طبقه متوسط زیر فشار سنگین تحریم‌ها | فولادگر: دولت هم موانع سرمایه‌گذاری را رفع کند هم تدابیر حمایتی داشته باشد
اقتصادنیوز: حمیدرضا فولادگر، تحلیلگر اقتصادی می گوید: دولت باید موانع سرمایه‌گذاری را از پیش‌رو بردارد، قوانین و آیین‌نامه‌ها را به روز کند و نظارت‌های دقیق و پیشگیرانه‌ای را بر روند اجرای سیاست‌ها و قوانین اعمال کند.
به گزارش اقتصادنیوز؛ از آنجا که بازگشت تحریم‌های شورای امنیت می‌تواند تاثیرات عمیق و گسترده‌ای بر اقتصاد ایران داشته باشد، سؤالی که در این شرایط مطرح می‌شود، این است که ایران برای عبور از این مشکلات و چالش‌ها چه اقداماتی باید انجام دهد؟
ارزیابی‌ها نشان می‌دهد، اولین اقدام اساسی که ایران باید در دستور کار خود قرار دهد، تنوع‌بخشی به روابط تجاری و اقتصادی با کشورهای مختلف است. در صورتی که کشورهایی مانند آمریکا یا کشورهای غربی به‌طور یک‌جانبه تحریم‌ها را افزایش دهند، ایران باید روابط خود را با کشورهای هم‌پیمان و شرکای تجاری خود گسترش دهد. به‌ویژه کشورهای همسایه، چین، روسیه و سایر کشورهای آسیایی که نسبت به تحریم‌ها واکنش‌های متفاوتی نشان داده‌اند، می‌توانند در این شرایط شرکای تجاری مهمی برای ایران باشند.
خبر مرتبط اقتصادِ بیمار ایران زیر تیغ اصلاحات | عضو اتاق بازرگانی: قوانین مزاحم و موانع از جلوی پای بخش خصوصی برداشته شوداقتصادنیوز؛ در حالی دولت در هفته گذشته طرح اصلاحات اقتصادی را در دستور کار قرار داده، اما مشاور ریاست اتاق بازرگانی ایران معتقد است؛ اگر دولت بخواهد اصلاحاتی در این زمینه انجام دهد، باید وضعیت بیمار اقتصادی کشور را در نظر بگیرد، چرا که اصلاحات در چنین شرایطی به زمان و بررسی دقیق‌تری نیاز دارد.
حمیدرضا فولادگر مشاور مجمع تشخیص مصلحت نظام، در گفت‌وگو با «اقتصادنیوز» به بررسی برنامه های حاکمیت در کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت پرداخته است.
مشروح گفتگوی اقتصادنیوز با حمیدرضا فولادگر نماینده ادوار مجلس را بخوانید؛
***
* آقای فولادگر! با بازگشت تحریم های شورای امنیت در نتیجه اقدام اروپایی ها در فعال کردن مکانیسم ماشه، اقتصاد ایران چقدر تحت تاثیر قرار خواهد گرفت و چه مسیری پیش روی حاکمیت و مشخصا دولت است؟
علی‌رغم فعالیت‌های گسترده دیپلماتیک و پیگیری‌هایی که مسئولین کشور در عرصه دیپلماسی داشته‌اند و مذاکراتی که صورت گرفته، متأسفانه نظام سلطه غرب و به‌ویژه آمریکا، مکانیسم ماشه (Snapback) یا مکانیسم حل اختلاف در توافق‌نامه برجام را که مغایرت‌های حقوقی و ابهامات زیادی از نظر حقوق بین‌الملل دارد، توسط اروپایی ها فعال شد و تحریم‌هایی را که به موجب شش قطعنامه سازمان ملل، طبق برجام لغو شده بود، دوباره اعمال کردند.
با وجود اینکه کشور ما دوره‌های سنگین تحریم‌ها را پشت سر گذاشته است و در این مدت بیشتر با تحریم‌های اقتصادی ایالات متحده مواجه بودیم، اکنون باید به شرایط جدید واکنش نشان دهیم. اگرچه این تحریم‌ها در مقایسه با گذشته از لحاظ وسعت کمتر است، اما دولت و مسئولین باید برنامه‌ریزی‌های دقیقی داشته باشند.
طی ماه‌های اخیر، بحث‌های مختلفی در نهادهای دولتی، مجمع تشخیص مصلحت نظام، کمیسیون‌های اقتصادی مجلس، و اتاق‌های بازرگانی و تعاون بخش خصوصی در خصوص این تحولات مطرح شده است. لذا، نباید تصور کرد که کشور به طور غافلگیرانه با این شرایط مواجه شده است. با این حال، در خصوص راهکارهای کوتاه‌مدت، باید توجه داشت که هم حاکمیت و هم مردم و فعالان اقتصادی مسئولیت‌های خاصی بر عهده دارند.
طبقه متوسط در سال های اخیر کوچکتر شده است زیرا..
*در کوتاه‌مدت باید چه اقداماتی صورت داد تا قشر متوسط که بیشترین آسیب‌ها را از تحریم‌ها متحمل خواهد شد با مشکلات کمتری روبرو شود؟
در خصوص طبقه متوسط، که در این شرایط به شدت تحت تأثیر قرار گرفته، باید گفت که حجم این طبقه در سال‌های اخیر کاهش یافته است. ولی عمده فعالین اقتصادی کشور همچنان از این طبقه هستند. در کوتاه‌مدت، مسئولیت اصلی حاکمیت رفع موانع کسب و کار و بهبود محیط کسب‌وکار است.
دولت موانع بروکراتیک را از پیش روی کسب و کارها بردارد
تصمیماتی که آثار آن‌ها به سرعت ظاهر شود، می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند. این اقدامات ممکن است شامل تسهیل در پرداخت بدهی‌های مالیاتی، بیمه‌ای و بانکی یا بخشودگی‌های جرایم باشد. البته این موارد در چارچوب محدودیت‌های مالی دولت باید انجام شود.
یکی از مسائل مهم در این زمینه تسهیل در مجوزهای کسب و کار و سرعت بخشیدن به گردش کار اداری است. این اقدامات، به ویژه در زمینه‌های گمرکی، ثبت سفارش‌ها، تخصیص ارز و تأمین مالی ارزی می‌تواند بدون بار مالی زیاد انجام شود و به سرعت اجرایی گردد. دولت باید موانع بروکراتیک را از پیش رو بردارد تا کسب‌وکارها بتوانند به راحتی فعالیت کنند.
تدابیر حمایتی؛ از پرداخت سود سهام عدالت تا نظارت بر قیمت ها
*در این تدابیر حمایتی مثلا حمایت نقدی باید تعریف شود یا...؟
ببنید در خصوص مردم و آثار تورمی تحریم‌ها، دولت باید تدابیر حمایتی را تقویت کند. تا مین یارانه‌ها و پرداخت به‌موقع سود سهام عدالت، نظارت بر توزیع کالاهای اساسی و دارو، و همچنین نظارت بر قیمت‌ها باید با دقت بیشتری انجام شود.
از سوی دیگر، تسهیل در حمل‌ونقل و تامین به موقع اقلام مورد نیاز مردم نیز باید جزو اولویت‌های دولت باشد. در مواردی که لازم است، دولت می‌تواند از طریق سیستم‌های بانکی و قرض‌الحسنه، کمک‌های نقدی نیز به مردم ارائه دهد.
تنوع در مبادی واردات و صادرات
*برای میان‌مدت دولت باید چه اقداماتی را در برنامه خود قرار دهد؟
در میان‌مدت، به نظر می‌رسد دولت باید بر روی راه‌هایی تمرکز کند که در تحریم‌های قبلی، اثرات تحریم‌ها را کم کرده یا دور زده است. تجربه‌هایی که در سال‌های گذشته و در دوران تحریم‌های قبلی وجود داشت، باید به کار گرفته شود.
همچنین، تنوع در مبادی واردات و صادرات و تدوین قراردادهای تجاری با کشورهای همسایه و کشورهای دوست، به ویژه چین و روسیه، که در سازمان ملل در برابر بازگشت تحریم‌ها مخالفت کرده‌اند، باید در اولویت قرار گیرد.
ضرورت تقویت بنیان‌های اقتصادی کشور
*آقای فولادگر! بعد از عبور از دوران ابتدایی، فکر می کنید حاکمیت برای بلندمدت باید چه مسیری را طی کند؟
در بلندمدت، باید به سمت تقویت بنیان‌های اقتصادی کشور حرکت کنیم. استفاده از ظرفیت‌های داخلی برای جذب سرمایه‌گذاری و افزایش تولید ناخالص داخلی ضروری است. بخش‌های مختلف از جمله نفت و گاز، پتروشیمی، معادن، سواحل دریایی، گردشگری و فناوری می‌توانند فرصت‌های زیادی برای سرمایه‌گذاری فراهم کنند. همچنین، استفاده از استعدادهای علمی و فناوری داخلی از جمله شرکت‌های دانش‌بنیان و پژوهشگران می‌تواند به تقویت اقتصادی کشور کمک کند.
در نهایت، راه‌حل اصلی تقویت اقتصاد کشور و به‌ویژه بخش تولید است. اگر اقتصاد کشور قوی باشد، نه تنها در مذاکرات سیاسی و اقتصادی دست بالاتر را داریم، بلکه تاب‌آوری‌مان در برابر تهدیدهای خارجی افزایش می‌یابد. این همان مفهوم اقتصاد مقاومتی است که همواره بر آن تأکید شده است.
دولت باید موانع سرمایه‌گذاری را از پیش‌رو بردارد
برای تحقق این اهداف، دولت باید موانع سرمایه‌گذاری را از پیش‌رو بردارد، قوانین و آیین‌نامه‌ها را به روز کند و نظارت‌های دقیق و پیشگیرانه‌ای را بر روند اجرای سیاست‌ها و قوانین اعمال کند.
مهم‌ترین نکته این است که دولت باید به سرمایه‌گذاران اطمینان بدهد که در صورت بروز شرایط خاص، امنیت سرمایه‌گذاری آن‌ها حفظ خواهد شد و این اطمینان می‌تواند به کاهش نااطمینانی‌ها و افزایش فعالیت‌های اقتصادی کمک کند.
آنچه مسلم است هرچه کیک اقتصادی کشور بزرگتر شود، ما در مذاکرات دست بالاتری خواهیم داشت که مقاوم‌سازی پیش‌نیاز آن است.
همچنین بخوانید- با حسین مرعشی؛ از جنگ دوم و مکانیسم ماشه تا «مدل چین» برای رابطه با آمریکا
- بن‌بست در مذاکرات هسته‌ای / پیشنهاد ایران برای جلوگیری از «مکانیسم ماشه» رد شد
- ایران در 2 ماه آینده چه شانس‌هایی برای جلوگیری از اجرای مکانیسم ماشه دارد؟/ دیپلماسی جسورانه، خروج از وضعیت پیچیده کنونی است
- راه عبور از بحران‌های اقتصادی و انجام اصلاحات ساختاری | ندری: در شرایط تنش و تحریم، بهترین برنامه‌ها هم اقتصاد را نجات نخواهد داد
