شگفتانه «هیوا»
کرمانشاه - ایرنا - تا پیش از آمدن «هیوا»، بسیاری از استعدادهای برتر بویژه در شهرستان‌ها و روستاها شکوفا نمی‌شدند یا دردسر فراوانی برای اثبات خود داشتند؛ اکنون اما بنیاد ملی نخبگان با برنامه خلاقانه یک مدیر کرمانشاهی، خودش به سراغ این استعدادها می‌رود؛ برنامه‌ای که اگر به درستی اجرا شود، به ظهور انبوهی از استعدادها و نخبگان کشور می‌انجامد.
به گزارش خبرنگار ایرنا، یکی از مهمترین دغدغه های مردم و مسوولان ارشد کشور، کشف استعدادهای برتر و نخبگان حوزه های مختلف و حمایت از آنان است، پیش از آنکه توسط کشورهای پیشرفته جذب شوند و ایران از توان و تخصص آنان محروم بماند.
هرچند تاکنون طرح های متعددی برای کشف و جذب نخبگان کشور اجرا شده اما بیشتر آن ها نتیجه ایده‌آلی نداشته است و بسیاری از استعدادهای برتر حتی پیش از شکوفایی و تبدیل شدن به نخبه، توسط دانشگاه ها و برندهای مشهور دنیا شناسایی و جذب شده و خارج از ایران به اوج رسیده اند.
چند سالی است که یک طرح نو در این زمینه نگاه ها را به خود دوخته است؛ طرحی که یک کرمانشاهی آن را رو کرده است.
شگفتانه «هیوا»
دکتر آوات (آرمان) طاهرپور با کوله باری از تجربه علمی و پژوهشی از اواخر اردیبهشت 1397 رییس بنیاد نخبگان استان کرمانشاه و جایگزین دکتر مریم اسلام پناه شد.
طاهرپور استاد تمام شیمی دانشگاه رازی کرمانشاه است؛ او در سال 1389 پژوهشگر برتر کشور شده و تاکنون بیش از 180 مقاله علمی و پژوهشی در مجلات معتبر منتشر کرده و 6 کتاب ترجمه و پنج کتاب تالیفی را به دست چاپ سپرده است.
طاهرپور حدود سه ماه پس از آغاز به کارش در بنیاد نخبگان استان کرمانشاه از طرح خلاقانه و تحول آفرین خود رونمایی کرد؛ این شگفتانه هیوا بود، اسمی کردی به معنی «امید» که هم نام دختر و هم پسر است. پاوه‌ای الاصل بودن طاهرپور در انتخاب این اسم برای طرح علمی خود تاثیر مستقیم داشته است.
رییس بنیاد نخبگان استان کرمانشاه با حضور در دفتر خبرگزاری ایرنا در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، طرح هیوا را تشریح کرد؛ طرحی که اکنون یک برنامه ملی شده و در بنیاد نخبگان به نام آوات طاهرپور و استان کرمانشاه ثبت شده است.
طاهرپور، هیوا را مخفف «هدایت، یاری و واکاوی استعدادهای برتر» عنوان کرد و گفت: این طرح پس از چند هفته چکش کاری سرانجام در چهارم مهر 1397 در ستاد ملی بنیاد نخبگان تصویب و از همان زمان اجرای آن به صورت آزمایشی در استان کرمانشاه آغاز شد.
رکوردزنی هیوا و ملی شدن آن
نتایج اجرای طرح ابتکاری هیوا در کرمانشاه آن قدر خوشحال کننده بود که مدیران ارشد بنیاد ملی نخبگان تصمیم گرفتند آن را به یک «برنامه ملی» تبدیل کنند؛ طرحی که اجرای آن از سال 1399 در همه کشور کلید زده شده است.
در نتیجه اطلاع رسانی گسترده و شبکه سازی طرح هیوا انبوهی از دانشجویان مستعد و سایر استعدادهای برتر برای پیوستن به بنیاد نخبگان استان تمایل پیدا کردند به طوری که به گفته طاهرپور، تا پیش از آغاز اجرای طرح هیوا بسیاری از استعدادها از تسهیلات اعطایی بنیاد نخبگان بی خبر بودند اما با اجرای این طرح آمار استعدادهای برتر در سال های 98 - 97 نسبت به سال تحصیلی پیش از آن 65 درصد افزایش پیدا کرد.
او گفت: انتظار داریم در مهر ماه امسال هم که آمار استعداهای تحصیلی مشخص می شود، 75 درصد دیگر رشد داشته باشیم؛ از این نظر کرمانشاه از رتبه 17 کشور در سال 96 اکنون به رتبه هفت رسیده است.
نکته جالب در باره برنامه ملی هیوا این است که این برنامه ابتکاری درست در همان چهارچوبی که سند چشم انداز توسعه کشور در حوزه نخبگان ترسیم کرده، پیش می رود.
طاهرپور گفت: یکی از معاونین بنیاد ملی نخبگان کشور گفت که من از طرح هیوا بسیار استقبال می کنم زیرا اجرای آن به هیچ چیزی خارج از استان نیاز ندارد و با توجه به امکانات موجود در استان رشد پیدا می کند.
آنچنان که او بیان کرد: هدف اصلی برنامه ملی هیوا تمرکززدایی و رصد همه شهرها و حتی روستاها برای کشف استعداد های برتر و نخبگان است.
به گفته رئیس بنیاد نخبگان استان کرمانشاه، استعدادهای برتر معدن نخبگان است و هرچه استعدادهای بیشتری کشف شود، ما شاهد نخبگان بیشتری خواهیم بودتسهیلات بنیاد از حقوق ماهانه تا وام مسکن
«محمدابراهیم الهی تبار»، معاون سابق سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری کرمانشاه با دیدن طرح ابتکاری هیوا پای کارآمد و همه فرمانداران را برای کمک به اجرای این طرح به خط کرد»، این را طاهر پور گفت و افزود: از سال 1398 ما جلسات خود را با فرمانداران و نمایندگان اجرایی شهرستان ها آغاز کردیم؛ در این جلسات جزییات و اهداف طرح هیوا تشریح و یک آگاهی مناسب در بین همه مسوولان شهرستانی برای پیشبرد آن ایجاد شد.
رییس بنیاد نخبگان استان کرمانشاه افزود: جلساتی که پیش از آن تنها در بنیاد نخبگان استان برگزار می شد، اکنون در همه شهرستان ها برپا می شود و خروجی آن شناسایی صدها استعداد برتر جدید در همه نقاط استان است.
به گفته او، بنیاد نخبگان فقط به دنبال شناسایی استعدادهای برتر نیست بلکه از آنها به شیوه های گوناگون به ویژه مالی حمایت می کند به طوری که اکنون بسیاری از استعدادهای برتر استان در معرض تسهیلات بنیاد نخبگان قرار دارند؛ «به عنوان نمونه ما رتبه یک کنکور دکتری داریم که تا یک سال ماهی یک و نیم میلیون تومان کمک بلاعوض از بنیاد دریافت می کند، برخی دانشجویان هم تسهیلات مسکن یا وام ازدواج می گیرند. برخی هم که دنبال فرصت مطالعاتی هستند حدود 1600 یورو کمک دریافت می کنند.»
وام 600 میلیونی به مخترعان
آنچنان که طاهرپور بیان کرد، حمایت بنیاد نخبگان فقط معطوف به دانشجویان برتر نیست بلکه سایر افراد غیردانشگاهی هم زیرپوشش این تسهیلات قرار می گیرند؛ به عنوان مثال کسانی که اختراع خود را ثبت کنند، مخترع سطح سه شناخته می شوند که با اقدامات پردیس معاونت علمی و فناوری، اختراع آنان به اختراع سطح 2 ارتقا پیدا می کند و فرد مخترع حدود 100 میلیون تومان تسهیلات کم بهره دریافت می کند تا بتواند اختراع خود را تجاری سازی کند.
او افزود: اگر او بتواند با رساندن اختراع خود به سطح یک وارد تولید نیمه‌صنعتی شود، تسهیلات دریافتی اش تا 600 میلیون تومان هم افزایش پیدا می کند.
طاهرپور در این زمینه آقای عزیزی از فعالان حوزه گردشگری در «روستای زردویی» را مثال زد که با تسهیلات بنیاد نخبگان یک کسب و کار خوب در حوزه گردشگری به راه انداخته است.
استعدادهای برتر چگونه شناسایی و تا کی حمایت می‌شوند؟
رییس بنیاد نخبگان استان کرمانشاه در ادامه گفت و گو با ایرنا درباره چگونگی شناسایی و پذیرش استعدادهای برتر گفت: بنیاد نخبگان معمولا انتهای فصل بهار یک فراخوان صادر می کند تا کسانی که فکر می کنند، استعداد برتر هستند یا رزومه مناسبی در این زمینه دارند از جمله دانشجویان دارای معدل بالای 17، می توانند اطلاعات خود را در «سامانه سینا (سامانه یکپارچه مدیریت نظام و اجتماعات نخبگانی)» وارد کنند؛ پس از ارزیابی این اطلاعات توسط کارشناسان بنیاد ملی نخبگان، استعدادهای برتر تایید و تا یک سال مشمول تسهیلات بنیاد نخبگان قرار می گیرند.
طاهرپور با بیان اینکه ما استعدادهای برتر و نخبه خود را رها نمی کنیم، گفت: برای تداوم کمک ها به استعدادهای برتر در سال های بعدی، آنها باید شرایط خود را ارتقا دهند و حداقل های مورد انتظار بنیاد را کسب کنند، در غیر این صورت از لیست استعدادهای برتر و نخبگان خارج می‌شوند.
به گفته طاهرپور، اگر دانشجویی در مقطع کارشناسی با معدل الف زیرپوشش تسهیلات بنیاد نخبگان قرار بگیرد در صورت قبولی در مقطع ارشد در سایر استان ها، تحت حمایت بنیاد نخبگان استان محل تحصیل قرار می گیرد البته در صورت حفظ شرایط موردنظر بنیاد.
رییس بنیاد نخبگان استان کرمانشاه، با بیان اینکه هم اکنون همه استعدادهای رشته های انسانی، فنی و پزشکی زیر حمایت بنیاد قرار می گیرند، گفت: معدل الف، تحقیقات و مقالات علمی برای دانشجویان ارشد و دکتری، کارآفرینی و انواع تولیدات و... از جمله شرایط مورد نظر بنیاد نخبگان برای تداوم حمایت های مالی است.
شرط بنیاد، تحصیلات دانشگاهی نیست
آن چنان که رییس بنیاد ملی نخبگان استان کرمانشاه بیان کرد، نه فقط دانشجویان و مخترعان بلکه همه استعدادها در همه رشته‌ها با هر سنی تحت حمایت و پشتیبانی بنیاد نخبگان قرار می گیرند، به عنوان نمونه هستند شاعرانی در شهرستان های مختلف استان کرمانشاه که نقش پررنگی در حفظ ادبیات و فولکولر منطقه دارند که شورای شهرستان های هیوا آنان را شناسایی و به بنیاد نخبگان استان معرفی می کند و ما نیز علاوه بر برگزاری مراسم تقدیر از این استعدادها برای آنها هنرنامه و زندگینامه چاپ می‌کنیم.
طاهرپور گفت: در 2 سال گذشته 2 مراسم تکریم با بالاترین درجه تقدیر یعنی ارج نامه داشته ایم، نخست برای مرحوم احمد عزیزی و دیگری برای آیت الله نجومی.
او با بیان اینکه نخبگی فقط تحصیل در دانشگاه نیست گفت: مرحوم احمد عزیزی شاعر بزرگ استان تحصیلات دانشگاهی نداشت اما تاثیر بزرگی در حوزه شعر و ادبیات به جا گذاشت.
استعدادهای برتر، معدن نخبگان
رییس بنیاد نخبگان استان کرمانشاه، اجتماع را معدن استعدادهای برتر و استعدادهای برتر را معدن نخبگان توصیف کرد و گفت: هر اندازه این هرم بزرگ تر باشد به معنی فراوانی و تعداد بیشتر جمعیت نخبگانی، قدرت تحلیل و تفکر بالاتر و امکان ظهور مدیرانی با قدرت تصمیم گیری بالا و علمی است.
طاهر پور اضافه کرد: طبعا هرچه تعداد جمعیت استعدادهای برتر و نخبگان استان کرمانشاه بیشتر باشد، می توان مدیران بیشتری را در ساختار تصمیم گیری کشور داشت که این به معنی بهره بیشتر برای کرمانشاه و جبران عقب افتادگی استان است.
او مثال زد که اگر ما بتوانیم یک پزشک نخبه را در استان حفظ کنیم با توجه به ارتباط نزدیک کرمانشاه با بخش کردی و عربی کشور عراق، می‌توان به رونق توریسم سلامت در استان کمک کرد. این چهره علمی، برنامه ملی هیوا را ابزار مهمی برای دستیابی به این اهداف دانست و گفت: هر استانی که بتواند به شکل بهتری این طرح را اجرایی کند، زودتر به اهداف آن دست پیدا می کند.
پرش قله به قله
طاهرپور طرح هیوا را تسهیل کننده و تسریع کننده آیین‌نامه‌های نخبگانی برشمرد و گفت: یکی از دلایل رشد کشورهایی مانند کره جنوبی که مدعی است اگر تنها سه ثانیه برق در ژاپن قطع شود از آن جلو می زند، این بوده که به جای طی مسیر افت و خیز بین قله های علمی، از یک قله به قله دیگر پریده و جلو رفته است؛ به اعتقاد من طرح هیوا هم می تواند پریدن از یک قله به قله بلندتر باشد البته باید پیش زمینه های آن مهیا شود که در مسیر این پرش به قعر دره سقوط نکنیم.
کرمانشاه، استان استعدادها
طاهرپور، کرمانشاه را استانی استعدادخیز و نخبه پرور دانست و گفت: تا پیش از اجرای طرح هیوا و در نتیجه نگاه تمرکزگرایانه، برآوردهای آماری این بود که 72 درصد استعدادها در مرکز استان و 28 درصد در سایر شهرستان‌ها هستند اما طرح هیوا در حال به هم زدن این معادله و کشف استعدادهای برتر و نخبگانی سایر مناطق دور از مرکز است.
ایده‌آل یعنی ایجاد شرایط ماندن نخبگان
رییس بنیاد نخبگان استان کرمانشاه در پاسخ به اینکه آیا حمایت های کنونی بنیاد نخبگان از استعدادهای برتر و نخبگان استان و کشور کافی و مطلوب است؟ گفت: این حمایت‌ها برای من ایده آل نیست، ایده آل ما آن است که نخبه ها از کشور خارج و جذب سایر کشور ها نشوند.
او افزود: باید شرایط را به گونه ای فراهم کنیم که نخبه احساس کند شرایط لازم برای فعالیت او در داخل مهیا است و نیازی به ترک کشور نبیند.
بنیاد ملی نخبگان کشور در سال 1385 و در راستای تأکیدات رهبر معظم انقلاب بر استفاده صحیح و مناسب از ظرفیت‌های علمی نخبگان در راستای توسعه کشور و لزوم حرکت انقلابی در مسیر رفع موانع و مشکلات تولید دانش و جنبش نرم‌افزاری تشکیل شد.
بنیاد نخبگان استان 2 میلیونی نفری کرمانشاه هم چهار سال بعد فعالیت رسمی خود را آغاز کرد؛ نخستین رییس آن دکتر مریم اسلام پناه بود و هدایت این بنیاد اکنون بر عهده دکتر آوات طاهرپور است.
برنامه‌ریزی و سیاستگذاری برای شناسایی، هدایت، حمایت مادی و معنوی نخبگان (در دو طیف مستعدان برتر و نخبه)، جذب، حفظ و به‌کارگیری و پشتیبانی از آنان در راستای ارتقای تولید علم، فناوری، هنر، ادب و فرهنگ و توسعه علمی و متوازن کشور و احراز جایگاه برتر علمی، فناوری و اقتصادی در منطقه براساس سند چشم انداز کشور در افق 1404، هدف نهایی بنیاد ملی نخبگان اعلام شده است.
*س_برچسب‌ها_س*