رکود شکنی دولت سیزدهم در حوزه ریلی کشور
به گزارش خبرگزاری اقتصادایران، از اقدامات انجام شده دولت سیزدهم در حوزه ریلی طی بیش از هزار روز خدمت می‌توان به بهره برداری از راه آهن خاش - زاهدان به‌طول 154 کیلومتر به ارزش 13 همت، بهره برداری از خط دوم راه آهن بافق - زرین شهر به طول 62 کیلومتر به ارزش سه همت، احداث و بهره برداری از راه آهن همدان - سنندج به‌طول 151 کیلومتر به ارزش 15 همت، احداث و بهره برداری از راه آهن بستان آباد - خاوران به‌طول 44 کیلومتر به ارزش هفت همت و احداث و بهره برداری از خط دوم اهواز اندیمشک حد فاصل شوش - بام دژ به طول 70 کیلومتر به ارزش روز چهار همت اشاره کرد.
همچنین طبق تأکیدات رهبر معظم انقلاب و شهید جمهور، ساخت راه آهن سریع‌السیر تهران - مشهد در دستور کار جدی راه آهن قرار گرفت و این پروژه ریلی بزرگترین پروژه عمرانی تاریخ کشور به شمار می‌رود که براساس گفته مدیرعامل راه‌آهن اعتبار مورد نیاز آن بیش از 10 برابر راه آهن سراسری 90 سال گذشته است.
البته دولت سیزدهم علاوه بر موارد ذکر شده، عزم خود را برای تکمیل کریدور شمال - جنوب جزم کرده و تکمیل این کریدور حائز اهمیت منابع قابل توجهی را عاید کشور خواهد کرد، به همین دلیل هم این موضوع مورد تاکید رهبری قرار دارد. راهگذر شمال به جنوب که راه گذر راهبردی و مهمی برای کشورهای در مسیر این کریدور یعنی کشورهای روسیه، ایران، آذربایجان و هند و همچنین کشورهای حاشیه این راهگذر به شمار می‌رود می‌تواند در بهره‌مندی کشورها از اثرات مثبت این کریدور نقش ایفا کند.
شهید سید ابراهیم رئیسی، هشتمین رئیسی جمهور ایران نیز در همین راستا با تاکید بر اهمیت این پروژه اعلام کرده بود: «کریدور شمال - جنوب نه تنها برای ایران و روسیه، بلکه برای همه کشورهایی که در مسیر آن قرار دارند، فواید فراوانی خواهد داشت. این مسیر از آسیای شرقی و جنوبی گرفته تا قفقاز و شمال اروپا را بهم متصل کرده و جلوه‌ای از همکاری و همگرایی تجاری و اقتصادی بین همه این کشورها خواهد بود و این همکاری‌ها بیش از پیش توسعه خواهد یافت.»
براساس این گزارش، طی مدت ذکر شده متروی شهر جدید پرند به طول 19 کیلومتر (رفت و برگشت) با اعتباری بیش از 2.2 همت ساخته و به بهره‌برداری رسید.
نوسازی 3941 دستگاه ناوگان ریلی
نوسازی و توسعه سه‌هزار و 941 دستگاه ناوگان ریلی از ابتدای دولت سیزدهم و بهره برداری از مرکز لجستیک «آپرین» به‌عنوان بزرگترین قطب وارداتی و صادراتی ریلی مرکز کشور با وسعت حدود 55 هکتار در تقاطع کریدورهای بین‌المللی و ریلی شرق - غرب و شمال - جنوب در 20 کیلومتری شهر تهران، از دیگر اقدامات شاخص انجام شده دولت سیزدهم است.
اصلاح سیستم ترمز 8 هزار واگن باری در شبکه ریلی کشور
در سنوات اخیر به‌دلیل نبود منابع مالی حدود یک سوم واگن‌های در مسیر بدون داشتن ترمز حرکت می‌کردند؛ نحوه سیر بدین گونه بود که اگر یک قطار با 40 واگن باردار حرکت می‌کرد و مسیر دارای شیبی نیاز به ترمز دارد، زمانی که از ترمز استفاده می‌شد، تنها 2 واگن اول دارای ترمز بود و واگن‌های بعدی ترمز نداشت و با فرآیندهای مخرب پر ریسک متوقف می‌شد و یکی در میان ترمز نداشتند.
از ابتدای دولت سیزدهم، 8 هزار واگن معیوب، به ترمز تجهیز شد و قفل‌شدگی شبکه هم در این راستا رخ نداد و به لطف این دولت هم‌اکنون هیچ واگن باری بدون ترمز در شبکه راه‌آهن سیر نمی‌کند.
قطار تهران - کربلا راه‌اندازی شد
قطار ترکیبی تهران - کربلا برای اولین با در دولت سیزدهم در تاریخ (نهم شهریور ماه 1401) حرکت خود را آغاز کرد و حرکت این قطار به صورت یک رام در هفته بود که اولین سیر خود را به صورت کاروانی انجام داد.
لازم به ذکر است، این قطار پس از حرکت از تهران و مسافرگیری در قم وارد شلمچه می‌شود و سپس مسافران مسیر شلمچه تا بصره را با اتوبوس طی کرده و از بصره مجدداً با قطار وارد کربلا خواهند شد.
طلسم پروژه ریلی شلمچه - بصره در دولت جهادی سیزدهم شکست
پس‌از 20 سال توافق‌نامه ساخت خط ریلی شملچه - بصره در تاریخ (5 دی‌ماه 1400) توسط شهید رستم قاسمی وزیر پیشین وزارتخانه راه و شهرسازی با حضور وزیر حمل و نقل، نخست وزیر و رئیس جمهوری عراق در کشور عراق امضا شد، این تفاهم‌نامه به واقع نقطه عطفی برای بهبود خدمات ریلی کشور به شمار می‌رفت.
براساس این گزارش، این خط ریلی طبق مطالعات انجام شده 34/5 کیلومتر است که باید در این پروژه یک دستگاه پل با دهانه بازشور به طول 678 متر نیز احداث شود و دارای سه ایستگاه بین راهی است.
انجام و تکمیل این پروژه ریلی موجب کاهش زمان انتقال بار از کشورهای شرقی ایران تا سواحل مدیترانه تقریباً نصف خواهد شد و پروژه شلمچه - بصره تکمیل کننده کریدور راه ابریشم و اتصال دهنده شبکه ریلی داخلی به بندر لاذقیه، بنادر و چشمه‌های بار در سوریه و سواحل دریای مدیترانه است.
شبکه ریلی جنوب کشور با فراهم شدن اتصال این خط، افق ترسیم شده جذب بیش از 20 میلیون تن تبادلات باری است که این اتفاق به جهت کاهش زمان سیر و اتصال به سواحل مدیترانه رخ می‌دهد.
عملیات اجرایی راه‌آهن شلمچه - بصره شهریورماه 1402 آغاز شد
ناگفته نماند، ساخت راه‌آهن شلمچه - بصره با حضور مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی، محمد مخبر معاون اول رئیس جمهوری اسلامی ایران و محمد شیاع السودانی نخست‌وزیر عراق در (11 شهریورماه 1402) در نقطه صفر مرزی آغاز شد.
در راستای تحقق وعده ایران برای ساخت این خط ریلی، سید میعاد صالحی مدیرعامل شرکت راه آهن جمهوری اسلامی از جمع‌آوری 2 هزار مین، خمپاره و ادوات جنگی در مسیر ریلی شلمچه - بصره خبر داد و اعلام کرد: «2.6 کیلومتر از مسیر پروژه، آماده ریل‌گذاری شد.»
ساخت نخستین لکوموتیو باری مپ 30
نخستین لکوموتیو «مپ 30» شرکت مپنا که نمونه داخلی‌سازی شده لکوموتیو آلستوم است و برای حمل بار کارایی دارد، با توان 4000 اسب بخار در (24 اردیبهشت‌ماه) امسال رونمایی شد و حدود 10 سال گذشته تجربه همکاری مشترک لکوموتیوهای ایران سفیر یا زیمنس بین راه‌آهن، مپنا و شرکت زیمنس رقم خورد و پس‌از آن قرارداد «آراُاُ 50 لکوموتیو آلستوم» و سپس تولید لکوموتیو «مپ 24» این شرکت را به جایی رسانده که لکوموتیو «مپ 30» را طراحی و تولید کند.
طبق گفته مدیرعامل راه آهن، کیفیت تولیدات جدید لکوموتیوهای «مپ 24» به نسبت تولیدات گذشته افزایش یافته و این تجربه می‌تواند کمک بسیاری به پروژه مپ 30 باشد تا سریع‌تر به قابلیت اطمینان بالا دست یابد و سرعت تولید بالاتر رود.
رکورد ترانزیت کالا در تاریخ 100 ساله راه آهن در دولت سیزدهم شکسته شد
علی بهادری جهرمی سخنگوی دولت، در (5 فروردین‌ماه 1401) با انتشار متنی در صفحه مجازی خود اعلام کرد: «تنها در 200 روز اول دولت، 50 درصد به ترانزیت ترافیک دیتای کشور افزوده شد، ترانزیت ریلی با یک میلیون و 900 هزار تن رکورد شکست و ترانزیت گاز سالانه 2 میلیارد متر مکعب بسته شد.»
گفتنی است ترانزیت ریلی به دلیل صرفه بالای اقتصادی یکی از مهم‌ترین مزیت‌های حمل و نقل ریلی محسوب می‌شود و در ترانزیت ریلی علاوه بر کاهش مصرف سوخت به میزان حدودی یک هشتم سایر مدهای حمل‌ونقلی که یک مزیت زیست محیطی به حساب می‌آید، از لحاظ صرف زمان و ایمنی نیز به سایر روش‌های جابجایی بار برتری دارد.
در همین راستا افزایش جذب بار توسط ناوگان ریلی و رشد ترانزیت در این ناوگان به ویژه در دولت سیزدهم مورد توجه قرار گرفته است تا جایی که به گفته سید میعاد صالحی مدیر عامل شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران، رکورد ترانزیت ریلی، رکورد صادرات از مرزهای ریلی و مجموع حمل و نقل بین‌المللی در طول تاریخ راه آهن طی سال (1401) شکسته شد و صالحی در این راستا اعلام کرد: «در سال (1400) یک میلیون و 913 هزار تن کالا از طریق شبکه راه آهن با شرکای تجاری مبادله شد که بالاترین رقم در قرن 14 خورشیدی است.
وی در ادامه تاکید کرد: توانستیم در سال 1400 با توجه به فعالیت خوب دولت سیزدهم در بخش ترانزیت، رکورد جدیدی برای ترانزیت 100 ساله راه آهن ثبت کنیم.»
براساس آمار، مجموع تناژ بار نفتی و غیر نفتی ترانزیتی که توسط ناوگان حمل و نقل ریلی در 10 ماهه ابتدایی سال 1401 جابجا شده، یک میلیون و 215 هزار و 898 تن ثبت شده که ناوگان حمل و نقل ریلی در سال 1401 مجموعاً 24 هزار و 813 دستگاه واگن ترانزیت نفتی و غیر نفتی داشته است.
بارگیری بیش از 37 میلیون تن کالا توسط ناوگان ریلی
همچنین بر اساس آمارهای منتشر شده از شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران، ناوگان حمل و نقل ریلی موفق به بارگیری بیش از 37 میلیون و 135 هزار تن کالا در مدت 10 ماهه 1401 شده و طی این مدت بیش از 37 میلیون و 135 هزار تن کالا در ناوگان ریلی کشور بارگیری شده است.
همچنین، بار مرزی حمل شده توسط ناوگان ریلی کشور در مدت ذکر شده، به 25 میلیون و 88 هزار و 63 تن کیلومتر رسیده است.