دوشنبه 5 آذر 1403

زیارت اربعین تعیین‌کننده ملاک‌ها و معیارهای زندگی اجتماعی امروز ماست

خبرگزاری ایسنا مشاهده در مرجع
زیارت اربعین تعیین‌کننده ملاک‌ها و معیارهای زندگی اجتماعی امروز ماست

آیت‌الله علم‌الهدی زیارت اربعینی که امام صادق (ع) به صفوان جمال آموزش داد، تعیین‌کننده ملاک‌ها و معیارهای زندگی اجتماعی امروز ماست که وابسته به امام حسین (ع) است.

آیت‌الله سیداحمد علم‌الهدی امروز، 17 مهر ماه، در مراسم روز اربعین در حرم مطهر رضوی اظهار کرد: عزیزانی که سال گذشته توفیق زیارت داشتند و با پای پیاده و اقدام خودشان به زیارت سیدالشهدا (ع) مشرف شدند و امسال از این فیض محرومند، محضر مقدس امام هشتم را خلیفه و جانشین کربلا بگیرند و دل خود را از کنار قبر امام رضا (ع) به کنار قبر شش‌گوشه سیدالشهدا (ع) بفرستند و با تجدید خاطره سال گذشته امسال در عتبه مقدسه امام هشتم که در حقیقت برای ما کربلای ثانی است، بتوانند با حال و توجه و دل آکنده از محبت اهل بیت (ع) آموزههایی که در این زیارت مقدسه نهفته است را عنایت کنند.

وی با بیان اینکه زیارت اربعین را صفوان جمال از امام صادق (ع) نقل میکند، افزود: راوی زیارت اربعین راوی زیارت عاشوراست. صفوان جمال محضر امام باقر (ع) و امام صادق (ع) را درک کرده است. وجود مقدس امام باقر (ع) به صفوان جمال زیارت عاشورا را فرمود. صفوان جمال شرکت حمل‌ونقل داشت و شتربان بود و با شترانش بار و مسافر بین حجاز و عراق جابه‌جا می‌کرد و از شیعیان خاص اهل بیت (ع) بود.

علم‌الهدی ابراز کرد: امام صادق (ع) به صفوان جمال فرمود «اگر در سفرهایت بین حجاز و عراق روز اربعین به کربلا رسیدی، زیارت اربعین را در کنار قبر جدم امام حسین (ع) بخوان».

نماینده ولی‌فقیه در خراسان رضوی با اشاره به فرازی از زیارت اربعین ادامه داد: سه عنصر در زیارت اربعین معرفی شده؛ عنصر اول انگیزه اصلی مبارزه و قیام کربلا بود؛ عنصر دوم جریانی که در مقابل حضرت به مبارزه برخاست و با وجود حضرت اباعبدالله (ع) جنگید و عنصر سوم هم خود سیدالشهدا (ع) در کیفیت مقاومتی که در مبارزه با عنصر دوم و در مقام تحقق عنصر اول که انگیزه و هدف اصلی حرکت و قیام بود، انجام دادند.

وی ابراز کرد: در زیارت اربعین غیر از اینکه نسبت به وجود اباعبدالله (ع) و کیفیت مقاومت یاران‌شان و جریان مقابله‌کننده با ایشان و انگیزه این حرکت، معرفت‌شناسی پیدا می‌کنیم، یک خاصیت دیگرش این است که ما در زندگی اجتماعی خودمان تبارها را شناخته و هدف و تکلیف اصلی خود در ادامه خط اباعبدالله الحسین (ع) را می‌شناسیم، می‌توانیم کاملا نسبت به خود شناخت نیز پیدا کنیم.

امام جمعه مشهد با اشاره به اینکه در زیارت اربعین «و بذل مهجته فیک لیستنقذ عبادک من الجهال و حیر الضلال» را می‌خوانیم، تصریح کرد: امام حسین (ع) بذل مهجته کرد تا بندگان خدا را از جهالت و سرگردانی نجات دهد؛ لذا از این جمله متوجه خواهیم شد که مقابل اباعبدالله (ع) تنها جریان یزیدی نبود. در ظاهر امر امام تنها با حاکمیت بنی‌امیه و جریان غصب خلافت مبارزه کرد اما اصل حرکت و قیام یک جامعه هدف داشت که آن جریان امت اسلام بود. هنگامی که امت به عنصری ناپاک و نجس‌العینی چون یزید دچار شد، به دلیل وضعیت خاصی بود که از نظر اجتماعی امت پیدا کرده بود.

نماینده ولی‌فقیه در خراسان رضوی تصریح کرد: تمام زمان‌ها یزید، شمر و عمرسعد دارد اما اینکه در یک زمان یزید پیدا می‌شود و قدرت پیدا می‌کند، علت اصلی آن یزید نیست چرا که یزیدیان همیشه می‌خواهند قدرت یافته، تسلط یابند و جنایت کنند اما آنچه باعث می‌شود یزیدها فرصت حکومت پیدا کنند، آن چیزی است که در بدنه اجتماع ظاهر میشود و آن عبارت از جهالت و ضلالت امت است. این جهالت شامل نادانی در زندگانی انسانی است و تا انسانها نفهمند انسانزیستی چگونه است و چگونه باید زندگی کنند، گمراهی آنان را متحیر می‌کند و هر روز دنبال یک چیز هستند و در نهایت شکم، شهوت و رفاه حیوانی و زندگی جانور صفتانه و غرق در شهوت و لذت را انتخاب کرده که سوژه عملیاتی سلطه یزیدیان را فراهم می‌کنند.

علمالهدی اضافه کرد: انگیزه اصلی اباعبدالله (ع) مقابله با این جهالت و ضلالت بود که این جهالت و ضلالت دو جریان را به وجود می‌آورد که جریان اول، جریان استکباری است که می‌خواهد بر منافع مردم و گردن انسان‌های جامعه سوار شود و جریان دوم، آن توده شهوت‌ران و شکم‌پرست است که لشکر عملیاتی و نیروی جریان استکباری اول قرار می‌گیرد. لذا جریان مقابل با امام (ع) را در این زیارت معرفی می‌کند که با امام جنگیدند و مقابله کردند. اینان کسانی بودند که دنیا فریبشان داده بود و فکر می‌کردند همه زندگی دنیا همین شهوت‌رانی و شکم‌پرستی است و کسانی که نصیب‌شان از زندگی انسانی را به یک چیز بسیار پستی فروختند و زندگی ابدی، دائمی و همیشگی خود را با قیمت ناچیز معامله کردند. این افراد ننشستند محاسبه کنند که سهم انسان از زندگی این است که تا خدایی خدا در لذت و سعادت باشد و زندگی رستگارانه‌ای را برای خودش تهیه کند. این سهم اصلی انسان و زندگی انسانی که این سهم را به یک چیز بی‌ارزش فروختند تا چند روزی شکم سیری داشته باشند در مرتع و چراگاه دنیا بچرند و شهوت‌رانی کنند و در عمق ذلت و پریشانی و عذاب و در بدبختی بمانند.

امام جمعه مشهد گفت: اما جریان اصلی که از جهالت مردم بهره‌برداری می‌کرد و توده نادانی از مردم را استخدام کرده بود، اهل شقاوت و نفاق و جریان قدرت‌طلب و فرصت‌طلب بودند که از یک طرف نفاق کرده و از طرف دیگر خود را دلسوز مردم نشان می‌دادند و در حقیقت در یک قیافه کریه و وضعیت خشن و بی‌رحمانه با مردم برخورد می‌کردند و بین مردم نفاق اسجاد کرده تا آن‌ها را بدوشند و با نفاق بر آنان مسلط شوند. این افراد آن‌ها را که در حیرت جهالت بودند، به استخدام درآوردند؛ آنانی را که زندگی دنیا را جدی گرفته و زندگی دائمی را فراموش کردند و دنیا آنها را فریب داد و در مقابل سیدالشهدا (ع) قرار گرفتند.

وی افزود: امروز نیز در جریان زندگی ما یک جریان فرصت‌طلب قدرت‌یاب هم در زندگی جهانی ما به عنوان استکبار جهانی و هم در زندگی داخلی ما به عنوان یک جریان فرصت‌طلب وجود دارند که این‌ها نیز اهل شقاق و نفاق هستند که مومنین را از هم جدا می‌کنند. میان متدینین جدایی انداخته و جریان‌های حزب‌اللهی را به جان هم می‌اندازند؛ اینها اهل شقاق و نفاق هستند.

نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی عنوان کرد: یک جریان دکوری فریبکارانه با یک چهره دکوری مقابل مردم ظاهر شده و مردم را فریب می‌دهند اما روزی که بر مردم مسلط شوند از هیچ خشونتی در برابر مردم خودداری نخواهند کرد. از طرفی آنکه مردم را گول زده و جامعه را در بستر قدرت شیطانی را فریب می‌دهد، آن جهالت است که مردم ندانند زندگی چیست و تنها آنان زندگی را در لذت و شهوت‌رانی ببینند؛ لذا اگر مردم اسیر شکم و شهوت شدند به سرعت توسط حاکمان جور خریداری و تصاحب می‌شوند. اگر بنا شد مردم به حالی درآیند که به تعبیر امام صادق (ع) نفهمیدند برای چه زندگی می‌کنند و چشمشان به یک لقمه نان بود و از همه چیز چشم پوشیدند، این مردم در جهالت و حیرت ضلالت هستند و این‌ها سوژه عملیاتی سلطه جریان‌های استکباری و اهل شقاق و نفاق خواهند شد و این زیارت، واقعیت را برای امروز ما روشن می‌کنند.

وی با اشاره به اینکه در یک جلسه وقتی معاویه در مقابل استدلالات امام حسن (ع) عاجز شد، گفت مردم تو را نخوستند و مرا خواستند بیان کرد: امام (ع) در پاسخ معاویه فرمود «آنان که تو را خواستند مردم نبودند آنان یک عده دنیاپرست بودند که هستی انسانی خود را در شهوت و شکم دیدند و با کیسه زری از سوی تو فریب خوردند؛ لذا تو بر این جامعه با یک عده قدارکش و پول‌پرست مسلط شدی. این جامعه نبود که تو را خواست بلکه آن جریان بود که تو را بر جامعه مسلط کردند».

علم‌الهدی هدف اصلی و قطعی تمام فداکاری‌های امام حسین (ع) را آگاه کردن جامعه، بصیرتافزایی و نجات مردم از جهالت، حیرانی و گناهان برشمرد.

نماینده ولی‌فقیه در خراسان رضوی با اشاره به «بذل مهجته» در زیارت اربعین و نحوه عملکرد کبد در بدن، عنوان کرد: اگر مواد غذایی لازم به کبد و خون داخل کبد نیز به تمام جوارح بدن نرسد، مرگ انسان فرا می‌رسد اما خون بسته‌ای در کبد وجود دارد. آن خون ذره ذره حل می‌شود تا کبد بدون خون نباشد، نام خون بسته شده در کبد، «بذل مهجته» است.

وی بیان کرد: حضرت اباعبدالله (ع) برای نجات مردم از جهالت «بذل مهجته» کرد و حتی خون بسته داخل جگرش را داد و این نشان می‌دهد که ما باید تا این مرحله در بیدارسازی و روشنگری مردم جامعه و حتی جهان بایستیم و مقاومت کنیم و با دو دسته شقاق و نفاق و انسان‌های دنیاپرستی که عامل آن شدند، بجنگیم و بذل محجه کنیم.

امام جمعه مشهد عنوان کرد: گرامیداشت چهلمین روز شهادت افراد را فقط در سال اول یاد بود می‌گیرند اما ما هر سال برای امام حسین (ع) مراسم اربعین می‌گیریم. اول اینکه زیارت اربعین به تعبیر امام حسن عسکری (ع) از نشانههای مومن است و این گرامیداشت برای آن است که تمام حجم جریان فیزیکی حرکت امام حسین (ع) از شهادت و اسارت فراموش نشود.

امام جمعه مشهد تصریح کرد: در چنین روزی عزیزان اباعبدالله الحسین (ع) پیروزمندانه به سرزمین کربلا بازگشتند؛ هرچند در برخی منابع حضور اهل بیت (ع) در اولین اربعین ناممکن شمرده شده اما در مقاتل نیز در این خصوص نوشتند که اولین اربعین امام سجاد (ع) به همراه کاروان اهل بیت (ع) برای تدفین ابدان مطهر شهدا به کربلا بازگشتند.

انتهای پیام