سنگ‌اندازی آیپک در مسیر توافق
مقامات تل آویو از ابتدای شروع مذاکرات برجامی، چه در دولت روحانی و چه در دولت رئیسی، از جمله مخالفان سرسخت این توافق بودند. امروز هم در شرایطی که ایران و آمریکا در حال ردوبدل کردن مواضعشان نسبت به یکدیگر هستند و به انتخابات میان دوره ای کنگره آمریکا و همچنین نشست شورای حکام نزدیک می شویم، اسرائیلی‌ها به تحرکات ضدبرجامی خود شدت بخشیده اند.
درواقع همچنان‌که وال استریت‌ژورنال نیز نوشته است: «مقامات اسرائیلی دست‌وپا می زنند تا بر دولت بایدن در‌حالی‌که برای احیای توافق هسته ای تلاش می‌کند، اعمال نفوذ کرده و هم زمان با ورود مذاکرات وین به مرحله ای حساس، آمریکا را ترغیب کنند که مواضعش در قبال ایران را تشدید کند و هیچ امتیازی به این کشور ندهد.» در این بین، لیندسی گراهام و رابرت منندز، دو سناتور ارشد آمریکایی که از مخالفان توافق هسته ای هستند، در سفر اخیرشان به فلسطین اشغالی از برخی تعهدات دولت جو بایدن در قبال توافق احتمالی سخن گفتند و به نوعی تلاش کردند به تل آویو اطمینان خاطر بدهند که اگر هم توافقی حاصل شود، حواس واشنگتن به متحدانش از جمله اسرائیل است. اما آخرین تحرکات ضدبرجامی واشنگتن و تل آویو به سفر دیوید بارنئا، رئیس موساد، به آمریکا مربوط می‌شود. بارنئا که شاید بیشترین نقد را نسبت به توافق احیای برجام دارد، روز دوشنبه به واشنگتن رفت تا مقامات آمریکایی را برای اتخاذ مواضع قوی تری علیه تهران تحت‌تاثیر قرار دهد.
سفر رئیس موساد پس از آن صورت می‌گیرد که وی ماه گذشته به صورت علنی و کم‌سابقه‌ای از سیاست دولت بایدن در قبال ایران انتقاد و به این مساله اشاره کرد که توافق در عرض چند هفته به امضا خواهد رسید. به گزارش پایگاه خبری - تحلیلی انتخاب، بن ساموئلز در روزنامه اسرائیلی هاآرتص با اشاره به سفر دیوید بارنئا، رئیس موساد، به واشنگتن نوشت: «بارنئا، سومین مقام ارشد اسرائیلی است که طی چند هفته گذشته برای انتقال نگرانی‌های اورشلیم [بیت‌المقدس] به واشنگتن سفر کرده است. او قرار است با مقامات ارشد دولت بایدن، از جمله مقامات کاخ‌سفید، سیا، رئیس ستاد مشترک ارتش، پنتاگون و وزارت خارجه و سایر نهادهای امنیتی دیدار کند.»
با این حال، پیام های بارنئا در راستای رویکرد یائیر لاپید، نخست وزیر اسرائیل، نیست که تلاش کرده رویکردی کمتر تقابلی برای ابراز نارضایتی ها از تلاش های دیپلماسی ایالات‌متحده اتخاذ کند. انتقاد شدید او توجه مقامات اسرائیلی و آمریکایی را به خود جلب کرد و به یاد کارزار ضدبرجامی نتانیاهو در سال 2015 افتادند که با سخنرانی جنجالی او در کنگره به اوج خود رسید؛ رویدادی که لاپید می‌گوید اسرائیل همچنان بهای آن را می‌پردازد. دیدارهای آتی بارنئا با اعضای کنگره، اگرچه تلاش مستقیم برای حرکت در مسیر نتانیاهو در برابر توافق هسته ای نیست، اما بدون شک خاطرات بسیاری از مقامات دولت بایدن را که در آن زمان در دولت اوباما نیز فعالیت می‌کردند، زنده خواهد کرد.
تحت‌تاثیر قرار دادن واشنگتن
با وجود پیش‌بینی قبلی رئیس موساد در مورد قریب‌الوقوع بودن توافق، مذاکرات بار دیگر با مانع برخورد کرد. این اتفاق پس از ارائه آخرین پاسخ ایران روی داد؛ پاسخی که آمریکایی‌ها آن را حرکت به عقب توصیف کردند. بارنئا، راه ایال هولاتا، مشاور امنیت ملی و بنی‌گانتس، وزیر دفاع اسرائیل را می‌رود که با سفرها و دیدار حضوری سعی در تحت‌تاثیر قرار دادن مقامات آمریکایی دارند؛ تلاش هایی که مقامات اسرائیلی می گویند در حال نتیجه دادن بود. مصداق نتیجه این تلاش‌ها، تعهد ایالات‌متحده به حذف نکردن نام سپاه پاسداران از لیست سیاه تروریسم بود. علاوه بر این، ایالات‌متحده به طور علنی و خصوصی تعهد خود را برای توانمندسازی اسرائیل به‌منظور دفاع از خود تکرار کرده است. آخرین مورد آن، قرارداد فروش چهار هواپیمای سوخت رسان KC-46A از بوئینگ به اسرائیل است که قرار است در سال 2025 تحویل داده شود. در همین حال، ایالات‌متحده و ایران به‌ویژه در مورد موضوع تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد تهران با هم اختلاف دارند. البته مقامات اسرائیلی نمی دانند آیا این موضوع اصلی است که مذاکرات را از ریل خارج می‌کند یا خیر.
رایزنی ها در آستانه اجلاس شورای حکام
دیدار بارنئا از آمریکا یک هفته قبل از نشست شورای حکام در وین انجام می‌شود که در آن درباره پیشرفت‌های هسته‌ای ایران گفت‌وگو خواهد شد. فراتر از بحث تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اسرائیل همچنین ایالات‌متحده را تحت فشار قرار می‌دهد تا زمان اجرایی‌شدن مراحل مختلف توافق را به تعویق بیندازد. ایران همچنین خواستار تضمین های اقتصادی و تعهدات بیشتر برای لغو تحریم ها بود. با این سرعت، دستیابی به توافق پیش از انتخابات میان‌دوره‌ای نوامبر (آبان) به‌طور فزاینده‌ای بعید به نظر می‌رسد. این موضوع در واقع، هدف آشکار برای اسرائیل است که می‌تواند مانع دیگری برای بایدن در مسیر توافق بتراشد. کمیته روابط عمومی آمریکا و اسرائیل (آیپک) بدون‌شک به نتیجه مشابه امیدوار است و در این میان مخالفت‌های رسمی هر دو حزب در هر دو مجلس کنگره را تقویت می‌کند.
مقامات آمریکایی نیز به نوبه خود به انتخابات اسرائیل در اول نوامبر به عنوان دلیل افزایش لفاظی‌های اسرائیل علیه توافق اشاره کرده‌اند. آیپک نامه اخیر امضاشده توسط50 قانون‌گذار از دو حزب در مجلس نمایندگان (از جمله 34دموکرات) را به‌عنوان پیروزی کوتاه‌مدت و در عین حال مهم در تلاش‌های خود برای تجمیع مخالفت‌ها با تلاش‌های بایدن تلقی می‌کند که در مقایسه با تلاش ناموفق 30میلیون دلاری در زمان امضای برجام، هم کم‌خطرتر بوده و هم برای آنها نتایج بهتری داشته است. همزمان با تحرکات مقامات اسرائیلی، دو سناتور ارشد آمریکایی که از مخالفان توافق هسته ای هستند، در سفر به فلسطین اشغالی تاکید کردند دولت بایدن تعهد دارد هر گونه توافق احتمالی در مذاکرات وین را برای بررسی و تایید به کنگره آمریکا ارائه کند.