فراز و فرود 5 ساله برجام در یک نگاه
رژیم سلطه طلب آمریکا نمی‌تواند بیش از این به دلیل تسلط بر ساختار‌های سیاسی و اقتصادی - پولی بین المللی، سیاست‌های غیرقانونی خود را به پیش ببرد.
خبرگزاری میزان - پس از 13 سال مذاکرات بین المللی فشرده، برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در تاریخ 23 تیرماه 1394 (14 ژوئیه 2015) تفاهم شد. برجام یک هفته بعد با قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد تائید و به عنوان ضمیم الف به قطعنامه مذکور پیوست شد.
در سطح ملی، در تاریخ21 مهر 1394 بر اساس «قانون اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام» اجرای برجام توسط مجلس شورای اسلامی تصویب شد. مقام معظم رهبری نیز با اشاره به بررسی‌های دقیق و مسئولان برجام در مجلس شورای اسلامی و شورای‌عالی امنیت ملی و عبور این توافقنامه از مجاری قانونی، در خصوص رعایت و حفظ منافع ملی و مصالح عالیه کشور دستوراتی را صادر و با بر شمردن الزامات نه گانه در اجرای برجام، مصوبه جلس 634 مورخ 1398/5/19 شورای‌عالی امنیت ملی را با رعایت این موارد و الزامات تأیید کردند.
به دنبال نهائی شدن برجام، قوانین رفع تحریم‌های یکجانبه آمریکا و اتحادیه اروپا نیز در تاریخ 18 اکتبر 2015 (26 مهر 1394 و قبل از آغاز اقدامات هسته‌ای ایران) مصوب شدند و مقرر شد پس از انجام برخی اقدامات هسته‌ای از سوی کشورمان و همزمان خاتمه دادن به تمامی سئوالات و ابهامات و تأیید توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی برخی از اقدامات پیش بینی شده در برجام، رفع تحریم‌ها طبق برجام اثربخش شود که این امر در تاریخ 26 دیماه 1394 رخ داد.
تا قبل از روی کار آمدن رژیم ترامپ در آمریکا، علیرغم برخی موانع و مشکلات بر سر راه انتقاع اقتصادی ایران، برجام از روند اجرائی متعادلی برخوردار بود. لکن پس از ورود ترامپ به کاخ سفید در ژانویه 2017 (دی ماه 1395)، و پس از چند اقدام مقدماتی، نهایتا با اتخاذ مواضع مغایر برجام، با خروج یکجانبه و غیر قانونی آمریکا از برجام در 18 اردیبهشت 1397 (8 می 2018)، در دو مرحله تحریم‌های ثانویه آن مجددا علیه جمهوری اسلامی ایران به طور کامل اجرایی شد.
اجرای نامتوازن برجام از یک طرف و فشار‌های ناشی از اعمال و تشدید تحریم‌های یکجانبه آمریکا و تضییقات آن (با اعمال فشار به بانک‌ها و شرکت‌های خارجی در تمامی حوزه‌ها برای عدم همکاری با ایران و وضع تحریم‌های جدید) از طرف دیگر، باعث شد یکسال پس از خروج آمریکا از برجام، نهایتا در تاریخ 18 اردیبهشت 1398 (8 می 2019) شورای‌عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تصمیم متوقف کردن گام به گام اجرای اقدامات داوطلبانه تعهدات هسته‌ای را با اعطای فرصت‌های 60 روزه به دیپلماسی، اتخاذ کند.
به دنبال بی عملی کشور‌های اروپائی عضو برجام، گام دوم در تاریخ 16 تیر ماه 1398، برداشته شد. سپس گام سوم در تاریخ 15 شهریور 1398، گام چهارم در تاریخ 15 آبان1398 و نهایتا گام پنجم و نهائی در تاریخ 15 دی 1398 (5 ژانویه 2020) اتخاذ شد.
بر اساس گام پنجم و نهائی توقف اجرای داوطلبانه تعهدات هسته ای، ج. ا. ایران آخرین مورد کلیدی از محدودیت‌های عملیاتی خود در برجام، یعنی «محدودیت در تعداد سانتریفیوژها» را کنار گذاشت. بدین ترتیب برنامه هسته‌ای ج. ا. ایران دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی سازی، درصد غنی سازی، میزان مواد غنی شده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست و بعد از آن برنامه هسته‌ای صرفا براساس نیاز‌های فنی توسط سازمان انرژی اتمی ایران پیش رفته است.
لازم به ذکر است در همین حال همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی طبق تعهدات پادمانی و اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی کماکان ادامه دارد.
رژیم ترامپ در آمریکا به دلیل مسائل انتخابات ریاست جمهوری در آبان 1399، در تلاش است به یک پیروزی در سیاست خارجی خود در قبال ایران دست یابد، لذا نابودی بیش از پیش برجام را به نفع خود ارزیابی می‌کند و در تلاش است تا عدم انتفاع کشورمان از منافع سیاسی برجام را نیز تحقق بخشد.
براساس قطعنامه 2231 شورای امنیت در مهر ماه 1399 محدودیت‌های تسلیحاتی ج. ا. ایران رفع می‌شود و رژیم ترامپ درصدد است تا قطعنامه 2231 را مختل سازد.
پیش از این رییس جمهور ایران هشدار‌های لازم را به کشور‌های باقی مانده در برجام و به جامعه بین المللی داده است که در صورت عدم انتفاع ایران از برجام واکنش ایران قاطع خواهد بود.
وزیر امور خارجه نیز طی مکاتباتی با دبیرکل سازمان ملل متحد و هماهنگ کننده اروپائی برجام، مواضع جمهوری اسلامی ایران را رسما اعلام کرده است.
جامعه جهانی رژیم قانون شکن و قلدرمآب آمریکا را به خوبی می‌شناسد و شناخت کافی از این حامی تروریست‌های تکفیری و مرتجع در منطقه و هم پیمانان آن دارد.
رژیم سلطه طلب آمریکا نمی‌تواند بیش از این به دلیل تسلط بر ساختار‌های سیاسی و اقتصادی - پولی بین المللی، سیاست‌های غیرقانونی خود را به پیش ببرد، و عصر حاکمیت قانون به این سادگی که ترامپ فکر می‌کند، خاتمه نیافته و نظام بین الملل به عصر حکمفرمائی قانون جنگل بازگشت نخواهد کرد.
- بیشتر بخوانید:
- تپش صنعت هسته‌ای در قلب ایران؛ حتی بدون قلب!