«سال فرهنگی ایران و ترکیه» فرصت بی‌نظیری که تکرار نمی‌شود
رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گفت: در شرایطی که بین دو تا سه میلیون گردشگر از ایران به ترکیه سفر می‌کنند، برگزاری «سال فرهنگی ایران و ترکیه» فرصت بی‌نظیری است و تکرار نمی‌شود.
رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گفت: در شرایطی که بین دو تا سه میلیون گردشگر از ایران به ترکیه سفر می‌کنند، برگزاری «سال فرهنگی ایران و ترکیه» فرصت بی‌نظیری است و تکرار نمی‌شود.
به گزارش خبرگزاری مهر؛ نخستین نشست کمیته برگزاری سال فرهنگی ایران و ترکیه، به ریاست حجت‌الاسلام والمسلمین ایمانی‌پور رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار شد.
حجت‌الاسلام محمدمهدی ایمانی‌پور در این نشست، با اشاره سفر اخیر خود به ترکیه و رایزنی با مقامات بلندپایه فرهنگی این کشور گفت: اهمیت جمهوری اسلامی ایران نزد کشور ترکیه و توافقات ضمنی که شهید رئیسی در سفر خود به ترکیه داشت، از جمله عواملی بود که سبب شد تا رئیس جمهوری این کشور، با برگزاری سال فرهنگی ایران و ترکیه موافقت کند. از این رو در دیداری که با وزیر فرهنگ و گردشگری ترکیه و سایر مقامات فرهنگی این کشور داشتم، مباحث مهمی درباره برگزاری این رویداد مهم و بزرگ صورت گرفت و طرف ترکیه هم استقبال خوبی از این موضوع داشتند.
وی ادامه داد: پیشنهاد طرف ترکیه‌ای، برگزاری سال فرهنگ ایران و ترکیه در قالب برنامه «راه فرهنگ» بود که به صورت عمومی در 16 استان این کشور برگزار می‌شود و پرمخاطب‌ترین برنامه در استان‌های ترکیه است. از این رو، می‌توان پیش بینی کرد که مخاطبان پرشماری در این کشور، جذب این رویداد شوند.
رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با اشاره به ناترازی گردشگر ایران و ترکیه گفت: یکی از موضوعات مهمی که در این راستا با مقامات ترکیه‌ای، مورد بحث قرار گرفت، نحوه معرفی ایران و داشته‌های فرهنگی آن، نزد ترکیه‌ای‌ها بود. این مقامات اذعان کردند که تصویر کشور ایران در ترکیه، آنچنان که باید شناخته شده است و پیشنهاد کردند که در این زمینه، هزینه‌های قابل توجهی باید در عرصه تبلیغات از سوی ایران صورت گیرد. با این حال، مسوولان ترکیه ای اعلام آمادگی کردند که داشته‌های کشورمان را به مردم شان، معرفی کنند.
رئیس دستگاه دیپلماسی فرهنگی کشور، با بیان اینکه هم اکنون بین دو و نیم تا سه میلیون گردشگر از ایران به صورت سالیانه به ترکیه سفر می‌کنند، گفت: در چنین شرایطی، با برگزاری سال فرهنگی ایران و ترکیه، فرصت های جدیدی پیش روی ما قرار خواهد کرد. این فرصت بی نظیر است و تکرار نمی‌شود. ما در گذشته، تجربه برگزاری هفته، ماه و فصل فرهنگی با کشورهای مختلف داشتیم اما تا به حال سال فرهنگی با کشوری برگزار نکرده بودیم که هم‌اکنون می‌توانیم از این موضوع، استفاده کنیم.
وی ادامه داد: برخی از طرح‌هایی که قرار است در سال فرهنگی ایران و ترکیه اجرایی شود، طراحی آن باید در سطح ملی و برخی هم در سطح استانی باشد. همچنین برخی استان‌ها میهمان و برخی دیگر هم میزبان هستند.
حجت‌الاسلام والمسلمین با تأکید بر اینکه برای تامین بودجه برگزاری سال فرهنگی ایران و ترکیه، همه دستگاه‌ها باید دست به دست دهند، گفت: کشور ترکیه از هر نظر برای ما حائز اهمیت است. از این رو لازم داریم که برنامه‌های ما متنوع باشد. از برنامه های مرتبط با کتاب و موزه تا گفت‌وگوهای فرهنگی و جشنواره‌ها و فعالیت‌های رسانه‌ای، باید در این سال فرهنگی گنجانده شود.
وی افزود: مأموریت مدیریت سال فرهنگی ایران و ترکیه، بر عهده سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گذاشته شده است اما همه دستگاه ها مسوول هستند که از ظرفیت‌های خود برای برگزاری باشکوه این رویداد، بهره ببرند و به ما کمک برسانند. ترکیه‌ای‌ها این فرصت بزرگ را از دست نخواهند داد و ما نیز نباید از دست دهیم.
رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی درباره آغاز برگزاری سال فرهنگی ایران و ترکیه گفت: به به وزیر فرهنگ و گردشگری ترکیه پیشنهاد دادم که با روزهای ملی ایران در دهه فجر شروع شود که خوشبختانه، موافقت شد. بنابراین برنامه‌های پرشکوهی را باید در این ایام طراحی کنیم. گروه‌های متعدد و مختلفی هم تا پیش از آغاز رویداد، از سوی دولت ترکیه به ایران سفر خواهند کرد تا برنامه ریزی دقیق و مؤثری در این زمینه انجام شود.
لزوم معرفی دستاوردهای فناورانه ایران در سطح عالی به مردم ترکیه
رئیس دستگاه دیپلماسی فرهنگی کشور با تأکید بر اینکه دستاوردهای فناورانه به ویژه در بخش فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی را در سطح عالی به مردم ترکیه معرفی شود، گفت: در این راستا، انتظار از معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری و دستگاه‌های ذیربط، بالاست. شرکت های خلاق و دانش بنیان می‌باید که حضوری پررنگی در این رویداد داشته باشد.
وی به برگزاری نمایشگاه هفت هزار سال تمدن ایران در ترکیه در گذشته اشاره کرد و گفت: مسئولان این کشور، هنوز این رویداد را در خاطر دارند چراکه یک نمایشگاه باشکوه و حساب شده بود. بنابراین انتظار این است که سال فرهنگی ایران و ترکیه نیز در سطح بالا و بالاتر از همه برنامه‌هایی که تاکنون بین دو کشور، انجام شده است، برگزار شود.
رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، انتخاب شعار برای سال فرهنگی ایران و ترکیه را یک ضرورت دانست و گفت: لازم است که ما در رویدادهای بین‌المللی کشورمان، طرف ترکیه را به عنوان میهمان ویژه دعوت کنیم و در مقابل نیز از ما به عنوان میهمان ویژه در رویدادهای بین‌المللی آنان دعوت شود.
وی طراحی رویدادهای ورزشی در حوزه آقایان و بانوان را امری لازم در راستای برگزاری سال فرهنگی دانست و گفت: در حوزه جوانان، طراحی برنامه‌های مشترک می‌تواند بر جذابیت رویداد بیافزاید. بنابراین انتظار داریم که همه دستگاه‌ها، تمام قد در این رویداد حضور داشته باشند. در همین راستا، از نهادهای دیگری همچون وزارت کشور و معاونت زنان ریاست جمهوری نیز دعوت خواهیم کرد تا در نشست‌های بعدی، حضور موثری داشته باشند.
تحولات شگرف میان روابط دو کشور ایران و ترکیه
در ادامه، محمدرضا بهمنی معاون همکاری‌های علمی و فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گفت: رویدادهای فرهنگی متقابل بین روابط دو کشور، تحولات شگرفی را ایجاد خواهد کرد.
وی با بیان اینکه، اقتصاد فرهنگ در رویداد سال فرهنگی ایران و ترکیه، نقش موثری دارد، ادامه داد: در طراحی این رویداد که یک امر فرابخشی است و اهمیت بالایی دارد همراهی همه دستگاه ها را خواستار هستیم.
بهره‌مندی از دستگاه های متناظر فرهنگی
در ادامه سیدقاسم ناظمی رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ترکیه که به صورت برخط در این نشست حضور داشت، گفت: از آنجا که عمده فعالیت ها در سال فرهنگی ایران و ترکیه در سال 1404 برگزار می شود، لازم است که در بودجه بندی، نگاه ویژه ای به این رویداد شود.
وی با اشاره به اینکه شهرداری ها و استانداری های کشور به ویژه شهرهای مرزی، انگیزه بالایی برای حضور موثر در سال فرهنگی ایران و ترکیه دارند، ادامه داد: اگر بتوانیم نیروها را در استان ها برای برگزاری این رویداد، بسیج کنیم اتفاقات خوبی را شاهد خواهیم بود.
ناظمی گفت: آمادگی داریم دستگاه های متناظر فرهنگی و هنری در ترکیه را به میدان بیاوریم، به شرط آنکه برنامه ها براساس امکانات دستگاه ها تعریف شود.
رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ترکیه، با تاکید بر اینکه دستگاه دیپلماسی و دستگاه دیپلماسی فرهنگی کشورمان آماده گسترش و تعمیق ارتباط با ترکیه است، گفت: پیشنهاد می کنم افتتاحیه سال فرهنگی ایران و ترکیه که در دهه فجر خواهد بود، در یک کشور و اختتامیه آن نیز در کشور مقابل برگزار شود.
در ادامه حسن دیده بان وابسته فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در استانبول در کشور ترکیه نیز، به صورت برخط در این نشست حضور داشت و ضمن تاکید بر مشخص شدن اختصاص میزان بودجه به این رویداد، پیشنهاد کرد که بازارچه فروش فیلم های ایرانی در شهر استانبول راه اندازی شود.
در این نشست، نمایندگانی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، وزارت ورزش و جوانان، فرهنگستان هنر، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، سازمان صدا و سیما، وزارت امور خارجه، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان حضور داشتند و پیشنهاداتی را برای برگزاری این رویداد ارائه کردند.
برخی از پیشنهادهای ارائه شده توسط دستگاه‌های مدعو، شامل گردآوری و ارسال مجموعه ای از آثار مکتوب برجسته ایرانی جهت نمایش در کشور ترکیه، اعزام هیأتی از نویسندگان و تصویرگران برجسته ایرانی جهت برگزاری کارگاه آموزشی تخصصی، اعزام هیأتی از برندگان جایزه فیروزه به همراه مجموعه‌ای از آثار برگزیده حوزه صنایع فرهنگی ایران، برپایی نمایشگاهی از تابلوهای مرتبط با حیات اجتماعی اقلیت‌های دینی اقوام ایرانی و مذاهب اسلامی، تشکیل کارگروه رسانه‌ای مشترک میان دو کشور، تبادل هیأت‌های رسانه ای، امضای تفاهم نامه همکاری‌های سینمایی ایران و ترکیه، برنامه ریزی و توسعه اکران‌های تجاری آثار سینمایی ایران در ترکیه، برگزاری هفته فیلم سینمای ایران در ترکیه، تولید مشترک یک فیلم براساس اشتراکات تاریخی و فرهنگی دو کشور، همکاری در برگزاری بخش ویژه سینمای ایران در جشنواره‌های سینمایی شاخص ترکیه و برگزاری بخش ویژه سینمای ترکیه در بخش بین‌الملل جشنواره‌های سینمایی بود.
همچنین برگزاری هفته فیلم، بازار فیلم و سریال توسط تلویزیون‌های دو کشور، طرح تولید مشترک مستند دو اثر در حوزه‌های گردشگری، فرهنگی مذهبی و دو کشور، مبادله آثار تلویزیونی در قالب های مختلف مثل سریال و مستند، برگزاری کارگاه‌های آموزشی در حوزه‌های خربنوسی و برنامه سازی، پیشنهاد طرح تهیه فیلم یا سریال‌های داستانی در خصوص مشاهیر متاخر و معاصر دو کشور، پرداختن به ادبیات فولکولور، افسانه‌ای و اساطیری دو منطقه، بررسی فرهنگ شفاهی آنها و نیز تاثیر متقابل ادبیات فارسی و ترکی بر یکدیگر، برگزاری نمایشگاه اسناد با عنوان درخشش فرهنگ اسلامی و روابط جهان اسلام به صورت مشترک، برگزاری کنفرانس، همایش، نشست، سخنرانی کارگاه‌های علمی، آموزشی و پژوهشی در حوزه مدیریت اسناد و آرشیو با رعایت قوانین و مقررات هر کشور، برگزاری نشست‌های تخصصی، کارگاه های آموزشی و سمینار در زمینه حفاظت، نگهداری و مرمت اسناد، چاپ فهرست اسناد مجود در آرشیوهای دو کشور با موضوعات مختلف، پیوند الکترونیک آرشیو دو کشور برای تسهیل پژوهش‌ها با رعایت ضوابط مورد توافق طرفین، مبادله استانداردها و شیوه نامه‌ها در زمینه حفاظت و نگهداری، برگزاری نمایشگاه عکس های تاریخی عزاداری حسینی موجود در آرشیو ملی به مناسبت ماه محرم، برگزاری نمایشگاه منتخبی از نسخه ها و اسناد خطی فارسی موجد در کتابخانه ملی با تاکید بر دوره صفوی و آثار مصور همچون شاهنامه فردوسی و کتب علمی و فلسفی در یکی از گنجینه های مهم شهر استانبول، ایجاد وبگاه یا صفحه‌ای در فضای مجازی برای اطلاع رسانی اقدامات مرتبط به سال فرهنگی ایران و ترکیه و استفاده از ظرفیت بیش از دو هزار شرکت خلاق و دانش بنیان در حوزه فناوری‌های نرم، بهره مندی از پژوهش های هنری دو کشور و انجام پروژه‌های جدید از جمله پیشنهادهای ارائه شده توسط دستگاه‌های مدعو به شمار می‌رود.
برخی دیگر از پیشنهادهای ارائه شده توسط دستگاه‌های مدعو شامل معرفی آثار هنری ایران که در ترکیه نگهداری می‌شود، راه اندازی پاویون جمهوری اسلامی ایران در نمایشگاه مهم گردشگری ترکیه، اختصاص بخش ترکیه در جشنواره بین‌الملل صنایع دستی فجر، برگزاری نمایشگاه‌های موزه‌ای به صورت متقابل، برگزاری جشنواره‌های خیابانی گردشگری در ترکیه، تولید بروشورها و کتابچه‌های تبلیغاتی گردشگری به زبان ترکی استانبولی، نمایشگاه اختصاصی صنایع دستی در ترکیه و تولید زنده آثار و عرضه سوغات ایرانی، دعوت از مدرسین و اساتید معتبر ترک در رشته های متنوع صنایع دستی، برگزاری تورهای ویژه گردشگران ترکیه‌ای برای بازدید از روستاها و شهرهای جهانی صنایع دستی در ایران، تبادل گروه های موسیقی در روزهای ملی دو کشور، برگزاری مشترک سالروز بزرگداشت مولانا، برپایی نمایشگاه خوشنویسی و عکاسی در مرز ارومیه، برگزاری جشنواره کاریکاتور بین دو کشور، انعقاد تفاهم نامه بین هنرستان های دو کشور و تبادل استاد، برگزاری نمایشگاه دائمی تجسمی، برگزاری اکسپوی فرهنگی جوان، تبادل آثار هنری پیشکسوتان، برگزاری نمایشگاه های موضوعی، برگزاری ورک شاپ با بهره مندی از هنرمندان برجسته، تولید آثار هنری مشترک، برگزاری نشست‌ها و کنفرانس های هنری، برگزاری مسابقه‌های هنری، اعطای بورسیه هنری به هنرمندان جوان دو کشور، تبادل کارشناسان موزه ها، برگزاری دوره های آموزشی مشترک بین دانشجویان، تمرکز بر موضوع کودک و نوجوان در برنامه های فرهنگی و هنری، فعال سازی دیپلماسی کودک، تسهیل آموزش زبان فارسی از طریق کانون زبان، فعال شدن گردشگری کودک و نوجوان، تربیت تخصصی مربیان ترک زبان، عرضه محصولات مرتبط با کودک و نوجوان، صادرات اسباب بازی ساخت ایران، تاسیس اتحادیه کودک و نوجوان، تاسیس مرکز راه اندازی مشترک پرورش استعدادها، تسهیل در برگزاری برنامه‌های قصه گویی و انیمیشین و تبادل مربی، تبادل فعالان حوزه تعلیم و تربیت غیررسمی و به اشتراک گذاشتن تجربیات، برگزاری کارگاه‌های مجازی، بزرگداشت مفاخر ادبی و فرهنگی و هنری، راه اندازی شهر کودک، برگزاری هفته‌های دوستی بین دو کشور است.
همچنین سال فرهنگی ایران و ترکیه توسط سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در ایام دهه فجر 1403 به مدت یک سال، آغاز به کار می‌کند.