دومین تنفیذ حکم یک رئیس‌جمهور / مروری بر انتخابات ریاست جمهوری سال 1364

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، انتخابات چهارمین دوره ریاست جمهوری در شرایطی برگزار شد که برای نخستین بار در تاریخ جمهوری اسلامی ایران، یک رئیس جمهور توانست دوره 4 ساله خود را به پایان برساند؛ در حالی که نخستین دوره دولت آیت الله سیدعلی خامنه‌ای که در سال 1360 و پس از به شهادت رسیدن محمدعلی رجایی و در انتخاباتی زودهنگام روی کار آمد، در سال 1364 روزهای آخر خود را سپری می کرد، کشور در حال آماده شدن برای برگزاری انتخابات چهارمین دوره ریاست جمهوری بود.

از راست: حبیب‌الله عسگراولادی، سیدعلی خامنه‌ای و سیدمحمود کاشانی

آنگونه که ایسنا روایت کرده، وزارت کشور به تصدی علی‌اکبر ناطق نوری مهلت نام نویسی از داوطلبان نامزدی انتخابات چهارمین دوره ریاست‌جمهوری را 26 تیرماه تا 30 تیرماه 1364 تعیین کرد؛ در این مدت 50 نفر ثبت‌نام کردند که در میان آنها اسامی افرادی از جمله مهدی بازرگان که سابقه نخست وزیری و همچنین نمایندگی نخستین دوره مجلس شورای اسلامی را داشت و همچنین آیت الله سیدعلی خامنه‌ای (رئیس جمهور وقت)، سیدمحمود کاشانی (استاد دانشگاه) و حبیب‌الله عسگراولادی (وزیر پیشین بازرگانی) به چشم می خورد.

شورای نگهبان اما برای این انتخابات تنها صلاحیت 3 نفر را تائید کرد؛ آیت الله خامنه ای، عسگر اولادی و کاشانی 3 نامزدی بودند که اسامی آنها از سوی وزارت کشور اعلام شد؛ آنچه که در آن روزها نقل محافل شد، رد صلاحیت بازرگان بود؛ اقدامی که موجب واکنش شدید حزب او یعنی نهضت آزادی شد. آیت‌الله خزعلی عضو شورای نگهبان در این مورد چنین اظهار نظر کرد: «ملت عزیز ما خیلی سنگین و باوقار با ما رفتار دارند، اما شما (بازرگان) لجاجت به خرج می‌دهید، چون می‌ترسم آینده تیره‌تری را داشته باشید. بحمدالله در مقاطع حساس همه نهادها به خصوص شورای نگهبان ایستاده‌اند و نمی‌گذارند، بنی‌صدر دیگری روی کار بیاید، ولو این که به قیمت جانشان تمام شود، ما از روی قانون عمل می‌کنیم. در قانون آمده است، ریاست جمهوری باید ایرانی‌الاصل، مدیر و مدبر، شجاع و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی باشد، اما شما را معتقد به مبانی جمهوری اسلامی نیافتیم و شما مخالف ولایت فقیه هستید».

در این انتخابات همچون انتخابات مهر ماه سال 1360 بیشتر احزاب و گروه‌های فعال از ریاست‌جمهوری آیت‌الله خامنه‌ای حمایت کردند؛ او مورد حمایت اکثر گروه‌ها و جناح‌های سیاسی داخل و خارج حزب جمهوری قرار گرفت و جامعه روحانیت مبارز نیز او را به عنوان فرد اصلح برای احراز این مقام و مسئولیت معرفی کرد. جامعه مدرسین حوزه علمیه قم نیز اعلام کرد: «با توجه به برخوردهای صریح و قاطع آقای خامنه‌ای نسبت به مسائل داخلی و سیاست‌های خارجی کشور و نشان دادن علاقه و ایمان به ولایت فقیه و اسلام فقاهتی و لیاقت و مدیریت، بار دیگر به ایشان رأی می‌دهند.»

همچنین سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، تثبیت انقلاب در صحنه بین‌المللی، سامان یافتن امور اجرایی کشور، پیروزی‌های چشمگیر در جنگ تحمیلی و دوام اقتصادی کشور را دلایل حمایت مجدد از ریاست‌جمهوری آیت‌الله خامنه‌ای برشمرد. گروه‌ها و احزاب دیگری چون، دفتر تحکیم وحدت، انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه‌های سراسر کشور، جامعه روحانیت مبارز، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، انجمن اسلامی شهرستان‌ها و اصناف، ائمه جمعه مراکز استان‌ها و دیگر گروه‌ها با انتشار بیانیه‌هایی از آیت‌الله خامنه‌ای حمایت کردند.

آیت‌الله خامنه‌ای که تجربه چهار سال ریاست جمهوری را در کارنامه خود داشت، ابهام در اختیارات رئیس‌جمهور و عدم ضمانت کافی برای اجرای خواسته‌های رئیس جمهور را از مهم‌ترین مسائل دوره بعد معرفی و تاکید کرد که تدوین کامل قانون اختیارات ریاست‌جمهوری در اولویت او خواهد بود. «افزایش تحرک دیپلماسی کشور» از دیگر محورهای برنامه‌های آیت الله خامنه ای عنوان شد.

در نهایت چهارمین دوره انتخابات ریاست جمهوری 25 مرداد 1364 برگزار شد؛ در این انتخابات از مجموع 25 میلیون و 933 هزار و 803 نفر از واجدان شرایط، 14 میلیون و 244 هزار و 297 نفر معادل 54.8 درصد پای صندوق های رای رفتند و آیت الله سید علی خامنه‌ای توانست همچون انتخابات مهرماه 1360 با کسب اکثریت آرا به‌عنوان رئیس‌جمهوری منتخب، هدایت قوه مجریه را عهده دار شود.

بر اساس اعلام وزارت کشور، آیت الله سیدعلی خامنه‌ای 12 میلیون و 203 هزار و 870 رای (85.67 درصد)، سیدمحمود کاشانی یک میلیون و 402 هزار و 416 رای (9.84 درصد) و حبیب‌الله عسگر اولادی 283 هزار و 297 رای (1.98 درصد) کسب کردند. حکم ریاست جمهوری آیت الله خامنه‌ای 13 شهریور 1364 طی مراسمی در حسینیه جماران از سوی امام خمینی (ره) تنفیذ شد. به این ترتیب برای نخستین مرتبه یک رئیس جمهور در جمهوری اسلامی ایران توانست برای دومین دوره متوالی با اخذ رای از مردم، سکان هدایت قوه مجریه را بر عهده بگیرد.

27218

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1919501