عبای سه میلیونی و قبا و لباده ده میلیونی هم داریم / بستن عمامه از سبک نجفی تا پاکستانی

یک روحانی فعال در فضای مجازی که از فضای مجازی استفاده کرده و به آموزش بستن عمامه و توصیه‌های اینچنینی درباره لباس روحانیت پرداخته، روایتش از پوشش روحانیت، هزینه‌های این پوشش و گرایشش به این سمت و سو را با «تابناک» در میان گذاشت؛ روایتی که حاوی برخی جزئیات در این حوزه است که برای عموم مردم آشنا نیست.

به گزارش «تابناک»؛ لباس روحانیت به صورت کلی متشکل از عبا، عمامه، قبا یا لباده و نعلین است؛ عمامه یا عمامه پارچه‌ای که روحانیان شیعه، روی سر می‌گذارند، از لباس‌های قدیمی مردان به شمار می‌رود. امروزه لباس شاخص روحانیت شیعه، عمامه است که به دو رنگ مشکی برای سادات و سفید برای غیر سادات به دور سر بسته می‌شود و در واقع آنچه دیگران نمی‌پوشند و روحانیت به طور خاص می‌پوشد، عمامه است.

عبا دو نوع تابستانی و زمستانی دارد که عباهای تابستانی بیشتر از جنس پارچه‌های نازک و سبک و عباهای زمستانی از جنس‌های ضخیم و گرم هستند. ارزان ترین عباها از جنس پارچه پرشیا هستند و گران ترین عباها نیز از جنس نوع خاصی از پارچه به نام خاچیه است که عموما از عراق وارد ایران شده و معمولا با پشم شتر با دست بافته می‌شود. مرغوب‌ترین انواع آن تولیدات مشهور به خاچیه نجفی است و سایر تولیدات نیز از کشورهای حاشیه خلیج فارس به کشور وارد می‌شوند.

در زیر عبا معمولا دو نوع پوشش استفاده می‌شود که ممکن است جنس مشابهی داشته باشند؛ اما نوع دوخت‌شان متفاوت است و آن پوشش‌ها قبا و لباده است. فرق لباده و قبا در مدل یقه آنهاست. قبا یقه گشادتری دارد که به صورت عدد «7» دوخته شده اند اما لباده یقه کیپ‌تر و تقریبا گردی دارد. برای تشخیص تفاوت می‌توان این مثال را زد که مرحوم هاشمی رفسنجانی معمولا قبا می‌پوشید و حجت الاسلام روحانی معمولا لباده می‌پوشد.

همزمان با توسعه فضای مجازی و شکل‌گیری بازارهایی برای ارائه محصول یا آموزش، در عرصه لباس روحانیت نیز گروه‌هایی در پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی شکل گرفت که اداره‌کنندگان آنها جزو طبقه روحانیت بودند و به فروش لباس یا آموزش به دیگر طلبه‌ها و روحانیون می‌پردازند. یکی از این گروه‌ها به آموزش بستن عمامه و ملاحظات دیگر نظیر نحوه انتخاب یا شستن عمامه می‌پردازد و اداره کننده‌اش، برای طلبه‌ها کلاس خصوصی جهت آموزش بستن عمامه به شیوه‌های مختلف می‌گذارد.

آن گونه که در کانال این روحانی آموزش داده شده، عمامه به سبک‌های مختلف از نجفی (تاجی) تا پاکستانی (چین ریز) و با شش تا دوازده متر پارچه بسته می‌شود و بستن عمامه به شیوه خاص و حفظ آن، نیازمند اطلاعاتی است که بخشی از آن در این کانال ارائه شده است. صاحب این کانال تلگرامی در گفت و گو با «تابناک» ابتدا لحنی محتاطانه در پیش گرفت و تاکید کرد این اطلاعات به درد عموم مردم نمی‌خورد و برای هم‌لباس‌هایش عرضه شده اما در نهایت بخشی از جزئیات کارش را بیان کرد.

این روحانی که ترجیح داد اسمش ذکر نشود، با بیان اینکه هدفش از راه اندازی این کانال، کمک به دیگر روحانیون برای بستن عمامه و به اشتراک گذاشتن اطلاعاتش است، تاکید کرد: «با ایجاد امکان شبکه‌های اجتماعی برای روحانیون نیز چنین فرصت‌هایی فراهم شده تا تجربیات‌شان را حتی در حوزه پوشش با هم به اشتراک بگذارند» و یادآور شد که پیش از او نیز، از سوی دیگر روحانیون در شبکه‌های اجتماعی مختلف، کانال‌های مشابهی ایجاد شده که چند ده هزار فالوئر دارد و بر مسائل مختلف از مکاسب تا لباس روحانیت متمرکز است.

این روحانی درباره اینکه کلاس‌هایش به چه شکل برگزار می‌شود، گفت: «کلاس‌ها برای آموزش بستن عمامه به صورت انفرادی و در سه جلسه نود دقیقه‌ای برگزار می‌شود.» جلساتی که هزینه آنها 20 هزار تومان است و در جلسه اول آموزش جمع کردن صحیح پارچه و مدل های مختلف برای چین ریز و درشت و طریقه ابتدایی چین زدن، در جلسه دوم طریقه زدن چین به صورت پیشرفته و قالب بندی عمامه متناسب با سرهای مختلف و تنظیم چین‌های پشت عمامه و در جلسه سوم آموزش زدن چین ریز و چین درشت و نیز انواع سبک‌ها تدریس می‌شود. او در عین حال تاکید می‌کند اگر روحانی یا طلبه‌ای توان پرداخت مبلغ 60 هزار تومانی دوره را نداشته باشد، مبلغی دریافت نمی‌کند.

او که در قم ساکن است، در پاسخ به این پرسش که «جزو آن دسته است که تاکید دارند باید علما برای افزایش جاذبه عمومی‌شان لباس شکیل و باکیفیت بپوشند یا بیشتر طرفدار لباس ساده است؟» گفت: «من همواره می‌گویم اولویت با لباس ارزان است اما پوشیدن لباس ارزان به شکل مرتب می‌توان آن جاذبه مورد انتظار را با همین رعایت نظم در پوشش نیز به دست آورد و لزومی ندارد از پارچه‌ها و دوخت‌های گران استفاده کرد.»

از این روحانی درباره قیمت لباس روحانیت در شرایط کنونی پرسیدم. او با اشاره به اینکه لباس روحانیت دو تا سه متر پارچه نیاز دارد، تاکید کرد: «همچون دیگر لباس‌ها می‌توان با انتخاب پارچه گرانقیمت یا دوخت‌های خاص، لباس را گران کرد یا لباس ارزان دوخت. الان لباده و قبای بسیار ارزان داریم اما اگر بخواهید لباس لباده و قبای گران بخرید، در قم نقاط خاصی نظیر برخی مغازه‌ها در صفاییه نزدیک... هستند که به همراه پارچه تا ده میلیون هم می‌دوزند و سیاسیون نیز بعضا مشتری‌شان هستند. درباره عبای پشم شتر هم تا دو سه میلیون می‌توانید عبا پیاده کنید اما در عین حال عباهای ارزان و باکیفیت هستند و من همواره توصیه کردم روحانیت پارچه و دوخت ارزان استفاده کنند.»