صندوق بازنشستگی، آخرین گام کروز برای تصاحب ایران خودرو / قوه قضائیه، تکلیف دادگاه مدیران کروز چه شد؟
گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو؛ در حالی که دادگاه بررسی اتهامات مدیران شرکت کروز از مدت‌ها قبل آغاز شده است؛ گویا خیال دست برداشتن از آرزوی دستیابی به ایران خودرو را ندارند، سال‌ها است مدیران کروز با استفاده از حفره سهام چرخهای در ایران خودرو با خرید سهام اولین غول خودروسازی کشور توسط شرکت‌های پوششی، به دنبال تسلط به غیرمستقیم بر دومین صنعت مهم کشور هستند.
خبرگزاری دانشجو از سال گذشته در پرونده‌ای با عنوان «تاریکخانه» تخلفات و اتهامات کروز برای دستیابی به غول خودروساز را بررسی کرد و نهایتا سال گذشته اولین جلسه دادگاه مدیران این شرکت برگزار شد.
روز گذشته علی خضریان نماینده مردم تهران در مجلس، از انتصاب یکی از نزدیکان کروز به مدیریت شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کشوری خبر داد، در حالی که صندوق بازنشستگی یکی از سهامداران ایران خودرو است و در صورت تسلط مدیران کروز به سهام این مجموعه به همراه سهام شرکت‌های پوششی خود، می‌توانند به آرزوی دیرینه خود و تسلط بر هیئت مدیره ایران خودرو نزدیک شوند.
عضو کمیسیون اصل 90 مجلس در صفحه شخصی خود در فضای مجازی خود نوشت: انتصاب یکی از شرکای کروز (مجموعه خصوصی سهامدار در ایران خودرو) به عنوان مدیرعامل سرمایه گذاری صندوق بازنشستگی کشوری که دارای بخش مهمی از سهام این خودروساز می‌باشد، شائبه حیف و میل سرمایه‌های ملی در سال پایانی دولت را ایجاد می‌کند.
این در حالی است که حامد شمس مدیر کل روابط عمومی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در واکنش به خبر شراکت مدیرعامل جدید شرکت سرمایه گذاری صندوق بازنشستگی کشور با شرکت کروز، گفت: بر اساس بررسی‌های صورت گرفته، مدیرعامل جدید شرکت سرمایه گذاری صندوق بازنشستگی کشوری هیچ شراکتی در شرکت کروز ندارد.
به گفته شمس اگر مدارک و مستنداتی در این مورد وجود دارد، افراد آن را به ما ارائه دهند.
در حالی که مدیران شرکت کروز در پاسخ به خبرگزاری دانشجو مدعی عدم سهامداری یا عضویت فردی از این شرکت در هیئت مدیره ایران خودرو هستند؛ حمید کشاورز سهامدار عمده این شرکت، در گفتگو با یکی از رسانه‌ها می‌گوید: ما الان مالک 5 /18 درصد از سهام ایران‌خودرو هستیم، یعنی از دولت سهم بیشتری داریم، اما فقط می‌توانیم یک نماینده در هیات‌مدیره این شرکت داشته باشیم، حال آنکه دولت چهار نماینده دارد. به عبارت بهتر، کروز به عنوان بزرگ‌ترین سهامدار ایران‌خودرو هیچ نقشی در اداره این شرکت ندارد.
اعتراف صریح کشاورز، در حالی است که پس از حساسیت رسانه‌ها به سهامداری خزنده مدیران کروز در ایران خودرو، به هر نحوی این موضوع کتمان شد؛ و این مسئله شائبه‌برانگیز این سوال را ایجاد می‌کند که این دوگانگی مواضع در هراس از پرداخت چه چیزی توسط رسانه‌های کشور است؟
نادر سخا مدیرعامل شرکت کروز در پاسخ به خبرگزاری دانشجو مبنی بر اینکه شرکت کروز از طریق دو شرکت تدبیر سرمایه آراد و بازرگانی گلیار صاحب بیش از 20 درصد سهام شرکت ایران خودرو است درحالی که شما سهام داری کروز از ایران خودرو را تکذیب کرده اید گفت: اینکه یک شخص بخواهد سهام دار جای دیگری غیر از کروز باشد به خودش مربوط است، اما شرکت کروز به عنوان شرکت حقوقی نه یک شخص حقیقی هیچ سهمی از ایران خودرو نداشته و تمایلی هم برای خرید سهام آن ندارد.
سخا در پاسخ به سوال خبرگزاری دانشجو مبنی بر اینکه خودروسازان عنوان می‌کنند که شما برای گروکشی قطعه تحویل نمی‌دهید و باعث دپو شدن هزاران خودرو به دلیل نداشتن قطعات شده اید بیان کرد: چنین چیزی نیست و عملکرد ما در سوابق گذشته و آمار‌ها نشان می‌دهد ما به تعهدات خود پایبند بوده کما اینکه قطعات مورد نیاز خودروسازان را فقط ما تولید نمی‌کنیم بلکه شرکت‌های زیر مجموعه خودشان هم تولید می‌کنند بنابراین نمی‌توانند به صاحبان اصلی خود قطعه تحویل ندهند.
وضعیت دلار‌های دولتی کروز به کجا رسید؟
اعضای هیأت مدیره انجمن قطعه‌سازان در یک نشست خبری با انتقاد از وضعیت تخصیص ارز دولتی به یک شرکت خاص قطعه‌ساز، این شرکت را به عنوان عامل اصلی انباشت خودرو‌های ناقص کف کارخانه در ایران خودرو و سایپا معرفی کردند.
محمد شه پری، عضو هیأت مدیره انجمن قطعه‌سازان در این مورد گفت: همان شرکت قطعه‌سازی که بیشترین ارز دولتی را گرفته، عامل کسری قطعه در تولید خودرو است.
وی اظهار داشت: باید مشخص شود که کدام شرکت قطعه‌ساز بیشترین میزان ارز دولتی را دریافت کرده، بیشترین مطالبات را از خودروسازان گرفته و در عین حال، بیشترین سهم را در کسری قطعات خودرو‌ها داشت.
بررسی جدول منتشر شده از سوی بانک مرکزی در مورد ارز دولتی تخصیص یافته به شرکت‌ها نشان می‌دهد شرکت تولیدی صنایع کروز بیشترین میزان ارز دولتی را در بین شرکت‌های قطعه‌ساز دریافت کرده است. دولت انواع ارز شامل یوان چین، وون کره جنوبی، یورو، لیر جدید ترکیه و روپیه هند را به نرخ دولتی در اختیار شرکت کروز قرار داده است.
نگاهی به جداول پرداخت ارز دولتی به شرکت کروز این سوال را ایجاد می‌کند که دلیل تخصیص ویژه ارز دولتی به این شرکت چه بوده است؟ چرا قطعه‌سازان دیگر موفق به دریافت مبالغ بیشتری از ارز دولتی نشده‌اند؟ اصولا این میزان ارز تخصیصی به کروز صرف واردات چه چیزی شده است؟ آیا این منابع دولتی برای واردات مواد اولیه و تجهیزات مصرف شده یا در موارد دیگری مورد استفاده قرار گرفته است؟
از سویی در گزارش تحقیق و تفحص مجلس شورای اسلامی در سال 93 که در صحن علنی قرائت شد به صراحت از شرکت کروز نام برده می‌شود.
در این گزارش آمده است: شرکت‌های کروز، عظام و صنایع سندان ایرانیان، تامین کننده بیش از 30% قطعات و سیستم‌های خودرو‌های پرتیراژ شرکت ایران خودرو هستند، این شرکت‌ها عمدتا تامین کننده انحصاری این قطعات هستند (نزدیک به 2300 قطعه و مجموعه بصورت تک منبع تامین).
با استناد به گزارش نماینده سازمان بازرسی کل کشور مستقر در شرکت ساپکو براساس گزارشات دریافتی از شرکت ایران خودرو، عدم تامین قطعات توسط شرکت کروز از تاریخ 17/01/1392 لغایت 19/08/1392 منجر به 26 روز توقف خط و کاهش تولید به میزان 18985 دستگاه شده است.
تامین قطعات از تولیدکنندگان انحصاری باعث گردیده است تا در صورت وجود نقیصه در قطعه به جهت جلوگیری از توقف خط تولید علیرغم بروز مشکلات کیفی، شرکت مجبور به استفاده از اینگونه قطعات در تکمیل محصولات شده و نهایتا تعداد زیادی از مشتریان در شبکه خدمات پس از فروش در صف تعویض این قطعه معیوب قرار گیرند که بعضا برخی از این قطعات در دوره گارانتی هم تامین می‌گردد.
کروز و صمدی سهامدار بزرگ ایران خودرو!
در همان گزارش تحقیق و تفحص مجلس شورای اسلامی در خصوص سهام شرکت کروز از غول خودروسازی آمده است: شرکت صنایع تولیدی کروز با نقض ردیف 6 از بند ط. ماده 45 و مواد 46 و 47 قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی و مصوبه شصت و سومین جلسه شورای رقابت از طریق شرکت‌های تدبیر سرمایه آراد و سپهر ایرانیان کیش در مجموع مالک 92/26% سهام شرکت ایران خودرو و یک عضو در هیات مدیره شرکت است.
البته اکنون شرکت کروز عضوی در هیئت مدیره ایران خودرو بنا به اظهارات رسانه‌ها با توجه به دستور رئیس‌جمهور ندارد.
از طرفی یکی دیگر از قطعه‌سازانی که از ایران خودرو طلبکار است، حمیدرضا صمدی است که وی نیز بنا به آمار رسمی سازمان بورس سهامدار شرکت ایران خودرو است.
صمدی در همین حال سهامدار سه شرکت دیگر از سهامداران ایران خودرو است که مجموعا حدود 5 درصد سهام ایران خودرو را دارا هستند.
وی که از سال 95 به کنسرسیوم ویسمن موتور به همراه صاحبان شرکت کروز پیوست و یکی از مهم‌ترین سهامداران ایران خودرو است مالکیت شرکت اورند پیشرو که تأمین کننده انحصاری قطعات سیستم‌های سوخت رسانی است را در اختیار دارد.
به نظر می‌رسد پایان دادن به پشت پرده هزارتوی خصوصی سازی در سایپا و ایران خودرو فقط با ورود سازمان بازرسی کل کشور و قوه قضائیه قابل حل باشد تا دیگر شاهد ظهور و بروز اتفاقات مشابه هفت تپه و ماشین سازی نباشیم و چرخهای تولید خودروی کشور پنچر نگردد.
