شفاف‌سازی هزینه تبلیغات گامی مهم برای اعتمادسازی سلامت انتخابات
اصفهان - ایرنا - شفاف‌نبودن هزینه‌های تبلیغات داوطلبان انتخابات به عنوان یک چالش اساسی فرارو نیازمند تهیه طرح مدون و هدفمند از سوی قواست تا با تحقق آن گامی مهم در اعتمادسازی جامعه از سلامت برگزاری این همایش ملی برداشته شود.
به گزارش ایرنا، شفاف سازی و اعلام رسمی منابع مالی تبلیغات نامزدهای انتخابات علاوه بر شبهه‌زدایی و سلب نگرانی جامعه از ورود پولهای نامشروع در عرصه تبلیغات انتخابات می‌تواند عامل ترغیب بیشتر مردم برای مشارکت حداکثری در این رویداد سیاسی مهم باشد.
به اعتقاد صاحب‌نظران امر، اعلام منابع مالی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری به نهادهای نظارتی و اجرایی انتخابات، نوعی راستی‌آزمایی سلامت افرادی است که قرار است برای مدت چهار سال مسوولیت مهم اجرایی کشور را عهده‌دار شوند و از سویی بیانگر پاکدستی آنها قبل از پذیرش مسوولیت است.
این صاحب‌نظران معتقدند وقتی منابع مالی نامزدها و مبالغ دریافتی آنها از حامیان مالی، شفاف و واضح باشد راه استفاده از هرگونه رانت اقتصادی و بهره‌برداری سیاسی از این افراد سلب می‌شود.
به گفته تحلیلگران سیاسی، مسوولان نظارتی و اجرایی انتخابات باید با اذغان بر اینکه هرگونه پولشویی و استفاده از پولهای نامشروع در سیستم تبلیغات نامزدهای انتخاباتی می‌تواند به بدبینی و دلسردی بیشتر جامعه از حضور در عرصه انتخابات منجر شود نسبت به آثار اقتصادی ناگوار از جمله زمینه‌سازی برای فساد اقتصادی در سیستم کاری آنها هوشیار و مراقب باشند.
اجرا و تاکید بر قانون شفاف‌سازی منابع مالی تبلیغات داوطلبان انتخاباتی در بسیاری از کشورهای پیشرفته با نظام‌های مردمسالار صورت می‌گیرد ولی فعالیتهای انتخاباتی آنها مبتنی بر نظام حزبی و حسابرسی از فعالیتهای مالی احزاب صورت می‌گیرد.
این مطالبه که از سوی رهبر معظم انقلاب در ابلاغ سیاست‌های کلی انتخابات به صراحت بیان شده بود، در بهمن سال 98 توسط نمایندگان مجلس دهم قانون تعیین حدود و نوع هزینه‌ها و منابع مجاز و غیرمجاز انتخاباتی، شفاف‌سازی منابع و هزینه‌های انتخاباتی داوطلبان و تشکل‌های سیاسی و اعلام به مراجع ذیصلاح و اعمال نظارت دقیق بر آن و تعیین شیوه و چگونگی برخورد با تخلفات مالی تصویب و به دولت ابلاغ شد.
به اعتقاد تحلیلگران سیاسی، با این تفاسیر تاکید بر اجرای قوانین مربوط به شفاف سازی منابع مالی نامزدهای انتخاباتی یکی از ملزومات سلامت انتخابات و اطمینان‌بخشی به مردم در شرایطی است که عوامل مایوس کننده حضور آنها در عرصه انتخابات در قالب مخالفان و رسانه‌های معاند فعالیت خود را از ماه‌ها پیش آغاز کرده‌اند.
ریخت و پاش‌های تبلیغاتی تاثیر منفی در رغبت مردم به انتخابات
برخی شهروندان معتقدند که ریخت و پاش‌ها و هزینه‌های بالایی که برای تبلیغات نامزدهای انتخابات می‌شود با توجه به نامشخص بودن محل تامین آن، تاثیر منفی در رغبت و ایجاد انگیزه مردم برای حضور در پای صندوقهای رای دارد.
مدیر یک مجموعه فرهنگی در استان اصفهان در گفت و گو با ایرنا با بیان اینکه در شرایطی که مردم با مشکلات بسیار اقتصادی مواجه هستند هزینه‌های هنگفت تبلیغات تاثیر برعکس در گرایش مردم به سوی داوطلبان انتخاباتی خواهد داشت.
سمیه حیدرپور افزود: اگر نظارت و دقت بیشتری روی محل تامین منابع مالی تبلیغات داوطلبان انتخابات شود مردم با خاطرآسوده و مطمئن‌تری می‌توانند در پای صندوقهای رای حاضر شوند.
وی با بیان اینکه نقش نهادهای نظارتی و قانونگذار باید در این مواقع بیشتر و قوانین مربوطه پیش از برگزاری انتخابات تصویب و یا تاکید در اجرای آن صورت گیرد افزود: اعتماد مردم به برگزارکنندگان انتخابات شامل این بخش می‌شود.
دانشجوی رشته کارشناسی ارشد مطالعات فرهنگی در گفت و گو با ایرنا گفت: باید به این مساله توجه شود که هرچند قوانین انتخاباتی در کشور ما گسترده و بسیار است ولی درباره پولهای واردشده در انتخابات آنگونه که باید سازو کار مشخصی وجود ندارد.
مهدی صالحی افزود: از این رو مشخص شدن منابع هزینه‌های انتخاباتی به‌صورت قانونی و با جزییات، امری است که بسیاری از شک و تردیدها را برطرف کرده و به‌طور طبیعی مورد استقبال مردم و قانون‌گذاران قرار می‌گیرد.
وی تصریح کرد: یکی از تاثیرات مهم شفاف‌سازی منابع مالی نامزدهای انتخاباتی ممانعت و یا زیرنظر داشتن کانون‌های قدرت و ثروت در نزدیک شدن به نامزدهای انتخاباتی و حمایت‌های سیاسی از آنهاست تا جلوی بهره‌برداری های سیاسی گرفته شود.
وی با بیان اینکه اگر یک نامزد انتخاباتی خود را تحت حمایت مالی فرد یا افرادی قرار دهد در طول زمان خدمت خود باید به دنبال تامین خواسته‌های آنها باشد و این پشت کردن به رای مردم است.
شفاف‌سازی منابع مالی یکی از مسیرهای انتخابات سالم
عضو هیات علمی و استاد علوم سیاسی دانشگاه اصفهان گفت: مساله واضح و مشخص بودن منابع مالی نامزدهای انتخابات نه تنها در ایران بلکه در تمام کشورهای دنیا به عنوان گام اول فرد برای پذیرش مسوولیت و درستی مسیر انتخابات مورد حساسیت و تاکید قرار دارد.
علی امیدی در گفت و گو با ایرنا افزود: وقتی یک فرد برای نمایندگی مجلس یا ریاست جمهوری با فساد مالی به قدرت برسد هیچ تضمینی وجود ندارد که وی پس از به قدرت رسیدن به این فساد ادامه ندهد.
ضرروت پاکدستی داوطلب در همه شرایط
وی تاکید کرد: در نتیجه پاکدستی یک نفر در قبل، حین و پس از انتخابات باید برای جامعه احراز شود تا بتوان انتظار یک مسوولیت بدون فساد از یک مقام دولتی را داشت.
به گفته وی از سوی دیگر منابع مالی، شاخصی است که به هر حال پایگاه اجتماعی یک فرد را نشان می دهد واگر قرار باشد تعدادی فرد پولدار، منبع مالی تبلیغات یک نامزد انتخاباتی باشند یک نوع سیستم"الیگارشی" است که گروه معدودی از ثروتمندان و صاحبان نفوذ بر سایر افراد جامعه سلطه اقتصادی و سیاسی دارند.
این تحلیلگر سیاسی افزود: بر این اساس در عمل ممکن است یک فرد منتخب از باندی نباشد ولی منافع آنها را نمایندگی کند و نسبت به حامیان مالی خود احساس دین داشته باشد.
وی تاکید کرد: در مجموع شفاف سازی منابع مالی نامزدهای انتخاباتی علاوه بر مشخص کردن پایگاه اجتماعی آنها بیانگر پاکدستی فرد داوطلب پذیرش مسوولیت هم هست.
تاثیر شفاف نبودن تبلیغات نامزدها بر انتخابات
امیدی با بیان اینکه یکی از مشکلات انتخابات به ماهیت آن بر می‌گردد گفت: رد صلاحیت‌های سلیقه‌ای و شفاف نبودن منابع مالی نامزدهای انتخاباتی از جمله عواملی هستند که ماهیت انتخابات را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
استاد علوم سیاسی دانشگاه اصفهان با بیان اینکه مسائل مالی نامزدهای انتخاباتی در اولویت بعد از بررسی صلاحیت‌ها قرار دارد، گفت: مردم در این شرایط چنین برداشت می‌کنند که انتخاب، تصمیم و رای آنها مورد توجه قرار نمی‌گیرد و سبد انتخابی آنها تحت سلایق مختلف محدود شده است.
وی با بیان اینکه این شرایط موجب تهی شدن ماهیت انتخابات از محتوا می‌شود گفت: در این راستا این رویداد مهم سیاسی حالت شبه انتخابات در حوزه های مختلف پیدا می‌کند.
امیدی یادآور شد: در میان انتخابات که در کشور برگزار می‌شود، انتخابات شورای شهر و روستا تا حدودی با انتخابات واقعی تطابق بیشتر داشت که این هم در تحولات اخیر کمرنگ شده است.
وی اضافه کرد: مشکل بعدی در این راستا این است که بدلیل مشکلات ساختاری در کشور، انتخاب شوندگان، دغدغه‌ها و علایق مردم را در تصمیمات خود در قانون‌سازی‌ها و تصمیم‌گیریها صددرصد نمی‌توانند نمایان کنند.
نداشتن ساختار قانونی در تبلیغات انتخاباتی
عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان گفت: مشکل شفاف نبودن منابع مالی نامزدهای انتخاباتی به هر حال این دغدغه را در ذهن مردم ایجاد می‌کند که ممکن است بسیاری از این منابع مالی، ساختار قانونی و درستی نداشته باشد.
وی با تاکید بر اینکه این شک و ظن موجب تردید در پاکدستی انتخاب شوندگان می‌شود گفت: این تردید به کل نظام سیاسی سرایت می‌کند و برداشت مردم ممکن است نسبت به نظام سیاسی مخدوش شود.
امیدی، پرداختن به مسائلی از جمله بررسی منابع مالی نامزدها و تعیین صلاحیت آنها را بسیار مهم و موثر برشمرد و گفت: در این راستا باید سخت‌گیری در تعیین صلاحیت نامزدها به حداقل ممکن برسد و قانونمند شود و شخصی نباشد و از مراجع ذیصلاح صرفا سابقه فرد استعلام شود.
وی با بیان اینکه منظور از کاهش سخت‌گیریها این نیست که فردی که سابقه کیفری و جنایی دارد با دغل و تبلیغات نماینده مردم شود زیرا هیچ عقل سلیمی این موضوع را تایید نمی‌کند ولی باید احراز صلاحیت قانونمند شود و اصل بر برائت و, نداشتن سوء سابقه باشد.
این تحلیلگر سیاسی افزود: این مهم نیازمند بینش عمیق در تصمیم‌سازان عالی کشور است که در شرایطی که ایران در شدیدترین تحریم‌های بین‌المللی که از دوره مغول تا الان بی سابقه بوده است قرار دارد باید در برگزاری انتخابات سالم در همه ابعاد توجه اساسی شود زیرا در غیر این صورت حیات نظام سیاسی کشور مورد تهدید قرار می‌گیرد.
وی با بیان اینکه انتخابات، حداقل دلگرمی مردم در عرصه عمومی است که حرفشان از طریق رای مورد توجه قرار می‌گیرد، گفت: اگر نظام سیاسی به این مهم توجه نکند مقبولیت و مشروعیت آن به شدت کاهش پیدا می‌کند.
مساله اقتصاد انتخابات موضوع مهم که توجه نشد
عضو هیات علمی و استاد جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اصفهان پدیده انتخابات را به مانند یک منشور دانست که دارای ابعاد و سطوح مختلفی است و گفت: یکی از ابعاد حوزه انتخابات که کمتر در جامعه مورد توجه قرار گرفته حتی در شاخهای مختلف علوم سیاسی، مدیریت و جامعه شناسی کمتر به آن پرداخته شده، مساله اقتصاد انتخابات است.
رضا اسماعیلی در گفت و گو با ایرنا افزود: موضوع اقتصاد انتخابات بسیار مهم است زیرا در آن به این مسائل پرداخته می‌شود که چه بخشی از هزینه‌هایی که در یک جامعه مصرف و یا درآمدی که در یک جامعه تولید می‌شود متعلق به انتخابات است و انتخابات چه سهمی در حوزه اقتصاد دارد که کمتر مورد توجه واقع شده واست.
وی با بیان اینکه در بهمن سال 98 مصوبه قانونی مشخص شدن منابع مالی نامزدها در مجلس به تصویب رسید گفت: این مهم شامل منابع مالی است که توسط خود شخص یا احزاب و جریانهای موافق و یا هزینه‌های انتخاباتی که برای یک رای گیری اختصاص می‌یابد تامین می‌شود.
این پژوهشگر اجتماعی افزود: بخشی از این منابع که در اختیار دولت است و وزارت کشور با همکاری سازمانها و نهادها در برگزاری و اجرای انتخابات هزینه می‌کند روشن و مشخص است.
وی تصریح کرد: ولی وقتی وارد بحث نامزدها می‌شویم دچار یک ابهام در جامعه هستیم که این هزینه‌ها چگونه و از چه محلهایی تامین می‌شود.
اسماعیلی با اشاره به اینکه هزینه‌هایی که وجود دارد برای برگزاری ستادهای انتخاباتی، هزینه‌های تبلیغاتی و یا هزینه‌های برگزاری نشستها، جلسات و تبلیغات اینترنتی، الکترونیکی و چاپی جزو مواردی است که در برگزاری انتخابات ریاست جمهوری از شفافیت لازم برخوردار نیست گفت: نبود این شفافیت در حوزه نظام سیاسی منجر به فعالیتهایی می شود که درجه فساد را در جامعه افزایش می‌دهد.
بهره‌برداری لابی‌های اقتصادی و سیاسی از نبود شفافیت تبلیغات
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان گفت: امکان استفاده بسیاری از لابی‌های قدرت اقتصادی و سیاسی که از نامزدهای انتخابات حمایت می‌کنند و می‌خواهند از این بستر استفاده و به امتیازاتی درست یابند بدلیل نبود شفافیت منابع مالی نامزدهای انتخاباتی است.
وی اظهار داشت: نیاز است که سیستم قانونگذاری مجلس بحث شفافیت منابع مالی فعالیتهای انتخاباتی در انتخابات ریاست جمهوری را نیز مورد توجه قرار دهد و آن را با مشخص کردن بحثهای قانونی در دستور کار خود قرار دهد.
اسماعیلی افزود: باید همانند آنچه در کشورهای دیگر اتفاق می‌افتد و قلمرو خرج و دخل انتخابات، کامل مشخص و قابل ردیابی و پیگیری است در کشور ما هم اجرا شود.
وی تصریح کرد: در اصطلاح بحثهای پولشویی و جلوگیری از ورود پولهای نامشروع به انتخابات می‌تواند به سلامت انتخابات کمک شایان توجهی کند.
این پژوهشگر اجتماعی افزود: بخشی از سلامت انتخابات در تصمیماتی است که شورای نگهبان اتخاذ می‌کند تا بتواند پوششی را فراهم کند که حداکثر فراگیری کاندیداها را داشته باشد و در جامعه ایران که دارای تنوع مذهبی، قومی، اجتماعی و سیاسی است هریک از بخشهای مختلف جامعه بتوانند نماینده خود را به عنوان نامزد انتخابات داشته باشند و در این راستا بتوان زمینه مشارکت آنها را افزایش داد.
وی، پس از اشاره به سلامت انتخابات که موجب اعتماد عمومی به برگزاری این رویداد سیاسی می‌شود به سلامت در فرآیند تبلیغات، هزینه و فعالیتهای تبلیغاتی در مشخص بودن گروه‌های موافق و شبکه‌های حامی آنها اشاره کرد و گفت: این موارد باید ثبت شود و قابل پیگیری باشد و در لایه‌های پنهان صورت نگیرد.
اسماعیلی با بیان اینکه در واقع کل منابع در این زمینه حمایت‌کننده‌ها و تامین‌کننده‌های منابع مالی مستقیم این مجموعه‌ها هستند گفت: در مجموع با توجه به برپایی دوازده دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، یکی از کاستی‌های نظام این انتخابات، نبود شفافیت منابع مالی، هزینه‌ها و تبلیغات نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری است.
وی با بیان اینکه این نبود شفافیت در انتخابات کشور ما که حالت سازمان یافته حزبی ندارد و برمبنای حالت فردی است جلوه بیشتری پیدا می‌کند.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان افزود: انتخابات در واقع از منظر اجتماعی و سیاسی راهبردی است که بتواند اختلافات و تعارضهایی که در درون جامعه در حوزه سیاست و در زمینه روش و هدف است را با شیوه مسالمت‌جویانه حل و فصل کند.
اسماعیلی یادآور شد: الان در وضعیتی قرا گرفتیم که برخی از رسانه‌ها و جریانهای سیاسی که بطور عمده در خارج از کشور هستند مردم را ترغیب می‌کنند به اینکه تنها تصمیمی که می‌گیرند این باشد که در انتخابات شرکت نکنند که این خودش یک کنش و فعالیت سیاسی است.
این پژوهشگر اجتماعی افزود: در واقع در معادلات بین المللی وقتی که یک نظام از سرمایه سیاسی کمتری برخوردار باشد که آن اعتماد و مشارکت مردم در حساس‌ترین پدیده سیاسی به نام انتخابات است موجب می شود که کشور در معادلات سیاسی نتواند نقش فعال را ایفا کند.
جمعی از کارشناسان معتقدند که قوای سه گانه باید برای فرآیند تبلیغات نامزدهای انتخاباتی در کشور طرح اصولی و جامع تدوین کنند تا خسارت های ناشی از نبود شفافیت در این حوزه به طورکلی در جامعه برطرف شود که گامی اساسی در برگزاری سالم این همایش ملی است.
به گزارش ایرنا، انتخابات سیزدهمین دوره رییس جمهوری و ششمین دوره شوراهای اسلامی شهری، روستایی و عشایری و میاندوره ای پنجمین دوره خبرگان رهبری و یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی به طور همزمان 28 ماه خرداد امسال برگزار می شود.
*س_برچسب‌ها_س* *س_پرونده خبری_س*
