داروسازان خواستار محکومیت پلتفرم های فروش دارو شدند
در بیانیهای، اعضای انجمن داروسازان تهران، شورای عالی داروخانههای شهر تهران و سمینار دانشجویان داروسازی ایران (IPSS) فعالیت پلتفرمهای اینترنتی فروش دارو را به شدت محکوم کردند.
متن کامل این بیانیه خطاب به ابراهیم رئیس دولت و عین اللهی وزیر بهداشت در پی میآید:
با سلام و احترام؛
همانگونه که مستحضر میباشید، در این برهه حساس که همگان از شرق تا غرب ایرانزمین، سعی دارند که با اعمال تحریم های ظالمانه و ایجاد محدودیتهای اقتصادی و دارویی ضربات بیرحمانه خود را هرچه شدیدتر بر پیکر نظام سلامت وارد کنند، اینک که اعضای دلسوز خانواده نظام سلامت با تلاشهای بیبدیل سعی در بهبود شرایط دارند، علیرغم تمامی دلسوزیها و تحمل سختیها در این مسیر توسط ایشان، بیش از یک سال شاهد آن هستیم که برخی پلتفرمهای مجازی در حوزه سلامت کشور عزیزمان ایران، با سوء استفاده از ثروت این آب و خاک و با استدلالهای منفعتطلبانه خویش، اقدام به فروش بیضابطه و غیرقانونی دارو در پلتفرمهای خود کردهاند و دارویی را که ضروریترین عامل تاثیرگذار بر سلامت مردم این خاک میباشد و متخصصان خدوم کشورمان با تلاشهای شبانهروزی و پشتسر گذاشتن ناهمواریهای متعدد موفق به تولید آن گشتهاند و یا آندسته از داروهایی را که از راه قانونی و یا غیرقانونی به کشور عزیزمان وارد شده، صرفا به کالایی تجاری جهت رونق بازار و تامین منافع خود تبدیل کردهاند.
این پلتفرمهای مجازی با الگوبرداری از فروش الکترونیک کالاهای غیرتخصصی به ارائه خدمات بهظاهر تخصصی در حوزه فروش دارو پرداخته و بدون هیچگونه نظارتی اقدام به فروش گسترده انواع داروهای نسخهای و بدون نسخه میکنند؛ پلتفرمهای مذکور بدون توجه به بدیهیترین اصول مرتبط با سلامت مردم و بدون اخذ مجوزی از وزارت محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به فروش افسارگسیخته دارو در ابعاد گسترده میپردازند که تا به امروز زیانهای جبرانناپذیری بر سلامت ملت شریفمان داشته و دود آتش منفعتطلبی بیپایان ایشان در نهایت به چشم اعضای نظام سلامت که مسئول بیچون و چرای جان مردمند، خواهد رفت.
موارد زیر تنها بخشی از مشکلات و تخلفات گستردهی این پلتفرمها میباشد که بهطور مختصر بدان اشاره میگردد:
- اولین و مهمترین اشکال این پلتفرمها را میتوان سلامتمحور نبودن آنها دانست؛ چرا که هیچ نظارتی از سوی جامعه داروسازی بر آنها نبوده و در مسیر تهیه و توزیع دارو در این پلتفرمها هیچ شفافیتی وجود ندارد. لذا بدین شیوه، سلامت آحاد مختلف جامعه به شکلی گسترده به مخاطره میافتد.
- این پلتفرمها محل مناسبی جهت خرید و فروش داروهای قاچاق بوده و متخلفین بدون هیچگونه نظارتی داروهای قاچاق و تاریخ گذشته خود را از این طریق به فروش میرسانند.
- امکان خرید بسیاری از داروهای چالشبرانگیز مثل مخدرها و داروهای سقط جنین که تحت شرایط خاص و تحت نظارت کادر درمان، صرفا با ارائه و تایید پرونده بیمار میسر میباشد، در این پلتفرمها به راحتی و بدون وجود ساز و کار نظارتی فراهم است.
- به علت عدم اطلاع از شرح حال بیماران و همچنین عدم دسترسی به سابقه ایشان، اگر بیماری به دارویی حساسیت داشته باشد یا داروی دیگری مصرف کند که خطر تداخل با آن وجود دارد، در بسترهای مذکور امکان شناسایی و آگاهی بخشی توسط داروسازان مهیا نبوده و بیماران متحمل زیانهای جبران ناپذیری خواهند شد.
- به علت مشخص نبودن محل خرید و ارسال داروها، امکان تخلفات متعدد که به بخش کوچکی از آن اشاره شد، دراین پلتفرمها میسر است و فرد متخلف میتواند بدون آنکه رهگیری شود به سوءاستفاده و سودجویی از بیماران بپردازد.
- امکان استفاده بیماران از بیمه در این پلتفرمها میسر نیست و ایشان جهت تهیه برخی اقلام دارویی متحمل هزینههای سنگینی میشوند که خود میتواند بر اختلاف طبقانی میان اقشار جامعه دامن زند.
- اگر شخصی دارویی از این پلتفرمها تهیه کرده و به او آسیبی برسد وقتی مسئولیت داروها با داروساز نیست امکان پیگیری و شکایت ندارد؛ اگر داروخانه و داروسازی که بیمار از آن دارو را تحویل گرفته مشخص باشد در صورت بروز اشتباه جای پیگیری دارد، اما درصورت بروز اشتباه در داروی بیمار در این پلتفرمها و به دنبال آن آسیب به سلامتی بیمار چه کسی پاسخگو است؟
اگر سلامت مردم و تامین داروی ایشان دغدغه مسئولین محترم کشور میباشد، ابتدا باید زیرساختهای مناسب جهت استفاده صحیح از پلتفرمهای فروش مجازی دارو جهت جلوگیری از تضییع حقوق مردم و ارتقای کیفیت سلامت ایشان فراهم شود.
چرا علیرغم نبود زیرساختهای مناسب، وزارت محترم ارتباطات و فناوری اطلاعات، از پلتفرمهای مذکور که در چارچوب تخصص ایشان نیست، حمایت میکند؟ چرا در صورت اعلام حمایت، تلاشی جهت بهبود بسترهای موجود با حضور نیروهای دلسوز کادر درمان صورت نمیگیرد؟
برای راهاندازی چنین پلتفرمهایی لازم است که حداقل استانداردهایی همچون وجود امکان بررسی و رهگیری پرونده بیمار توسط پزشک، داروساز و خود شخص، بایگانی پروندهها در شرایطی امن با حفظ حریم شخصی ایشان فراهم گردد که مشخصاً در حال حاضر این امکانات مهیا نیست و مصداق آن را میتوان هک شدن برخی پلتفرمهای فروش مجازی دارو در روزهای اخیر دانست.
چه تضمینی وجود دارد که با هک شدن اطلاعات بیماران نسخ آنها تغییری نکند یا پروندههای سلامت و دارویی ایشان به دست سوءاستفادهگران نیفتد؟
ظهور پلتفرمهای اینترنتی فروش دارو در صورتی که کمبودهای دارویی به خودی خود در کشور بیداد میکند؛ باعث پیدایش فاجعهای در زمینه کمبود دارویی خواهد شد؛ چرا که تقاضای دارو به صورت ناگهانی بسیار زیاد شده درحالی که عرضه آنها ثابت میماند. این درحالیست که جهت خرید شیرخشک که از اولیهترین نیازهای هر جامعه میباشد نیاز به ثبت کد ملی است؛ برای راه اندازی این پلتفرم ها لازم است ابتدا وزارت اقتصاد نقدینگی لازم را برای تولید و واردات داروها فراهم کند تا از کمبودهای دارویی جلوگیری شود.
همچنین لازم است که قوانین دقیق و تخصصی در رابطه با این پلتفرمها تصویب شود تا در تمام مراحل آن شفافیت و نظارت صورت گیرد و از تخلفات مرتبط با حوزههای سلامت الکترونیک جلوگیری شود.
درنهایت لازم به ذکر است ما دانشجویان داروسازی و داروسازان به هیچ عنوان مخالف استفاده از تسهیلات به وجود آمده توسط فنآوریهای روز از جمله استفاده از اینترنت و هوش مصنوعی و قص علی هذا نیستیم، بلکه به عنوان عضوی از بدنه درمان کشور بهکارگیری فنآوری در جهت اعتلای سلامت جامعه عزیزمان را وظیفه خود دانسته و جهت نوآوری در این باب شبانهروز میکوشیم، اما فروش دارو توسط این پلتفرمهای غیرقانونی را به علت بهکارگیری نابجا و سودجویانه آن شدیداً محکوم کرده و خواهان آنیم که فروش دارو توسط این پلتفرمها هرچه سریعتر متوقف شود تا زمانی که زیرساختهای لازم برای فروش اینترنتی دارو به صورت سلامتمحور و نه منفعتمحور فراهم شود که دارو زیر نظر داروسازان و تحت اصول فارماکوویژیلانس به دست بیمار برسد و حقی از حقوق مردم عزیز کشورمان برای داشتن رفاه و امنیت در زمینه سلامت تضییع نشود.
فلذا بیست و چهارمین سمینار دانشجویان داروسازی ایران به همراه انجمن داروسازان تهران به نمایندگی از دانشجویان و فارغالتحصیلان داروسازی کشور، اعتراض و مخالفت شدید خود را نسبت به اتفاقات ناگوار اخیر در حوزه سلامت کشور و عدم توجه مسئولین ذیربط به عواقب آنها اعلام میدارد و از تمام اعضای جامعهی داروسازی کشور اعم از دانشجویان، مسئولین فنی، موسسین و اساتید حاضر در دانشگاهها و صنعت داروسازی تقاضا دارد، تا در وهلهی اول با مطالعهی بیانیه و سپس امضای آن، دوشادوش یکدیگر از رخ دادن هر گونه پیشامد ناگواری در حوزه سلامت مردم جلوگیری نمایند.
به امید آینده ای روشن برای جامعهی داروسازی کشور