درس واقعی ژاپنی‌ها: زباله طلاست

عصرایران؛ صدرالدین علیپور*- شعار مراسم افتتاحیه المپیک ریو 2016 «حمایت از محیط زیست» بود. در کتابچه‌های مراسم نوشته شده بود که برای حفظ زمین سبز، برزیل با داشتن جنگل‌های انبوه بهترین مکان است و به گیاهان اجازه زندگی بدهیم.

در قسمتی از مراسم افتتاحیه به موضوع گرم شدن کره زمین در سال‌های گذشته پرداخته شد و اینکه این پدیده جوی چه عواقبی را برای یخ‌های قطب به همراه خواهد داشت. هچنین در بلیت افتتاحیه بازی‌های المپیک ریو 2016 طرح سبز رنگی از دو انسان در طبیعت همراه با پرندگان قرار داده شده بود که پیغام کره زمین سبز را می‌رساند.

از سوی دیگر در مراسم افتتاحیه در کنار هر کدام از پرچم داران 206 کشور حاضر در آئین رژه، کودکانی 206 گونه گیاهی را در گلدان‌های کوچک در دست داشتند و کنار پرچمدار راه می‌رفتند.

استفاده از مواد تجزیه‌پذیر در ساخت نمادها، مراقبت و مدیریت نحوه مصرف انرژی و تصفیه آب مصرفی دهکده المپیک و همچنین تاکید ویژه بر رعایت مسائل محیط زیستی به وسیله داوطلبان شرکت کننده در برگزاری این المپیک باعث شد تا از المپیک ریو به عنوان سبزترین المپیک تاریخ یاد شود اما ژاپنی‌ها در المپیک 2020 چند قدم جلوتر رفتند.

به این نمونه‌ها دقت کنید:

- مشعل المپیک از زباله‌های آلومینیوم خانه‌های موقتی ساخته شده است. این خانه‌ها پس از زلزله بزرگ در سال 2011 در ژاپن ساخته شده بود و دیگر کاربردی مسکونی نداشتند.

- برای ساخت سکوهای المپیک با کمک مردم به ویژه دانشجویان و دانش‌آموزان از بطری‌های بازیافتی و همچنین زباله‌های پلاستیکی صید شده از دریا استفاده شده است.

- از آلومینیوم‌هایی که از ساختمان‌های مسکونی تخریب شده در زلزله 2011 باقی مانده بود نیز در ساخت سکوها استفاده شده است.

- مدال‌هایی که به ورزشکاران اهدا می‌شود بازیافتی است. در فراخوانی از سوی مسئولان از مردم خواسته شد گوشی، تبلت، لپ‌تاپ، کنسول بازی و دوربین دیجیتال دور ریختنی خود را تحویل دهند. طی 18 ماه از آغاز این کمپین، بالغ بر 47 هزار و 488 تن دستگاه الکترونیک به همراه بیش از 5 میلیون دستگاه گوشی موبایل گردآوری شد که در نهایت، 5 هزار مدل برای اهدا به ورزشکاران بازی‌های المپیک و پارالمپیک ساخته شد.

- در خوابگاه‌های دهکده المپیک برای استراحت ورزشکاران 26 هزار تخت مقوایی قابل بازیافت تهیه شده است. این تخت‌ها بسیار سبک، کاملا مقاوم و البته بازیافتی است.

- به منظور صرفه‌جویی در انرژی و جلوگیری از ساخت و ساز غیرضروری فقط 8 مکان جدید ساخته شده و 25 مکان از 43 مکان المپیک و پارالمپیک قبل از بازیها وجود داشته است.

- وسائل نقلیه‌ای که برای جابجایی ورزشکاران در دهکده المپیک شامل اتوبوس‌های برقی است. کامیون‌های مورد استفاده در این المپیک از سوخت هیدروژنی استفاده می‌کنند.

- بسیاری از سازه‌ها، ابزار و وسایل موجود در دهکده المپیک قابل بازیافت بوده و بعد از برگزاری مسابقات جهت مصارف دیگر بازیافت خواهد شد.

- ژاپنی‌ها حتی دسته گلی که به ورزشکاران برنده مدال می‌دهند را هم با المان‌ها و نشانه‌های جذابی همراه کرده‌اند. برای مثال گل استوما که به رنگ سبز مایل به زرد است در فوکوشیما پرورش داده می‌شود. شهری که بعد از سونامی ویران شد و نیروگاه مشهور آن همه را فراری داد. یک شرکت در این ناحیه این گل را پرورش داد و حالا از این طریق به جهان پیام می‌دهند که فوکوشیما زنده است.

- بخش قابل توجهی از انرژی برای توکیو 2020 از طریق منابع تجدیدپذیر از جمله انرژی خورشیدی تامین می‌شود. حتی چوب‌هایی که از زباله های ساختمانی و بریده‌های درختان در ژاپن کنار گذاشته شده‌اند برای تولید برق مورد استفاده قرار گرفت.

همین نکات نشان می‌دهد که المپیک 2020 توکیو «سبزترین المپیک» تاریخ است و ژاپنی‌ها به همه نشان دادند که «زباله طلاست».

* مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران