ردپای بیماری سالک در برخی استان‌ها / خطر شیوع سالک را جدی بگیرید

به گزارش خبرنگار اجتماعی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ سالک یک بیماری انگلی است که در ایران، سالانه بین 15 تا 25 هزار مورد از این بیماری ثبت می‌شود. در20 استان کشور از جمله خراسان، کرمان و اصفهان وجود این بیماری گزارش شده است. سازمان پزشکان بدون مرز، بیماری سالک را یکی از خطرناک‌ترین بیماری‌های گرمسیری می‌داند که فراموش شده است.

بیماری سالک یک بیماری تک‌یاخته‌ای است که تظاهرات بالینی بسیار گسترده‌ای دارد و چگونگی بروز این تظاهرات بالینی به نوع گونه‌ای که ناقل بیماری بوده است به واکنش سیستم ایمنی بدن بستگی دارد. این بیماری می‌تواند بر اثر گزیده شدن توسط یکی از انواع پشه‌های خاکی، ایجاد شود.

مهم‌ترین علت شیوع سالک در کشور، مربوط به تغییرات اقلیمی است؛ اما مهاجرت بی‌رویه از روستاها به شهرها به ویژه حاشیه شهرها در این زمینه بی‌تاثیر نبوده است. زادوولد سگ‌های ولگرد و کنترل آن‌ها نیز بسیار مشکل است. همچنین عواملی مانند جنس خاک، حضور موش و پشه و ساخت و سازهای مسکونی و غیرمسکونی که به سمت مناطق آلوده به سالک پیش رفته است، شرایط را برای شیوع این بیماری فراهم می‌کند.

شناسایی 16 هزار و 307 مورد سالک در کشور طی سال گذشته

در سال گذشته 16 هزار و 307 مورد ابتلاء به سالک در کشور شناسایی شده است که استان‌های اصفهان، فارس، خوزستان، سمنان، خراسان رضوی و گلستان بیشترین موارد ابتلاء به این بیماری را داشتند.

بیماری سالک در 20 استان کشور بومی است و کانون‌های محلی از سالک وجود دارد. در سال 1399 تعداد 14 هزار و 171 بیمار مبتلا به سالک در کشور شناسایی شدند که نسبت به سال 1387 که برنامه جدید کنترل و مراقبت این بیماری تدوین و اجرا شد، شاهد کاهش موارد مبتلا هستیم.

شناسایی سالک در 20 استان

بهزاد امیری رئیس اداره بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان وزارت بهداشت در گفتگویی اظهار داشت: در حال حاضر بیماری سالک به صورت بومی در 20 استان کشور وجود دارد که با توجه به اینکه مواردی از بیماری در ورامین نیز مشاهده شده است قاعدتا استان تهران هم به عنوان یکی از استان‌های انتقال بومی بیماری شناخته می‌شود.

وی با بیان اینکه انتقال محلی بیماری به منزله شیوع و درگیر بودن استان‌ها با بیماری سالک نیست، افزود: طی 10 سال گذشته شاهد کاهش روند ابتلاء به این بیماری در کشور بوده‌ایم اما همچنان سالک به عنوان یکی از معضلات سلامت در جامعه شناخته می‌شود.

امیری بااشاره به اینکه میزان شیوع بیماری سالک دراستان اصفهان بالاست، گفت: در مورد روند افزایشی یا کاهشی سالک در سال جاری فعلا نمی‌توان اظهار نظر کرد زیرا با توجه به اینکه عامل انتقال این بیماری از طریق پشه خاکی است که از اواخر خرداد شاهد بروز آن هستیم اما زخم‌های این بیماری چند ماه طول می‌کشد که نمایان شود بر همین اساس باید تا پایان سال منتظر ماند تا وضعیت افزایشی یا کاهشی بیماری در کشور مشخص شود.

شناسایی 3 هزار و 723 مورد سالک طی 6 ماه اول سال جاری

رئیس اداره بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان وزارت بهداشت با بیان اینکه در سال گذشته 16 هزار و 307 مورد ابتلاء به سالک در کشور شناسایی شده بود، افزود: در 6 ماه اول سال جاری 3 هزار و 723 مورد ابتلاء به سالک در کشور شناسایی شده است.

وی در ادامه با بیان اینکه خدمات تشخیصی و درمانی این بیماری به صورت رایگان در مراکز بهداشتی و درمانی انجام می‌شود، گفت: ابتدا برای تشخیص بیماری از زخم ایجاد شده در بدن فرد که پس از گذشت 10 روز بهبود نیافته است، نمونه‌گیری و تشخیص داده می‌شود که عامل زخم چیست.

رئیس گروه مدیریت بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان وزارت بهداشت ادامه داد: در صورت تشخیص سالک، سه روش درمانی پیش روی پزشک وجود دارد. در روش اول اگر زخم کوچک و موضعی باشد با یک دستگاه، موضع مدنظر را با نیتروژن مایع سرد می‌کنند که انگل از بین رود. در روش دوم که ترموتراپی نام دارد، به موضع زخم دما می‌دهند. روش سوم و استانداردی که در مراکز بهداشتی و درمانی انجام می‌شود، استفاده از داروی گلوکانتیم به صورت آمپول است که در محل زخم تزریق می‌شود.

پیشگیری و کنترل بیماری سالک

به گزارش دانا، ازآنجاکه سالک از طریق نیش پشه خاکی منتقل می‌شود؛ یکی از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری، مبارزه با پشه و جلوگیری از ورود آن به محل زندگی است و در این راستا می‌توان اقداماتی نظیر محافظت بدن در برابر نیش زدن پشه خاکی، پوشاندن قسمت‌های باز بدن، نصب توری فلزی با منافذ ریز به در و پنجره‌ها و خوابیدن در پشه‌بند، محافظت از زخم سالک و پوشاندن آن با گاز استریل، مبارزه با جوندگان و سگ‌های ولگرد اشاره کرد.

از دیگر راه‌های پیشگیری از این بیماری، رعایت بهداشت محیط و بهسازی محیط است. در این راستا می‌توان به اقداماتی نظیر رعایت بهداشت محیط با گردآوری و دفع بهداشتی و مستمر زباله با استفاده از سطل دردار و گردآوری فضولات حیوانی و جلوگیری از انباشته شدن آن‌ها در محیط منزل یا نزدیک محل زندگی در روستا، بهسازی محیط با ترمیم شکاف‌ها و حفره‌های موجود در دیوارها و سایر قسمت‌های مناطق مسکونی انسان و دام و دوری از محل زندگی پشه خاکی و مناطق آلوده به سالک، به ویژه هنگام غروب و اوایل شب اشاره کرد.