ضرورت‌های انتخاب مدیر جدید ارشاد / مدیر تراز جمهوری اسلامی کجاست؟
ادغام موسسات زیر مجموعه معاونت فرهنگی وزارت ارشاد اگر منجر به انتخاب مدیر تراز جمهوری اسلامی برای موسسه حاصل از ادغام شود، اتفاق پسندیده‌ای است.
ادغام موسسات زیر مجموعه معاونت فرهنگی وزارت ارشاد اگر منجر به انتخاب مدیر تراز جمهوری اسلامی برای موسسه حاصل از ادغام شود، اتفاق پسندیده‌ای است.
خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ: از سال گذشته (1398) که بحث ادغام سه مؤسسه زیرمجموعه معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شکل گرفت، بازار شایعات درباره انتخاب مدیرعامل مؤسسه ادغام شده داغ شد. ظرف یکی دو روز گذشته نیز خبری مبنی بر انتصاب مشاور امور اجرایی معاونت فرهنگی این وزارتخانه به سرپرستی مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران منتشر شد. انتصابی که می‌توانست مقدمه‌ای برای مدیرعاملی مؤسسه حاصل از ادغام باشد. هرچند که این خبر توسط معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تکذیب شد، اما سخنی نیز مبنی بر علاقه معاونت به انتخاب آن شخص مذکور به میان آمد. بر این اساس ذکر چند نکته ضروری است:
در بیانیه گام دوم انقلاب بر ضرورت سپردن کار به جوانان تاکید شده است که اگر این اتفاق رخ دهد، قطعا برکات بسیاری به همراه خواهد داشت. این میان اما باید به تجربیات پیشینی این جوانان نیز توجه کرد و آنان را با معیارهای «مدیر تراز جمهوری اسلامی» سنجید.
مدیر تراز جمهوری اسلامی تعهد و تخصص را با هم دارد و به دلیل همین دو مؤلفه است که با اهل فن مشورت می‌کند، نقد پذیر است و از گفت‌وگو با رسانه‌ها درباره عملکرد خود هراسی ندارد. باید بررسی شود که سرپرست معرفی شده برای مؤسسه نمایشگاه‌ها در مسئولیت‌های پیشینی خود چه سابقه‌ای را بر جای گذاشته است؟ آیا تاکنون در گفت‌وگویی چالشی با رسانه‌ها شرکت کرده؟ نظر فعالان دخیل در حوزه‌های کاری او، درباره عملکردش چه بوده است؟
مؤسسات زیر مجموعه معاونت فرهنگی با بودجه بیت‌المال اداره می‌شوند. خوب است اشخاصی که برای این سمت کاندید می‌شوند، توانایی‌های خود را بسنجد و به این فکر کنند که آیا توانایی پاسخگویی در پیشگاه حضرت باری تعالی را خواهند داشت یا خیر؟ اگر این توانایی را در خود نمی‌بینند تکلیف شرعی آنها بر نپذیرفتن پست پیشنهادی است، چرا که عملکرد آنها تأثیر مستقیم بر نیروی انسانی این مؤسسات و همچنین همه فعالان صنعت نشر خواهد گذاشت.
نکته دیگری که باید به آن توجه شود عملکرد مالی مدیران پیشنهادی در سمت‌های پیشینی‌شان است. وضعیت اقتصادی کشور به دلیل تحریم‌های ظالمانه نظام استکبار جهانی، به‌سامان نیست و اصولا به همین دلیل است که وزارت ارشاد تصمیم به چابکسازی مؤسسات زیرمجموعه خود گرفته است. بنابراین باید مدیری انتخاب شود که برای صرف ریال به ریال بودجه توجیهی منطقی داشته و از هدر رفتن بیت‌المال جلوگیری کند. مدیران پیشنهادی برای مؤسسه ادغام شده پیشتر در حوزه مالی چه عملکردی داشته‌اند؟
اما مساله مهم دیگری که باید به آن توجه شود این است که تاکنون میان گزینه‌های جدی مدیرعاملی برای مؤسسه ادغام شده، نام مدیران فعلی این سه مؤسسه مطرح نبوده است. عملکرد این مؤسسات حتی به جلسه رأی اعتماد به وزیر فعلی فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز کشیده شد. سوال اینجاست که آیا مدیران این مؤسسات عملکرد ضعیفی داشته‌اند؟ اگر پاسخ مثبت است چرا تا به حال تغییر نکرده‌اند و همچنان معاونت فرهنگی از عملکرد آنها دفاع می‌کند؟ اگر عملکرد مناسبی داشته‌اند چرا نام آنها در میان گزینه‌های احتمالی برای مدیرعاملی مؤسسه ادغام شده نیست؟
فعالان صنعت نشر را طرف مشورت قرار دهید
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید مروج فرهنگ گفت‌وگو باشد. شخص وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در توییت‌هایی بر این وظیفه مهم تاکید کرده است. «گفت‌وگو» باید در شرایطی برابر و برای حل مشکلات انجام شود. دولتمردان اگر دیگران را طرف گفت‌وگو و مشورت قرار دهند، امید به آینده را در دل مردم زنده می‌کنند. در زمینه انتخاب مدیران فرهنگی متأسفانه تاکنون با طرف‌های دارای تعامل با مدیران گفت‌وگو و مشورتی صورت نگرفته است.
سه مؤسسه زیر مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نبض حیاتی صنعت نشر در ایران هستند، سوال اینجاست که برای انتخاب مدیرعامل مؤسسه حاصل از ادغام با اصحاب صنعت نشر، از اهالی قلم گرفته تا کتابفروشان و ناشران، گفت‌وگویی انجام شده است؟ آیا نیروی انسانی این مؤسسات طرف مشورت قرار گرفته‌اند؟ اگر معاونت فرهنگی چنین کاری را انجام داده، ضرورتا باید مشروح مذاکرات این جلسات مشورتی را منتشر کند.
اگر قرار نیست به نظرهای اهالی این حوزه توجه شود، حداقل به عملکرد مؤسسات معاونت فرهنگی در سال‌های اخیر که در رسانه‌های رسمی کشور و رسانه‌های خود مؤسسات اعم از سایت و شبکه‌های اجتماعی و حتی گزارش‌های موردی و سالانه از فعالیت‌ها قابل دسترسی است، توجه کنند. توقع این است که در انتصاب مدیرعامل جدید به این اخبار و گزارش‌ها و همچنین عملکرد اشخاص در مسئولیت‌های پیشینی توجه شود.
فعالیت در مؤسسه ادغام شده نیازمند ارتباط گسترده شخص مدیرعامل با خارج از مؤسسه است تا بتواند در شرایط کنونی از همه ظرفیت‌های حوزه فرهنگ استفاده کند. این مؤسسه به مدیرعاملی نیاز دارد که بیش از آنکه شیفته سفرهای خارجی و فعالیت‌های بدون دستاورد باشد، به استان‌های کشور و ظرفیت‌های نهفته در استان‌ها فکر کنند.
طول این چهار دهه مدیریت فرهنگی کشور همواره استان‌ها و بویژه مناطق محروم را به کناری گذاشته است. این بی‌اعتنایی حتی به رسانه‌ها نیز کشیده شده و فی‌المثل هیچگاه وضعیت ناشران شهرستانی، اهالی قلم در استان‌های مختلف، وضعیت کتابفروشان و... انعکاسی در رسانه‌ها نداشته است.
سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از بدو حضور خود در این وزارتخانه بارها بر شعار «ایران فقط تهران نیست» تاکید کرده است. با این اوصاف اما صرفا مدتی است که یکی از مؤسسات زیرمجموعه معاونت فرهنگی توجه جدی استان‌ها و بویژه به به مناطق محروم داشته است.
این روزها صنعت نشر ایران با وضعیت بغرنجی روبه‌روست. شیوع کرونا نیز بر مشکلات پیشینی این صنعت نحیف علاوه شده است. امروز نگاه اهل فرهنگ به تصمیم وزارت ارشاد است. تا به امروز که تصمیم‌ها و رایزنی‌ها برای انتخاب مدیرعامل مؤسسات ادغام شده چندان خوشایند نبوده و هربار با مطرح شدن نامی جدید و غیر منطقی آن هم از طرف معاونتی که شخص وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پیشتر مسئولیتش را بر عهده داشته و هم نیروی انسانی و ظرفیت مدیرانش را می‌داند، تن اصحاب فرهنگ به لرزه می‌افتد.
ضرورتا مدیر مؤسسه حاصل از ادغام باید از میان نیروهای معاونت فرهنگی وزارت ارشاد انتخاب شود، اما لزوما همه نیروهای این معاونت توانایی مدیریت بر این مجموعه را ندارند. باید از میان این نیروها مدیری انتخاب شود که کار نشر را بشناسد، اهمیت نیروی انسانی مؤسسات را بداند، ظرفیت‌ها را بشناسد و منتظر بودجه و امکانات و... برای انجام برنامه‌هایش نماند. مؤسسه حاصل از ادغام، مدیرعاملی می‌خواهد که رسانه‌ها را دیده بان دانسته و هر زمانی حاضر به پاسخگویی و شفافیت باشد. دولت محترم و شخص وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز بارها بر مساله گفت‌وگو و نقدپذیری و شفافیت تاکید کرده‌اند. اکنون کمی بیش از یکسال تا پایان دولت فعلی باقی مانده است و همین مساله انتخاب مدیرعامل برای این مؤسسه را حساس‌تر از قبل کرده است. نکند خدای نکرده مدیرعامل جدید این یکسال بحرانی را فرصت سوزی کند؟ کاش که تصمیم معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فقط برای رفع تکلیف نباشد.