ظرفیت کشور برای نمایش کارآمدی در جنگ راهبردها باید بسیج شود

به گزارش خبرگزاری تسنیم، حجت‌الاسلام مهاجرنیا در هفدهمین جلسه از نهمین دوره کرسی‌های آزاداندیشی با عنوان «گفتمان انقلاب اسلامی» در دانشگاه طلوع مهر قم در ابتدا به راهپیمایی با شکوه 22 بهمن اشاره کرد و گفت: این حضور مردم نشان می‌دهد که مردم انقلاب را می‌خواهند، اما در عین حال انتقاد هم دارند. انتقادشان به چیست؟ آیا مردم نسبت به اصل نظام، یعنی «انقلاب اسلامی» انتقاد دارند یا نسبت به «جمهوری اسلامی» منتقدند؟ یک فرقی بین این دو وجود دارد. مردم از اصل انقلاب ناراحت نیستند چون می‌دانند که هیچ انقلابی در دنیا اتفاق نیفتاده و نخواهد افتاد که مثل انقلاب اسلامی باشد. انقلابی با رهبری حکیم، انقلابی مدعی مکتب اهل بیت علیهم‌السلام و دنبال شعارهای اصیل و ایده‌های سالم. مردم هم نسبت به انقلاب اسلامی مشکلی ندارند؛ مردم ممکن است با ساختار موجود مشکل داشته باشند؛ ساختاری که باید مشکل اقتصادی، سیاسی، اخلاقی، رفتاری و زندگی مردم را حل کند، لذا راهپیمایی وفاداری مردم را به انقلاب نشان داد.

حجت‌الاسلام مهاجرنیا افزود: در جلسات گذشته شاخصه‌های «اسلام ناب» به عنوان نقطه کانونی و دال مرکزی «گفتمان انقلاب اسلامی» و دال‌های شناور آن از قبیل «آزادی»، «عدالت»، «اخلاق»، «معنویت»، «عزت»، «تقوای سیاسی»، «عقلانیت»، «انتظار»، نقش «مفصل‌بندی مفاهیم و دال‌های شناور»، «فراگفتمانی بودن اندیشه انقلاب» و مفصل‌بندی آن، موضوع «مفصل شکن‌ها» و «غیریت سازی» در گفتمان انقلاب اسلامی و موضوع «هژمونی» یا قدرت‌مند شدن گفتمان گفت‌وگو کردیم و در این جلسه درباره مفهوم «وَقته یا بی‌قراری مفهومی» در گفتمان انقلاب اسلامی بحث می‌کنیم.

وی افزود: «وَقته یا بیقراری» یعنی اینکه آیا دال‌های شناور و مفاهیم اساسی که بخشی از آن را بحث کردیم، دائمی هستند؟ یعنی عناصر انقلاب اسلامی مثل استقلال، آزادی، معنویت، عدالت، علم و مجموعه عناصری که عرض کردیم، آیا این عناصر تضمین شده قطعی هستند؟ و دیگر پیش نخواهد آمد که جمهوری اسلامی یا انقلاب اسلامی استقلالش را از دست بدهد، معنویتش برود، اخلاقش زائل شود، سبک زندگی اسلامی و دینی‌اش از بین برود یا دیگر مفاهیمش را از دست بدهد؟

استاد فلسفه سیاسی حوزه و دانشگاه افزود: باید بدانیم که عناصر مفهومی انقلاب دائمی نیستند، باید دائم مراقب بود که دستکاری نشوند، تا زمانی که پشتش هستیم تثبیت می‌شوند و اگر به آنها توجه نداشته باشیم دستکاری می‌شوند، متزلزل می‌شوند یا اصطلاحاً می‌گویند «بیقرار» می‌شوند.

وی به عنوان مثال به مفهوم عدالت اشاره کرد و گفت: عدالت در گفتمان انقلاب اسلامی یک طرفداران و یک جایگاهی دارد. آیا تضمین شده است که عدالت در گفتمان انقلاب اسلامی لنگر بیندازد و بماند و در همین‌جا معنا پیدا کند؟ نه اینطور نیست که ثابت باشد، هر لحظه ممکن است گفتمان رقیب و غیریت‌هایی که برای انقلاب وجود دارد این را به سمت خود بکشانند، توخالی شود، محتوایش از بین برود، یعنی یک زمانی بگذرد مردم بگویند این شعار عدالت که این همه مطرح می‌کنند هیچ محتوایی ندارد، این کجا بناست پیاده شود؟ ما چیزی به اسم عدالت نداریم. یا در مورد آزادی، یا معنویت یا.... هم همین‌طور شود.

وی افزود: بنابراین می‌گویند گفتمان‌ها همیشه بیقرارند، همیشه ناثباتند، همیشه می‌توانند متزلزل شوند، البته می‌توانند نشوند، اما این خصلت در درونشان است که ثبات دائمی ندارند و نمی‌توانیم بگوییم همیشه هستند. طرفداران گفتمان پا را بالاتر هم می‌گذارند و می‌گویند گفتمان حاکم بر همه دنیا و نظام بین‌الملل هم ثبات ندارد، شما مگر در کل دنیا ثباتی می‌بینید؟ دنیا دائماً در حال چرخش و تحول و در حال دگرگونی است. لذا وظیفه وفاداران به انقلاب اسلامی این است که مفاهیم کلیدی انقلاب را تثبیت کنند.

استاد حوزه و دانشگاه سپس گفت: گفتمان انقلاب اسلامی یک تفاوتی با بقیه گفتمان‌ها دارد، چون پشتوانه‌ای به نام «فراگفتمانی» هم دارد؛ یعنی از یکسری مفاهیم ماورایی، متافیزیکی و معنوی اشراب می‌شود، یعنی همین مردمی که 22 بهمن می‌آیند، در ذهنشان مشکلات و گرفتاری‌های اقتصادی را مرور می‌کنند، علی‌رغم اینها دست زن و بچه‌شان را می‌گیرند می‌آیند راهپیمایی. در حقیقت این از یک جای دیگری هم اشراب می‌شود. یک وجدانی این را تحریک می‌کند و به او می‌گوید که وظیفه‌ات است باید بروی، باید مراقبت کنی، باید حفاظت کنی، این بخشی از هویت تو است.

وی ادامه داد: اینجاست که گفتمان انقلاب اسلامی یک معنای دیگری پیدا می‌کند. وقتی ما به مفاهیم اعتقادی و دینی و قرآنی‌مان وصل می‌شویم، می‌بینیم ما یک سری پشتوانه‌های قوی داریم. وقتی قرآن می‌فرماید «الَذینَ قالوا رَبُنَا اللَهُ ثُمَ استَقاموا» کسانی که گفتند خدا و پای کارایستادند، خوب وقتی ایستادند «تَتَنَزَلُ عَلَیهِمُ المَلائِکَهُ»، ملائکه به کمک‌شان می‌آیند. آن چیزی که در وجدان مردم و در دل مردم است، همان تزریقی است که من اسمش را «امداد الهی» می‌گذارم.

رئیس اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهر با اشاره به اینکه باید مراقب «بی‌قراری مفهومی» در گفتمان انقلاب اسلامی باشیم، گفت: ما نباید فکر کنیم که این مفاهیم و ارزش‌های انقلاب مثل استقلال، آزادی، عدالت، معنویت، اخلاق، سبک زندگی و مجموعه مفاهیم دیگر، تضمین شده یا مُهر خدا پایش خورده است؛ هیچ‌کدام تضمین شده نیست، همچنان که امیرالمومنین علیه‌السلام را در مسجد به جرم بی‌عدالتی شهید کردند، آن هم در جامعه‌ای که می‌دیدند آن حضرت مظهر عدالت و بلکه همه عدالت است.

وی در ادامه با اشاره به اینکه «بی‌قراری مفاهیم» سه ویژگی دارند، افزود: اولین خصلتش این است که اگر مفاهیم گفتمان انقلاب اسلامی تضعیف شود، آن چیزی که تحت عنوان هژمونی یا قدرت و سلطه در گفتمان بحث کردیم، یعنی برتری و حس استعلایی «الاسلامُ یَعلوا و لا یُعلی عَلَیه»، آن برتری اسلام تضعیف می‌شود و مردم می‌گویند کجای اسلام برتر است؟ و مقایسه می‌کنند با دنیا، بعد شک ایجاد می‌شود و این امر بسیار خطرناک است.

استاد حوزه و دانشگاه افزود: دومین ویژگی «بیقراری مفاهیم» این است که زمینه‌ای می‌شود برای تأمل و بازسازی اصل گفتمان؛ مثلاً یک بیقراری مفهومی که باعث شد این آشوب‌های اخیر به وجود آمد، یک اثرش این است الان که ما توانستیم بر اوضاع مسلط شویم، باید برویم زخم را ترمیم کنیم، بعد برویم بازسازی‌اش کنیم؛ لذا بازسازی یکی از نتایجی است که این بی‌قراری‌ها ایجاد می‌کنند برای جلوگیری از اینکه ما بیش از این متزلزل نشویم.

وی افزود: سومین ویژگی این است که وقتی این شبهات در مفاهیم ایجاد می‌شود، یعنی شما در گفتمان آزادی عمل دارید. هم طرفداران انقلاب می‌فهمند ما آزادی عمل داریم، هم ضد انقلاب فهمیده آزادی عمل دارد؛ لذا با همه امکاناتش برای مقابله با انقلاب به میدان می‌آید؛ بنابراین این آزادی عمل یک فرصت و ظرفیتی است که برای بازسازی و بازتولید مفاهیم ارزشی انقلاب اقدام کنیم.

مهاجرنیا سپس گفت: گفتمان رقیب امروز به همه حوزه‌ها هجوم آورده است. آن بحثی که قبلاً داشتیم تحت عنوان «جنگ راهبردها»، حقیقتاً الان انجام شده، ما الان جنگ فیزیکی نداریم یا خیلی محدود است یا پیدا نیست. جنگ، جنگ راهبردهاست، یعنی افکار و دیدگاه‌ها، برنامه‌ریزی‌ها وسیاست‌گذاری‌ها همه در میدان جنگ هستند.

وی با اشاره به اینکه در این شرایطی که جنگ راهبردی است، چه باید کرد؟ گفت: یکی از زیباترین صحنه‌هایش راهپیمایی 22 بهمن بود که مردم به صحنه آمدند، اما این یک صحنه است که مردم می‌آیند در راهپیمایی پشتیبانی وحمایت وفاداریشان را نشان می‌دهند و در مرحله بعد مردم باید در سیستم تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی و سیاست‌گذاری و اداره و مدیریت حضورداشته باشند و از فشارها و مشکلاتی که بر مردم وارد می‌شود، کاسته شود.

حجت‌الاسلام مهاجرنیا افزود: در این جنگ راهبردی که الان به کارآمدی نظام هجوم سنگینی شده، نظام باید خودش نشان بدهد که من کارآمد هستم، من می‌توانم زندگی مردم را بچرخانم، می‌توانم علی رغم ایستادگی در میدان‌های نبرد و جنگ راهبردها، اقتصاد و فرهنگ و اخلاق و رفتارو زندگی مردم و.... حل کنم؛ این کارآمدی را باید نشان بدهیم.

وی بیان کرد: الان به مفاهیم انقلاب مثل آزادی و عدالت و معنویت و استقلال و مجموعه مفاهیم انقلاب هجوم آورده شده است و برخی از اینها از جای اصلی خود تکان خورده این را باید درستش کنیم، بیاییم به سمت بازسازی و جداً کار کنیم، کارهای واقعی، کارهای بسیجی، کارهای اقتصاد مقاومتی، مدیریت جهادی و تعبیرهای دیگری که مقام معظم رهبری داشتند و در این زمینه‌ها واقعاً باید ظرفیت کشور را بسیج کنیم.

استاد مهاجرنیا افزود: یکی از چیزهایی که بی‌قراری مفهومی ایجاد می‌کند بحث مشروعیت نظام و پایگاه اجتماعی و معنوی نظام است؛ آن از چیزهایی است که اگر جایش بی‌قرار شود و تکان بخورد بسیار خطرناک است، نباید آن مشروعیتی دینی که امام راحل و همه بزرگان با چه زحمتی برای انقلاب ایجاد کردند متزلزل شود. باید مراقب این باشیم که مردم باید همیشه پای کار باشند؛ چون همین مردمی که در 22 بهمن آمدند فردا باید برای انتخابات هم در صحنه باشند.

وی در پایان گفت: برای مراقبت و جلوگیری از «بی‌قراری مفهومی» مفاهیم گفتمان انقلاب اسلامی، باید همه کسانی که مسئولیت دارند و همه ماها و همه جریان‌های اسلامی و همه علاقه‌مندان به انقلاب اسلامی دست به دست هم بدهیم و به رغم همه این مشکلات و گرفتاری‌ها که وجود دارد، هر کسی در هر محدوده‌ای می‌تواند ذهنیت‌سازی کند، تلقی مثبت از انقلاب ایجاد کنیم، ذهنیت مثبت از اصل انقلاب و نظام و خدا و دین و امام را تقویت کنیم و این از وظایفی است که امروز به گردن همه ما است.

انتهای‌پیام /