شنبه 10 آذر 1403

سیاست خارجی محسن رضایی؛ از برجام خوب و بد تا تشکیل آس. آ. ن خاورمیانه‌ای!

خبرگزاری دانشجو مشاهده در مرجع

گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو،«کسانی آمده‌اند اینجا که خودشان مسبب مشکلات کشور بودند، اینها چه تراژدی راه انداختند. یک عده زدند زیر گریه و یک عده آمدند و گفتند "نه چکش و نه کلید."، شماها عامل بدبختی مردم ایران بودید. اگر دولت‌ها و مجلس‌های گذشته درست عمل کرده بودند، این‌گونه گرفتار نبودیم. آدم اینجا یک تراژدی دید، گویی که اصلا آقایان هیچ دخالتی نداشتند.»

اینها جملاتی است که صبح روز شنبه 25 اردیبهشت ماه محسن رضائی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در حاشیه ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری گفت و ناظر به سخنان و توئیت علی لاریجانی رئیس سابق مجلس بود.

محسن رضایی میرقائد متولد سال 1333 در مسجدسلیمان، پنجمین فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است که از سال 1360 تا سال 1376 به عنوان فرمانده سپاه مشغول به کار بود، محسن رضایی در پی استعفاء از فرماندهی سپاه پاسداران در سال 1376 از حضور در کلیه نیروهای نظامی نیز کناره‌گیری نمود و وارد دنیای سیاست شد و پس از آن از سوی مقام معظم رهبری به عنوان دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام منصوب شد. رضایی از سال 1379 نیز ریاست کمیسیون اقتصاد کلان مجمع تشخیص مصلحت نظام را برعهده گرفت. رضایی در این سال‌ها فعالیتش را در مجمع تشخیص مصلحت نظام متمرکز کرده‌است. از فعالیت‌های وی در مجمع تشخیص، می‌توان به تدوین سند چشم‌انداز بیست ساله ایران و کمک به اصلاح قانون سرمایه‌گذاری خارجی در ایران، اشاره کرد. *رضائی رکورددار حضور در انتخابات محسن رضایی تاکنون 4 بار وارد انتخابات شده است. محسن رضایی دبیر از آن دسته نامزد هایی است که که به نظر می رسد سودای پاستور دارد؛ خیلی بیشتر از بقیه به طوریکه از سال 84 کاندیدای این پست شده؛ اما هربار یا اقبالی از طرف مردم به انتخاب او نبوده است و یا در آستانه برگزاری انتخابات انصراف داده است.

سال 84 که دو روز مانده به رای‌گیری انصراف داد. سالهای 88 و 92 که تا پایان ماند و رای نیاورد. ثبت نام او در انتخابات ریاست جمهوری 1400باعث شد او در این رکورد یک گام از قالیباف جلو بیفتد؛ تا پیش از این رکورد او و قالیباف یکسان بوده اما با نام‌نویسی رضائی برای انتخابات 1400 گوی رقابت را از قالیباف ربود و رکورددار حضور در کارزار انتخابات ریاست جمهوری شد. رضایی در طول این سالها همواره دستی بر آتش سیاست خارجی داشته گرچه این روند در حوزه عمل نبوده اما در حوزه موضع گیری در قامت دبیر مجمع تشخیص کم نبوده است.

*گفتگو با روزنامه فایننشال تایمز و حواشی که در داخل به دنبال داشت مثلا همین اسفند گذشته بود که به فایننشال تایمز گفت: ایران آماده است که به مذاکرات هسته ای با آمریکا و دیگر قدرت های جهان باز گردد، اگر طرف های مقابل سیگنال واضحی بفرستند که تحریم‌ها تا یکسال آینده برداشته می‌شود. آنها باید به ما اعلام و اطمینان خاطر دهند که تحریم‌های اعمال شده بعد از برجام در عرض یک سال برداشته می‌شوند.

این مصاحبه آقای دبیر حرف و حدیثهای زیادی در داخل به دنبال داشت تا جاییکه سخنگوی وزارت خارجه در واکنش به این اظهار نظر گفت: مصاحبه و نظرات مطرح شده در این مصاحبه شخصی می باشد. کلیه امور مرتبط با حوزه سیاست خارجی صرفا از طریق وزارت خارجه و به صورت نهادی و از مجاری رسمی خودش منتقل می شود.

معاون اول هم البته به این اظهارات واکنش نشان داد و در یک سخنرانی گفت: «نباید اعتبار موضع‌گیری وزیر خارجه را با اظهار نظرهای غیرکارشناسی و غیرمسئولانه مخدوش کرد، چرا که موضع وزیر خارجه تنها موضع جمهوری اسلامی در این حوزه است.» رضایی البته در جائی دیگر با انتقاد از عملکرد دولت روحانی در عرصه سیاست خارجی نوشت: اگر دیپلماسی رسمی ما با محور قرار دادن منافع ملی بر 15 کشور همسایه و 25 کشور دیگر منطقه متمرکز شده بود و به جای سراب 1+5واقعیت 1+25 را دنبال می‌کردیم امروز با به میدان آوردن فعالان بخش خصوصی کشورمان، بی‌اثر شدن تحریم‌های ظالمانه را شاهد بودیم.

رضایی البته اظهاراتی در مورد سیاست خارجی و عملکرد ایران در حوزه دفاعی نیز داشته او معتقد است: در جبهه اقتدار از رویارویی مستقیم ما با آمریکایی‌ها که در سال های اخیر پیدا کردیم و تا مواجهه با تروریست‌ها در سوریه و عراق و تا جنگ‌های نیابتی با حکام آمریکایی - سعودی در منطقه، درگیر هستیم.

در موضوع انتقال بنزین به ونزوئلا، آمریکایی‌ها قصد داشتند جلو اعزام نفتکش‌های ما را بگیرند که ما پهپادهای خود را به بالای ناوها و کشتی‌های آمریکایی رساندیم و با تهدید آمریکایی‌ها، کشتی های ما به ونزوئلا رسید.

*از تفکر غلط بودن برجام در اداره کشورتا ناشکری در قبال نعمتی به نام برجام  اما مواضع دبیر مجمع تشخیص مصلحت در حوزه برجام به عنوان پاشنه آشیل و سنگ محک سیاست خارجی کاندیداهای انتخابات 1400دنیای دیگری دارد، اظهاراتی که گاه درتایید و ستایش این توافق و مردان مذاکرات ایران بوده است و گاهی به تقبیح و نکوهش آن پرداخته است که در این گزارش با محوریت رویکرد کاندیداهای انتخابات سیزدهم در تلاشیم تا به بخشی از آنها اشاره کنیم محسن رضایی، 28 آذر 98: برجام محصول یک اندیشه و تفکر غلط در اداره کشور است 24 تیر 94 (یک روز بعد از امضای برجام): حقیقتا ظریف مجاهدت بزرگی کرده و به فرجام رساندن این مذاکرات در برابر 6 قدرت دنیا ساده نبود مهر94: (با اشاره به ابعاد ثمرات اقتصادی و سیاسی برجام) در زمینه سیاسی توانستیم پروژه منزوی سازی ایران را بشکنیم و در بعد اقتصادی وضعیت ایران از دوران تحریم بهتر می‌شود آذر 95 (در نامه‌ای به رهبری، با استقبال از دستاوردهای ایران درپرونده هسته ای): امروز فرزندان و سربازان رهبری، از جمله ظریف در حال پیشروی در سنگرهای دشمن هستند دی 94: ترس آمریکاییها از اجرایی شدن برجام کاملا مشهود بود چراکه فشار عربستان، رژیم صهیونیستی و تندروهای آمریکا، بزرگ‌ترین موانع اجرای برجام به شمار می‌آمد امروز که برجام، اجرایی شده قاطبه ملت ایران یک‌صدا فریاد برمی‌آورند که: زنده‌باد جمهوری اسلامی هر نوع برداشت جناحی و شخصی از اجرایی شدن برجام، نوعی ناشکریست. باید از همه دست‌اندرکاران و نقش‌آفرینان این موقعیت سپاسگزاری کنیم اردیبهشت 95: ما مخالف برجامی که رهبری مشروط پذیرفتند نیستیم، از این تصمیم هم حمایت می‌کنیم این مواضع ضد و نقیض آقای رضایی در حوزه برجام کمی واکاوی و تجزیه وتحلیل سیاستهای برجامی دبیر مجمع تشخیص را با مشکل مواجه می کند.

به این ترتیب به نظرمی رسد برنامه دولت احتمالی محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در سیاست خارجی تمرکز بر ارتباط با همسایگان و فراز و فرود در خصوص توافق بین المللی برجام باشد.