شیر طلایی هخامنشی در چین

ریتون، تکوک یا جام زرین هخامنشی، منسوب به همدان است، که یک شیرِ غران بالدار را به تصویر کشیده است. بدنه شیر به یک جام قیفی‌شکل متصل شده است. جام با شیار‌های افقی، گل لوتوس، نخل و پیچک تزئین شده است. شیر نشسته و دهانش باز بوده، طوری که دندان‌ها و زبان آن قابل مشاهده است. زبان در دهان شیر نصب شده است و در پشت آن سوراخ آبریز وجود دارد که دیده نمی‌شود.

این جام زرین یکی از شاخص‌ترین آثار یافته‌شده از دوران هخامنشیان است. اهمیت آن در این است که از چند تکنیک در هارمونی با یکدیگر برای ساخت این ریتون استفاده شده است، از جمله قالب‌گیری، لحیم‌کاری و پرچ‌کاری، که در مجموع هنر منحصربه‌فرد فلزکاری در دوره هخامنشیان را به زیبایی و با ظرافت به رخ می‌کشد.

این احتمال داده شده است که این جام یا تکوک زرین به ظروف تشریفاتی شاهانه متعلق بوده باشد. گفته می‌شود استفاده از تکوک‌هایی به اشکال مختلف از هزاره اول پیش از میلاد تا دوران اسلامی در شرق نزدیک رواج داشته است.

این جام زرین که جزو مجموعه موزه ملی ایران به شمار می‌آید، زمستان سال گذشته به همراه 210 شیء دیگر با مصوبه هیأت وزیران از ایران خارج شد تا در نمایشگاهی با عنوان «شکوه ایران باستان: نمایشگاه آثار فرهنگی ایران» در موزه کاخ پکن چین به نمایش گذاشته شود. طبق این مصوبه و اظهارات مقامات وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی این تکوک و دیگر آثار فرستاده‌شده به چین، تا 11 آوریل 2024 برابر با 21 فروردین‌ماه 1403 در کاخ موزه پکن (شهر ممنوعه) نگهداری شدند و اکنون با پایان زمان نمایش این آثار در شهر پکن، قرار است این 211 شیء برای سه ماه دیگر در شانگهای به نماش گذاشته شوند.

این 211 شیء تاریخی از جمله تکوک زرین هخامنشی، 114 میلیون و 205 هزار یورو از سوی چین بیمه شده است و دولت چین نسبت به حفاظت و نمایش امانی آنها تعهد دارد.

منبع: ایسنا