تکلیفی بر عهده دولت است که خدمات بهداشتی و درمانی را با کیفیت مناسب و کمترین هزینه آمده کند.
اگر بخواهیم آینده هلال احمر را ترسیم کنیم؛ اینکه بیشترین میزان تمرکز و توجه خود را گسترش خدمات توانبخشی گذاشتهایم؛ به این دلیل که خدمات توانبخشی خدمات مغفول مانده و برای مردم ناشناخته است. برای مثال کسی را که سکته مغزی کرده در نظر بگیریم. بعد از بیماریهای قلبی و عروقی یکی از بیشترین میزان آسیبها بیماریهای مغزی است.
در نظر بگیرید کسی که دچار سکنه مغزی حاد شده میزان مرگ و میر و بروز نواقص در مردم ما سکتههای مغزی است. فردی را در نظر بگیرید که دچار سکته مغزی حاد شده و قسمتی از اندام و یک طرف بدنش دچار فلج شده و قدرت تکلمش را از دست داده است.
این بیمار مرحله حادی را طی میکند و باید زمان طلایی را در بیمارستان از دست ندهد. اما وقتی که بیمار دچار این عوارض شد و مرحله حاد را طی کرد ما به مرحله تحت حاد و مرحله مزمن میرسیم. اگر خدمات توانبخشی بتواند به اندازه کافی و زمان کافی و با کیفیت در همه جای کشور درست به مردم ارائه شود ما بیمار سالمندی خواهیم داشت که میتواند 60 تا 80 درصد توانمندی خود را بازگرداند.
برای همین در دنیا مراکز توانبخشی تحت حاد ایجاد شده و این ایده در کشور نیز دنبال میشود و تنها نمونه بستری آن بیمارستان رفیده است که تحت نظر دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی است.
در آنجا بیماری که دچار آسیب نخایی و سکته مغزی شده دورهای را طی میکند و یکماه است تا بتواند توانمندیهای خود را برگرداند.
در واحد توانبخشی هلال احمر در کنار بیمارستان خاتم الانبیا قسمتی به عنوان آپارتمانی است که تا فردی که دچار سکته مغزی یا ضایعه نخاعی شده در آن کار درمانی چند هفتهای را بگذراند و آموزشهایی ببیند تا خودش در منزل مستقلا کارهای مربوط به خود را انجام دهد و زندگی عمومی خود را انجام دهد.
توجه ویژه جمعیت هلال احمر این است که بتواند در حوزه توانبخشی به ویژه پروتزها که به علت مشکلات تحریم ها و ارز نمیتواند قطعات به درستی به دست مصرف کننده برسد یک فرایندی را طی کرده و عمل کند.
به علت ارتباطات خوب خود هم با دانشگاهها تفاهم نامه بسته شده و هم با معاونت نوآوری ریاست جمهوری و آموزش و پژوهش در هلال احمر تا بتوانیم شرکتهای دانش بنیان را به این حوزه ورود دهیم.
مشارکت 90 شرکت در ساخت اندامهای مصنوعی
در دو سال گذشته بیش از 90 شرکت در ساخت قطعات فیزیکی و اصلاحی و اندامهای مصنوعی ورود کردند و در حال حاضر طی دو سه سال گذشته توانستیم بیش از 85 درصد قطعات پروتزها و 25 درصد پروتزها را در داخل کشور تولید کنیم.
تولید انبوه دست مصنوعی
برای اولین بار موفق شدیم دست الکترونیک مصنوعی را در دو بیمار ثبت کرده و اکنون تولید انبوه میشود؛ در حالی که نمونه خارجی آن 200 میلیون تومان قیمت دارد اما مددجو میتواند با هزینه بسیار کمتر تامین کند.
بحث تجهیزات بسیار پیچیده مربوط به تثبیت کنندههای دقیق ستون فقرات است که این دانش را فقط چند کشور دارند و توانستیم با ارتباط منطقی که با حوزه دانش بنیان و دانشگاهها ایجاد کردیم در نهایت خروجی آن تولید محصولی است که اکنون مددجو استفاده میکند.
آقای دکتر! این روزها درباره بحث کمبود دارو و تولید دارو حرف و حدیثهای زیادی وجود دارد؛ شما چه فعالیتی در این خصوص داشتید؟
وقتی که تلاش میکنیم از ادامه روند فعالیتی داروخانههای هلال احمر حمایت کنیم، به این باور رسیدیم که استانها نیاز دارند تا شرایطی داشته باشند تا بتوانند مطمئن باشند که اگر کمبود دارویی در کشور وجود دارد کسانی هستند که تلاش شان این است که هیچ احتکاری نباشد و بتوانند تمام محصول شان را در زمان مناسب عرضه کنند.
از همان روزهای اولیه که در بحث قیمت ارز و فعالیتهای اولیه دارویی صحبتهایی وجود داشت که قیمت تولید دارو برای شرکتها به صرفه نیست؛ علی رغم همه این مشکلات شرکت سها هلال تولید داروهای داخلی را چهار برابر کرد و یک شیفت اضافه نیز به تولید داروها اضافه شد.
توزیع دارو توسط 50 شرکت در کشور
در تولید آنتی بیوتیکها و بروفن از همان زمانی که کمبودها شروع نشده بود تولید داروی ما چندین برابر شد. جمعیت هلال احمر همه تلاشش این بود که آنچه در موجودی انبارهای دارویی است را در اختیار مردم قرار دهد. در کشور بالغ بر 50 شرکت پخش داریم که داروخانههای کل کشور را تامین میکنند. خوشبختانه با همکاری که با وزارت بهداشت اتفاق افتاد محموله 49 تنی دارو وارد شد.
شرکت سها پخش و بازرگانی هلال احمر که در خرید دارو تخصص دارد به دلیل ارتباط بینالمللی که دارد و همین طور هماهنگی که به عنوان یک نهاد عمومی دارد، این کار را میتواند با سرعت بالاتر و حداقل هزینهها انجام دهد؛ کما اینکه نمونه کاملا عینی آن واکسنهای کرونا بود که جمعیت از طریق شرکت بازرگانی خود این فرایند را انجام داد.
این زنجیره و آمادگی کاملا وجود دارد و 49 تن دارو به ویژه آنتی بیوتیک با هماهنگی وزارت بهداشت انجام شد و رئیس جمعیت هلال احمر بارها اعلام کرده در تولید، توزیع و خرید داروهای وارداتی آمادگی کامل داریم تا دولت را برای واردات دارو کمک کنیم؛ کما اینکه هر موقعی که نیاز بود این آمادگی وجود دارد.
خرید دارو در دست سازمان غذا و داروست
آقای دکتر! درباره تامین داروی بیماران خاص و نیز سرطانی آیا منتظر اطلاع و درخواست دولت برای واردات هستید یا خودتان نیز مستقلاً اقدام میکنید؟
روند استراتژیک توزیع دارو در کشور، خرید و خرید داروی وارداتی و میزان تولید آن در کل این فرایند در دست سازمان غذا و داروست؛ اینکه چه دارویی تولید، وارد و چه دارویی از طریق دانشگاهها به داروخانههای منتخبش وارد شود.
درباره داروهای خاص عموما در کل کشور برنامه ریزی که برای سازمان غذا و دارو وجود دارد این است که داروهای خاص که با توجه به سوء استفادهای که احتمال دارد صورت گیرد، در داروخانههای خاص و منتخب دولتی، خصوصی منتخب و هلال احمر توزیع شود که ما نیز از آن مستثنی نیستیم.
در نتیجه اگر داروی خاصی دچار کمبود باشد ما نیز متاثر از کمبود کشوری هستیم و بدون مجوز سازمان غذا و دارو اجازه واردات و ورود دارو به صورت مجزا به داروخانههای هلال احمر داده نخواهد شد.
خب با این توضیحات یعنی شما منتظر گفتن سازمان غذا و دارو برای رفع کمبود دارویی میشوید؟
بعضی وقتها یک داروی ژنریک در کشور موجود است اما نامهای تجاری و شرکتهای خاصی را پزشک نسخه میکند که ممکن است در آن لحظه آن دارو در کشور نباشد.
یکی از دلائل کمبودهای دارویی بحث تجویز داروهای با نام تجاری است. پزشکی تاکید دارد داروی شیمی درمانی از برند خاصی به دست مردم برسد. عموما در داروهای خاص به جز یکسری داروهای مربوط به پیوند کلیه، علی رغم همه مشکلات، دارو به دست مردم میرسد و کمبود کشوری خاصی نداریم.
اتفاق خاصی در داروهای مسکن و آنتی بیوتیک افتاد و به نظر میآید فرایند مصرف، تولید و واردات آن تطبیق نداشت و این کمبود به وجود آمد.
بودجه حمایتی که برای قشر خاص و کم برخوردار برای تهیه داروست که در شهرهای بزرگ به ویژه تهران تا سقف 15 میلیون تومان در سال و در استانها تا 7 میلیون تومان است
کمک مالی به بیماران نسخه بدست در داروخانه هلال احمر
آقای دکتر! یکی از قشرهای آسیب دیده در تامین دارو مددجویان کمیته امداد و بهزیستی هستند؛ شما آیا تعاملاتی با این نهادها دارید که مثلا بیمار تحت پوشش این نهادها دارو را رایگان یا با قیمت کمتر تامین کند؟
قطعا همین طور است. یکی از تکالیف داروخانههای هلال احمر این است. در قریب به اتفاق داروخانههای هلال احمر مددکارانی مستقر هستند که وظیفه آنها این است که این ارتباط را برقرار کنند. در حال حاضر در آیین نامههای ما بودجه حمایتی که برای این قشر خاص و کم برخوردار است که در شهرهای بزرگ به ویژه تهران تا سقف 15 میلیون تومان در سال و در استانها تا 7 میلیون تومان است.
اگر مددکاری تشخیص دهد فردی در تامین دارو مشکل مالی دارد میتواند این عدد را از هزینه تامین دارو کاهش دهد. البته پیش بینی شده این میزان بالاتر برود. کما اینکه تا آن قسمتی که تحت پوشش بیمههاست توسط دولت تامین شود و بتواند فرانشیز را کاهش دهد.
با این توضیحات فرد نیازمند و مراجعه کننده به مددکار در داروخانه هلال احمر برای دریافت این تسهیلات مالی باید تحت نهادهای حمایتی باشد؟
خیر؛ فرایندی وجود دارد و توسط سامانه سخا برای استحقاق سنجی مددجو و مراجعه کننده با کد ملی صورت می گیرد؛ به طوری که وارد سامانه سخا شده و اطلاعات مورد نیازی که از مددجو نیاز است گرفته و ارزیابی میشود و براساس یکسری استعلامات صورت میگیرد.
آقای دکتر! جمعیت هلال احمر چه تعداد مرکز درمانی در خارج از کشور دارد و فعالیت این مراکز چگونه است؟
17 مرکز در 15 کشور جهان داریم که با همکاری فدراسیونهای بینالمللی تاسیس شده که عموما خودگردان هستند و بودجهای از جمعیت هلال احمر برای آنها هزینه نمیشود. مراکزی هستند که بسیار خوب توانستند نام کشور ما را در کشور نیازمند به این خدمات پزشکی به منصه ظهور برسانند.
از جمله یک بیمارستان خیلی خوب در امارات با نام بیمارستان ایرانیان دبی است؛ همچنین در عراق، آسیای میانه و آفریقا و امریکای جنوبی مراکز درمانی داریم که خدمات آنها از خدمات مرکز جامع تا بیمارستان کاملا تخصصی، وجود دارد.
به عنوان یک متخصص طب اورژانس چه توصیهای دارید؟
اگر بخواهم در یک جمله خلاصه کنم میگویم بزرگترین نقص ما در حوادث مختلف کار، ترافیک و غیر مترقبهای که اتفاق میافتد موضوع عدم آموزش است. بسیاری اوقات به دلیل اینکه آموزش درست ندیدیم؛ نمیدانیم در مواقع بحران چکار کنیم؟ هنوز نمیدانیم وقتی زلزله آمد کجا پناه گیریم یا در زمان سیل چکار کنیم؟ و...
پیشنهادی که همه صاحب نظران تاکید دارند این است که آموزشها باید به منازل مردم برسد و یکی از این راهکارها جمعیت هلال احمر است که یکی از تکالیف آن را از سال گذشته تحت عنوان خانههای هلال شروع کرد تا بتوانیم این آموزشها و کسب اعتماد دو طرفه را به خانههای مردم در همه شهرهای بزرگ و کوچک ببریم.
پایان پیام /