شرکت‌های دانش‌بنیان؛ شاهراهی برای توسعه

ملایر از جمله شهرهای ایران در استان همدان است که برای توسعه‌ای روزافرون به ویژه در صنعت مبلمان منبت و انگور که 2 عنوان جهانی را برای این شهرستان به ارمغان آورده است، نیاز به موتور محرکه‌ای بر پایه دانش و خلاقیت‌های نوآورانه در حوزه اقتصادی دارد.

در عرصه‌ای که علم و صنعت با هم آمیخته شده و برای دست یافتن به رشد و توسعه‌ای که شتابان در حال گذر است، یافته‌های پژوهشی برای رفع نیاز جامعه و امکان افزایش درآمد مردم، باید تجاری‌سازی شود، آن هم در حوزه فناوری‌های برتر و با ارزش افزوده فراوان، شاهراهی که تنها از عهده شرکت‌های دانش‌بنیان بر می‌آید.

مدت‌هاست شرکت‌های دانش‌بنیان با تحول در عرصه علم و دانش، کشف یافته‌ها و نتایج جدید اقتصادی در رشد و توسعه این کشور تاثیر فراوانی دارد، به گونه‌ای که رهبر معظم انقلاب بر اهمیت این شرکت‌ها در رونق اقتصادی و اقتصاد مقاومتی تاکید و آنها را موثرترین مولفه‌های تحقق پایدار اقتصاد توصیف کردند، توصیه‌ای که حالا ملایری‌ها آن را نقشه راه خود در دنیای پر فراز و نشیب اقتصاد و توسعه قرار داده‌اند تا بتوانند با بهره‌گیری از این شرکت‌های نوپای فنآورانه با توجه به ظرفیت‌های اقتصاد مبتنی بر پایه دانش بومی و اتکا به توان علمی و پژوهشی منطقه، در مسیر توسعه حرکت کنند.

شرکت‌های دانش‌بنیان که از ارکان زمینهساز توسعه در چارچوب اقتصادی مقاومتی به شمار می‌روند، اکنون ابزاری بسیار مهم برای پیشرفت ملایر هستند، شهری که بدون شک اقتصادش بر پایه صنعت انگور و مبلمان منبت است و در این 2 حوزه نیاز به یافته‌هایی بر مبنای دانش‌بنیان دارد.

شکوفایی شرکت‌های دانش‌بنیان در دولت تدبیر و امید

شهر دوم استان همدان با جمعیتی بیش از 300 هزار نفر ظرفیت‌های بالایی در حوزه علم و دانش، صنعت، کشاورزی و فناوری‌های نوین دارد و رشد روز افزون خود را با تکیه بر داشته‌های بومی خود و تولد ایده‌های نوآورانه سرعت بخشیده و در این مسیر شرکت‌های دانش‌بنیان حامی‌اش شده است.

بد نیست اشاره کنیم که در فاصله سال‌های 93 تا 95 شناسایی شرکت‌های دانش‌بنیان با رشد چشمگیری همراه بود، رشدی که نمی‌توان نقش ارزنده دولت تدبیر و امید را نادیده گرفت، به طوری که در طول این مدت تعداد این شرکت‌ها افزایشی بیش از 50 برابری داشتند.

در این میان مراکز آموزش عالی ملایر بال‌های مهم توسعه برای رشد فزاینده شرکت‌های نوپای فناورانه و قوت بخشیدن به شرکت‌های دانش‌بنیان در این شهرستان است، گامی که دانشگاه ملی ملایر و دانشگاه آزاد اسلامی آن در کنار دیگر مراکز آموزشی و معاونت علمی و پژوهشی سپاه ناحیه ملایر توانستند بنیانی نو برای رشد و پرورش ایده‌ها و یافته‌های پژوهشی در این دانشگاه‌ها بنا کنند و بتوانند به کسب و کارهای دانش‌بنیان رنگ واقعیت بخشند.

این مراکز علمی حالا در تکاپو برای شناسایی ایده‌های نو و خلاقانه و شرکت‌های دانش‌بنیان‌اند و تلاش می‌کنند با کمک حامیان‌شان به تجاری سازی آنها کمک کنند.

در این میان مراکز آموزش عالی ملایر بال‌های مهم توسعه در جهت رشد فزاینده شرکت‌های نوپای فناورانه و قوت بخشیدن به شرکت‌های دانش‌بنیان در این شهرستان است، گامی که دانشگاه ملی ملایر و دانشگاه آزاد اسلامی آن در کنار واحد علمی و پژوهشی سپاه ناحیه ملایر بنیانی نو برای رشد و پرورش ایده‌ها و یافته‌های پژوهشی در این دانشگاه‌ها بنا کند و بتوانند به کسب و کارهای دانش‌بنیان رنگ واقعیت بخشند.

به گونه‌ای که رییس دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملایر در این باره در گفت و گو با ایرنا دانشگاه را محلی برای ارایه ایده‌های نو و خلاق می‌داند که نیاز اساسی کشور و مردم و نیازمند توجه جدی مسوولان است.

محمدعظیم خدایاری حرکت به سمت دانشگاه‌های نسل سوم و دانشگاه‌های کارآفرین را در شرایط کنونی یک ضرورت عنوان و می‌افزاید: با کارآفرین کردن دانشگاه‌ها بسیاری از مشکلات همچون بیکاری حل می‌شود و باید به سمت شناسایی و فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان برویم.

وی با اشاره به بیانیه گام دوم انقلاب اشاره می‌کند و می‌گوید: توصیه نخست رهبر معظم انقلاب در گام دوم به جوانان، علم و فناوری است که باید به آن بپردازند.

خدایاری تاکید می‌کند: هم اکنون سنگ بنای جهاد علمی در دانشگاه آزاد ملایر گذاشته شده است و باید با عمل به وظیفه خود، این پیشرفت‌های علمی و فناوری را استمرار دهیم و آماده حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان هستیم.

همانگونه که بسیج در تمامی عرصه‌ها پا در رکاب بوده، برای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان نیز به میدان آمده‌اند و حمایت از حدود 10 شرکت دانش‌بنیان در ملایر گویای این ادعاست و به گفته مسوول بسیج علمی و پژوهشی سپاه ناحیه ملایر امسال از 35 طرح علمی و پژوهشی در حوزه‌های مختلف علمی، پزشکی، صنعتی و کشاورزی حمایت کرده‌اند.

حمایت از ایده‌ها؛ از بدو تولد

حمیدرضا آقابیگی اما این امیدواری را به شرکت‌های دانش‌بنیان می‌دهد که از بدو تولد طرح‌ها و ایده‌ها از ثبت، تولید و کارآفرینی حمایت می‌کنند تا طرح‌های محصول محور به کارآفرین تبدیل شوند.

جانشین فرمانده سپاه ناحیه ملایر نیز با اعلام حمایت از طرح‌ها و ایده‌های دانشجویان برای برداشتن گام‌های موثری در راستای حل مشکلات پیش رو، پیشرفت‌های علمی را عامل مهم توسعه می‌داند.

سرهنگ علی‌اصغر فارسی با اشاره به همکاری خوب معاونت علمی و پژوهشی سپاه ناحیه ملایر با دانشگاه‌ها و حمایت از ایده‌های نو، بیان می‌کند: زمانی‌که غربی‌ها دست ما را خالی گذاشتند و با حضور در عرصه‌های مختلف طرح های ما را رها کردند، ما با جوانان خلاق، توانمند و ایده‌پرداز طرح‌ها را یکی پس از دیگری افتتاح کردیم.

صاحبان ایده؛ خلاق در شکست بن‌بست‌ها

وی صاحبان فکر و ایده را افرادی با پویایی بالا دانست که با ذهن خلاق و ایده‌های نوآورانه در شرایط سخت بن‌بست‌ها را شکسته و با برداشتن موانع، تهدیدها را به فرصت تبدیل می‌کنند.

این نکته قابل ذکر است که با اجرایی شدن قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، اکنون بیش از چهار هزار شرکت از این حمایت‌ها بهره‌مند شده‌اند که بیش از 300 هزار شغل ایجاد کرده‌اند و فروشی بیش از 90 میلیارد تومان به ارمغان آورده‌اند.

البته برای تکمیل این قانون، برنامه حمایت از توسعه صنایع خلاق و فرهنگی در دستور کار معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری قرار گرفت و در این حوزه نیز بیش از 400 شرکت از حمایت‌های این برنامه بهره‌مند شده‌اند و اکنون بیش از یک‌هزار شرکت در حوزه اقتصاد دیجیتال در کشور مشغول فعالیت شده‌اند و این در حالیست که رییس صندوق نوآوری و شکوفایی کشور از آمادگی این صندوق برای حل مشکلات شرکت‌های دانش‌بنیان و ایجاد تحولات بزرگ در اقتصاد دانش‌بنیان گفته است.

نویدی روشن برای صاحبان ایده و فکر در شهر جهانی انگور که می‌کوشند گذرگاه اقتصادی این شهر را با تراوش ایده‌های خلاقانه رشد دهند و شهری دانش‌بنیان به جهانیان معرفی کنند.

ملایر شهری دانش‌بنیان در تولید انگور

به گفته یکی از پژوهشگران پژوهشکده انگور و کشمش دانشگاه ملایر رونق تولید و افزایش اشتغال این شهرستان از مسیر انگور که اقتصاد پایه ملایر را شکل می‌دهد، می‌گذرد و تنها با تغییر سیستم سنتی تاکستان‌ها می‌توان به این هدف دست یافت، ایده‌ای نو که روح‌الله کریمی به دنبال اجرای تغییر سیستم خزنده به داربستی است و می‌گوید دنیا اقبال ویژه‌ای به آن دارد.

به گفته وی این ایده می‌تواند مشکلات سیستم تولید انگور به روش سنتی همچون عملکرد پایین، کیفیت پایین، سرمازدگی و آفت‌زدگی محصول را از بین ببرد و در مرحله نخست در سطح 200 هکتار از سطح باغ‌ها اجرا می‌شود.

به گفته یکی از پژوهشگران پژوهشکده انگور و کشمش دانشگاه ملایر رونق تولید و افزایش اشتغال این شهرستان از مسیر انگور که اقتصاد پایه ملایر را شکل می‌دهد، می‌گذرد و تنها با تغییر سیستم سنتی تاکستان‌ها می‌توان به این هدف دست یافت، ایده‌ای نو که روح‌الله کریمی به دنبال اجرای تغییر سیستم خزنده به داربستی است و دنیا اقبال ویژه‌ای به آن دارد.

کریمی تغییر سیستم آبیاری غرقابی به قطره‌ای را در تکمیل این طرح عنوان می‌کند که با وجود بحران آب، از بین بردن بسیاری از امراض و بیماری‌ها و جلوگیری از هدر رفت حجم بالایی آب این طرح کاربرد بالایی دارد، آن هم در شهری که بیش از 11 هزار هکتار باغ انگور دارد.

او معتقد است اکنون که در حالت عادی از هر هکتار به طور متوسط 60 تن انگور برداشت و از هر چهار کیلو انگور یک کیلو کشمش تولید می‌شود، با اجرای این طرح میزان تولید کشمش به 180 میلیون تن و برداشت 90 تن در هر هکتار می‌رسد و برای حدود سه نفر در هر هکتار اشتغال ایجاد می‌شود.

آرش بابایی عضو هیات علمی دانشگاه ملایر از دیگر ایده‌پردازانی است که معتقد است با علم بیوتکنولوژی در درمان و صنعت می‌توان بیماری‌های التهابی، ام. اس، لوپوس و خونریری زیر جلدی را درمان و در صنعت برای کارکردهایی همچون بسته‌بندی، ماندگاری بالا، مبارزه با فساد و افزایش صادرات این علم را به کار گرفت و به سودآوری رسید، ایده‌ای نو و بکر که به گفته بابایی محصول مشترک با دانشگاه شفیلد انگلستان است.

وی بر این باور است که این ایده برای ماندگاری بیشتر محصولی همچون انگور و افزایش صادرات آن بسیار قابل استفاده است و خیلی سریع می‌تواند به سودآوری و تولید انبوه برسد.

«کانکس تاشو» از دیگر ایده‌های نابی است که علیرضا خضریان یکی از صاحبان ایده و فکر در دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملایر افتخار خلق این ایده را دارد و پس از وقوع زلزله‌های ویرانگر در کشور، برای نخستین بار در کشور نمونه اولیه آن ساخته شد و قابل استفاده برای اسکان است.

کانکس تاشو؛ فکر بکر در اسکان اضطراری

حمل و نقل راحت این کانکس تاشو با هزینه پایین و حمل بیش از 250 کانکس همزمان در یک دستگاه تریلر، نگهداری 300 کانکس در 400 مترمربع فضا، جمع‌آوری کانکس تاشو بدون آسیب‌دیدگی و بدون نیاز به هرگونه زیرسازی از جمله فواید این ایده است که خضریان امیدوار است هر چه سریعتر به تولید انبوه برسد.

شاید اینجا ذکر نام «آرش جعفری» یکی از خوش‌نامان در ایده‌پردازی است که سال 94 پس از شیراز و تهران، سومین مرکز لارو درمانی غرب کشور را در همدان پایه‌گذاری است و تاکنون توانسته از قطع عضو بسیاری از بیماران دیابتی جلوگیری کند و بیش از 250 بیمار توسط وی تحت درمان قرار گرفته‌اند.

دکتر جعفری می‌گوید در دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملایر در حال تولید لارو و انتقال آنها به کلینیک همدان برای درمان بیماران است.

شاید اینجا ذکر نام آرش جعفری یکی از خوش‌نامان در ایده‌پردازی است که سال 94 پس از شیراز و تهران، سومین مرکز لارو درمانی غرب کشور را در همدان پایه‌گذاری است و تاکنون توانسته از قطع عضو بسیاری از بیماران دیابتی جلوگیری کند و بیش از 250 بیمار توسط وی تحت درمان قرار گرفته‌اند.

«نوید امیدیان» از دیگر صاحبان ایده است که از طریق بازی سازی جوکر می‌خواهد به جوانان و جامعه خدمت کرده و شغل ایجاد کند، گرچه خانواده‌اش به وی خرده می‌گیرند که نمی‌توان بازی را به عنوان شغل نگاه کرد.

اما امیدیان طبق علاقه‌اش پیش رفت و در مرحله نخست برای 15 نفر شغل ایجاد کرده و پس از چهار سال و با تولید چهار بازی، چهار قرارداد رسمی حتی از کشور آمریکا دارد، کسب و کاری که فقط یک لپتاپ و هزینه‌ای حدود 10 میلیون تومان نیاز دارد.

او به این حرفه‌اش می‌بالد و بر این باور است که چیزی را تولید می‌کند که از مغزش صادر می‌شود و علاوه بر اینکه به تیمش افتخار می‌کند، دوست دارد به شهرش خدمت کند.

پارکینگ هوشمند؛ نوآورانه در کاهش ترافیک

یا جوانان ایده‌پردازی همچون «بهنام شریف‌زاده» که قدم در راه تولید و تکثیر زالو برای مصرف دارویی گذاشته، «محمدرضا آقایی» که ایده پارکینگ هوشمند برای جلوگیری از ترافیک، آن هم رزرو از راه دور را در سر می‌پروراند و برای ایجاد دکل و استفاده اینترنتی و سرمایه‌گذاری برای تولید انبوه، نیاز به حمایت و کمک دارد.

اینها از جمله ده‌ها ایده و فکرهای نوپای فناورانه است که در پارک علم و فناوری ملایر پرورش یافتند و با تاسیس شرکت‌های دانش‌بنیان به بازار کسب و کار وارده شده و محصول‌شان به تولید رسیده یا خواهد رسید.

مرکز رشد واحدهای فناور ملایر نیز از سال 89 این افتخار را دارد که زیر نظر پارک علم و فناوری همدان به طور کامل از این ایده‌ها حمایت کند تا این ایده‌ها تجاری و به محصول تبدیل شوند.

مظفر عسگری در گفت و گو با ایرنا شناسایی صاحبان طرح و ایده، حمایت از آنها، تبدیل ایده به محصول، اقتصاد مبتنی بر دانش و فناوری، اشتغالزایی و در نهایت شکل‌گیری یک شرکت فناور و دانش‌بنیان را از اهداف مهم این مرکز عنوان می‌کند و می‌افزاید: از سال 89 تاکنون حدود 180 صاحب ایده و طرح در این شهرستان شناسایی شده که پس از مشاوره رایگان از بین آنها 70 طرح مورد حمایت مرکز رشد ملایر قرار گرفته است.

شناسایی 180 ایده در ملایر

وی کمک برای دریافت تسهیلات حمایتی، معافیت‌های مالیاتی، مشاوره علمی و تخصصی، حضور در نمایشگاه‌ها و کمک برای ثبت اختراع و شرکت دانش‌بنیان را از جمله حمایت‌های این مرکز از صاحبان ایده برشمرد و بیان می‌کند: بیش از 81 درصد از 70 طرح مورد حمایت این مرکز موفق عمل کرده و محصول آنها وارد بازار شده است.

رییس مرکز واحدهای فناور ملایر یادآور می‌شود: در حال حاضر 26 واحد فناور و شرکت دانش‌بنیان در این مرکز رشد مستقر هستند و در زمینه‌هایی همچون پزشکی، مبل و منبت، داروی گیاهی، الکترونیک، نانو، عمران، کشاورزی و صنعت فعالیت می‌کنند.

عسگری با بیان اینکه از ابتدای فعالیت این مرکز هشت شرکت دانش بنیان شکل گرفته و پنج شرکت نیز در حال ارزیابی و قابلیت دانش‌بنیان شدن را دارند، کسب رتبه دوم مسابقه شهر مطلوب در کشور، برگزیده جشنواره شیخ بهایی و کسب رتبه نخست جشنواره زاگرس را از جمله افتخارات این مرکز برشمرد.

رییس مرکز رشد واحدهای فناور ملایر با اشاره به ایجاد اشتغال برای بیش از 90 تن در 6 ماهه نخست امسال بیان کرد: سال گذشته میزان فروش این ایده‌ها حدود یک میلیارد و 800 میلیون تومان بود، در حالیکه در 6 ماهه نخست امسال این رقم یک میلیارد و 200 میلیون تومان و میزان صادرات 25 هزار دلار بود.

وی ادامه داد: برای شناسایی صاحبان ایده پنج جشنواره ایده و سه ایده پارک برگزار کردیم و در این راستا از 30 ایده وارد شده، به آنها کمک کردیم تا ثبت اختراع بگیرند.

رییس مرکز رشد واحدهای فناور ملایر با اشاره به ایجاد اشتغال برای بیش از 90 تن در 6 ماهه نخست امسال بیان می‌کند: سال گذشته میزان فروش این ایده‌ها حدود یک میلیارد و 800 میلیون تومان بود، در حالیکه در 6 ماهه نخست امسال این رقم یک میلیارد و 200 میلیون تومان و میزان صادرات 25 هزار دلار بود.

این مرکز در حال حاضر در دانشگاه پیام نور ملایر مستقر است، در عین حال که عسگری عمده‌ترین مشکل این مرکز را فضای فیزیکی و نداشتن آزمایشگاه برای استقرار 2 تا سه برابری واحدهای فناور و حمایت بیشتر از صاحبان ایده و فکر عنوان می‌کند.

و امروز با شرایطی که به واسطه ویروس کرونا در جهان ایجاد شده، فرصتی مغتنم برای شرکت‌های دانش‌بنیان است تا بتوان با ایده‌های بکر و ناب گامی طلایی برای نابودی این مهمان ناخوانده برداشت، فرصتی که ایران برای صاحبان ایده فراهم کرده است.

• دانشگاه ملایر
• همدان
• شرکت دانش بنیان
• ملایر
• پارک علم و فناوری