شکوه‌فر: حاشیه نشینان برق و آب و فاضلاب هم ندارند / نگاه لیبرالی حاشیه نشینی را به وجود آورد

بنیامین شکوه‌فر در گفتگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری دانشجو، با اشاره به پدیده حاشیه نشینی در حوالی شهر‌های بزرگ گفت: حاشیه‌نشینی از معضلات و پیامدهای ناشی از توسعه نامتوازن شهر‌ها و افسارگسیختگی فرهنگ شهرنشینی است. وی با بیان این‌که حاشیه نشینی با ضرایب متفاوتی حتی دامنگیر بسیاری از کشور‌های پیشرفته نیز شده است، افزود: در خیلی از کلانشهرهای دنیا شاهد حاشیه‌نشینانی هستیم که علاوه بر محرومیت از حداقل امکانات زندگی از امکانات رفاهی هم محروم هستند. رئیس اندیشکده حقوق شهری و شهروندی در خصوص وجود پدیده حاشیه نشینی در کشور گفت: در کشور ما هم حاشیه‌نشینی یکی از پنج مسئله و چالش اصلی و به‌معنی اسکان اجباری شهروندان فاقد درآمد و توان تامین مسکن مناسب، در سکونت‌گاه‌های غیررسمی ساخته شده با مصالح غیر استاندارد و ناایمن در حومه شهرهاست. وی تصریح کرد: حاشیه نشینان برق و آب و فاضلاب هم ندارند یا اگر دارند، باز هم مثل خودشان غیررسمی است و بهداشت هم اصولا نباید مسئله مهمی برای این قشر باشد. شکوه‌فر در مورد موضوع کار حاشیه نشینان گفت: مسئله کار معنای خاصی که در شهر دارد، در جامعه حاشیه‌نشینی ندارد و یک‌سری از بچه‌ها مسئول تأمین معاش بقیه از هر راه ممکن هستند و یک‌سری هم به کار غیررسمی زنان متکی است. عده‌ای هم که شرایط مالی بهتری دارند، دست‌فروشی می‌کنند. این پژوهشگر حقوق عمومی با اشاره به شهر‌های بزرگی، چون تهران، مشهد، اهواز، چابهار، بندرعباس که دارای بیشترین سکونت‌گاه‌های غیررسمی هستند، گفت: این شهر‌های بزرگ دارای سکونت‌گاه‌هایی هستند که به علت شکاف عمیق اجتماعی بین ساکنان این سکونت‌گاه‌ها و مناطق رسمی شهر، آبستن تنش‌های خطرناکی هستند و هر از گاهی خبر‌های ناخوشایندی از آن‌ها به گوش می‌رسد. شکوه‌فر مهم‌ترین عامل بروز حاشیه‌نشینی را فقر و ضعف اقتصادی دانست و اظهار کرد: این‌که در حاشیه‌های شهر‌های بزرگ و بیخ گوش ما شهروندانی زندگی می‌کنند که با فقر مطلق دست‌پنجه نرم می‌کنند و ما حتی تصوری از چگونگی گذران زندگی‌شان نداریم در واقع خودش یک معلول است. وی در خصوص اینکه فقرحاشیه‌نشینان، منجر به بروز پیامد‌هایی می‌شود افزود: عواملی مانند سطح نازل سواد، گسترش اعتیاد، کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست، کار کودکان، قاچاق مواد مخدر، تن‌فروشی و انواع فساد‌های جنسی، جنایت، قتل از پیامد‌های فقر است وچه‌بسا آن چیز‌هایی که زیر پوست این مناطق در جریان است و به چشم غریبه‌ها نمی‌آید. این استاد دانشگاه عامل اصلی پیدایش حاشیه‌نشینی را توسعه نامتوازن و سبک مدیریت شهری دانست و اظهار کرد: در مورد معضل حاشیه‌نشینی دو نگاه متفاوت در کشور ما وجود دارد که در واقع نشانگر رویارویی جدی دو جهان‌بینی در حوزه تعاملات انسانی و مدیریتی است. شکوه‌فر در خصوص نگرش لیبرالی و انقلابی به پدیده حاشیه نشینی گفت: این نگرش با بی‌توجهی به حاشیه‌نشینان عملا شرایط را به سوی حذف آن‌ها می‌برد که طبعا مشکلات و آسیب‌های زیادی در پی دارد و نگاه مقابل آن، نگاه انقلابی مبتنی بر مبانی ارزشی و جهان‌بینی الهی است که به دنبال تبعید حاشیه‌نشینان و زاغه‌نشینان نیست و آن‌ها را دور از ذهن و مورد بی‌مهری قرار نمی‌دهد. رئیس اندیشکده حقوق شهری و شهروندی با تاکید بر این‌که عدم ارائه خدمات عمومی و ندادن خدمات شهری به شهروندان حاشیه‌نشین زندگی مطلوب را از آن‌ها سلب می‌کند تصریح کرد: در برخی مقاطع نگاه لیبرالی بر مدیریت شهری و شورای شهر فعلی و بعضا شوراهای قبلی حاکم است و این معضل ناشی از عدم توجه نظام مدیریتی ما به همه ابعاد و زوایای توسعه از جمله مباحث انسانی است. وی خاطرنشان کرد: حاشیه‌نشینی پدیده‌ای نیست که یک‌شبه اتفاق افتاده باشد بلکه محصول روند معیوب توسعه ناکارآمد شهری طی 6 دهه برنامه ریزی است، اما وجه تراژیک مسئله، افزایش روزبه‌روز آن در کشورمان طی سال‌های گذشته است.