سرمایه گذاری چین در ایران 57 میلیون دلار، در افغانستان 150 میلیون دلار! / ایران از میدان جهانی جذب سرمایه، جا مانده است
ایران، به‌رغم تمامی پتانسیل های رشدی که دارد، از میدان جهانی جذب سرمایه، جا مانده و حتی در مقایسه با همسایگان خود وضعیت خوبی ندارد.
به گزارش اقتصادنیوز، روزنامه دنیای اقتصاد نوشت:
بررسی‌ها نشان می‌دهد پول‌های چینی به سمت کشورهای همسایه ایران سرازیر شده و سرمایه‌گذاران چشم بادامی به دنبال پررنگ شدن حضور خود در منطقه هستند.
ارزش قراردادهای منعقدشده با ایران توسط بنگاه‌های چینی در سال2021 به 57میلیون دلار رسید؛ درحالی‌که در سال2019 این رقم 1/ 3میلیارد دلار بود که آب‌رفتگی پول‌های چینی در ایران را نشان می‌دهد. حال آنکه افغانستان تنها در یک فقره قرارداد برای میادین نفتی میزبان 690میلیون دلار از سوی چین است که طی بازه زمانی چهارساله پرداخت خواهد شد. پاکستان نیز در دوره همه‌گیری کرونا بیش از 530میلیون دلار سرمایه چینی جذب کرده است. جاماندگی ایران از همسایگان خود در جذب سرمایه‌های خارجی به‌ویژه چین به عوامل مختلف داخلی و خارجی بستگی دارد.
ارزش قراردادهای منعقدشده با ایران از سوی بنگاه های چینی در سال 2021 به 57میلیون دلار در مقایسه با 1/ 3میلیارد دلار در 2019 افت کرده است. به‌رغم پتانسیل گسترده سرمایه‌گذاری در ایران، عوامل داخلی و خارجی متعددی در از بین رفتن سرمایه‌گذاری خارجی موثر بوده است.
از جمله همسایگان شرقی ایران، پاکستان، در سال مالی 2023-2022، بیش از 200میلیون دلار سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی از چین دریافت کرده است. این مبلغ در سال مالی 2022-2021 (دوره همه‌گیری کرونا) بیش از 530میلیون دلار و در سال مالی قبل از آن 752میلیون دلار بوده است.
در افغانستان، در یک‌فقره سرمایه‌گذاری چین در میادین نفتی این کشور که در 6ژانویه سال‌جاری میلادی صورت گرفت، توافق شده است در سال اول 150میلیون دلار و در سه‌سال بعدی، 540میلیون دلار سرمایه‌گذاری مستقیم از چین جذب شود. در قرارداد قبلی که مدت آن 25سال بود، دست‌کم 7میلیارد دلار عایدی نصیب افغانستان با سرمایه‌گذاری اولیه 400میلیون دلاری شد. جمهوری خلق چین نیز متعهد شده است تا سال 2024، مجموعا یک‌میلیارد دلار در طرح های اقتصادی - اجتماعی متمرکز بر کشاورزی، بهداشت، آموزش، کاهش فقر و آموزش حرفه ای در این کشور ارائه کند.
براساس آخرین داده های موجود که به پایان 2020 منتهی می‌شود، حجم سرمایه‌گذاری مستقیم چین در ترکمنستان، 336میلیون دلار بوده است. در سال 2020، شرکت‌های چینی 27قرارداد پروژه های جدید به ارزش کلی 457میلیون دلار و گردش مالی 165میلیون دلار را در ترکمنستان امضا کردند.
سرمایه‌گذاری مستقیم چین در کویت، همسایه دریایی ایران، در سال‌های اخیر به 410میلیون دلار رسیده است که تخمین زده می‌شود این میزان در سال 2022، افزایش نیز داشته باشد. عربستان‌سعودی، کشور دیگری که با ایران مرز دریایی دارد، در سال 2021 مجموعا 514میلیون دلار سرمایه‌گذاری از طرف چین را میزبانی کرده است.
بحرین نیز در سال 2021، 77/ 1میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی را میزبانی کرده که این مبلغ عمدتا از سوی عربستان‌سعودی، کویت، هند و امارات متحده عربی تامین شده است.
امارات متحده عربی، از سال 2011 تا 2021، در یک‌فقره در مجموع 8/ 9میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مستقیم از چین را دریافت کرده که این میزان در سال 2021 معادل 560میلیون دلار بوده است.
عمان نیز براساس آخرین آمار، در سال 2021 به میزان 02/ 4میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی را جذب کرده است. این کشور به‌تنهایی در فاصله میان آوریل تا ژوئن سال 2019، 07/ 1میلیارد یورو سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی از چین جذب کرده که نسبت به مدت مشابه آن در 2018، پنج‌برابر رشد را تجربه کرده است. عراق، کشور غربی ایران که بیشترین مرز خاکی را با کشورمان دارد، در سال 2021 میزبان 179میلیون دلار سرمایه‌گذاری مستقیم از چین بوده است که برخی منابع این رقم را بیش از 200میلیون دلار اعلام کرده اند. ارزش قراردادهای منعقدشده بنگاه های چینی در عراق در سال 2021 به رقم 4/ 5میلیارد دلار رسیده بود.
در مجموع می‌توان مشاهده کرد که ایران، به‌رغم تمامی پتانسیل های رشدی که دارد، از میدان جهانی جذب سرمایه، جا مانده و حتی در مقایسه با همسایگان خود وضعیت خوبی ندارد. استهلاک سرمایه و پیشی‌گرفتن نرخ آن از نرخ رشد، از نمونه‌های بارز افت سرمایه‌گذاری خارجی است که در این سال‌ها هم صرفه های مقیاس را از بین برده و هم هزینه های تولید را افزایش داده است.
همچنین بخوانید